از ممنوع‌الخروجی مربی اسکی زنان ایران به اذن شوهر تا تایید حکم حبس فعالان حقوق زنان در دادگاه تجدیدنظر
«خبرخانه» جایی‌ست که در آن به مرور هفتگی خبرهایی می‌پردازیم که مستقیم و یا غیرمستقیم با تضییع و نقض موارد حقوق بشر در ایران پیوند دارد؛ از بازداشت فعالان مدنی و تجمعات اعتراضی گرفته تا محاکمات ناعادلانه زندانیان و بحران‌های اجتماعی و زیست محیطی. خبرهایی که مجالی برای پرداختن به آنها در غالب گزارش فراهم نیامده و یا در هیاهوی رویدادهای هرروزه گم شده‌اند.
شما می‌توانید «خبرخانه» را هرهفته در وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی کمپین حقوق بشر ایران دنبال کنید.
*روزنامه فیگارو: یک شهروند ایرانی- فرانسوی و یک شهروند آلمانی در ایران بازداشت شده‌اند
در آخرین روز هفته گذشته، روزنامه فیگارو چاپ پاریس در گزارشی نوشت که « یک شهروند دوتابعیتی فرانسوی – ایرانی و یک شهروند آلمانی بیش از دو هفته پیش در ایران بازداشت شده‌اند».
این گزارش در واقع حاصل سفر نویسنده آن به تهران و تحلیلی از اوضاع امروز ایران با تمرکز بر رابطه جمهوری اسلامی و آمریکاست. نویسنده البته نامی از منبع خبر بازداشت شهروند دوتابعیتی ایرانی- فرانسوی و آلمانی نیاورده و تنها به ذکر این اشاره کرد که «این دو نفر به عنوان اهرم فشاری پیش از صدور حکم مجازات اسدالله اسدی دیپلمات ایرانی دستگیر شدند.»
نویسنده این گزارش همچنین نوشته است که پس از دریافت خبر بازداشت این شهروندان در ایران، موضوع را با دولت‌های آلمان و فرانسه در میان گذاشته اما هنوز پاسخی دریافت نکرده است.
گزارش روزنامه فیگارو نوشته است که «شهروند فرانسوی-ایرانی وقتی بازداشت شده که در بیابان مشغول به پرواز در آوردن یک پهپاد کوچک بوده است.»
در سال‌های شمار زیادی از شهروندان دوتابعیتی در ایران به بهانه‌های مختلف بازداشت شده‌اند. در بسیاری از موارد مقامات جمهوری اسلامی ایران از این زندانیان برای چانه زنی با کشورهای غربی استفاده کرده‌اند.
*روایت دردناک مرگ یک زن محکوم به اعدام
جمعه هفته پیش، وکیل یک زن محکوم به اعدام در زندان رجایی‌شهر کرج روایتی دردناک از مرگ موکلش پیش از اجرای حکم منتشر کرد. امید مرادی، وکیل زهرا اسمعیلی، اعلام کرد که موکلش روز ۲۸ بهمن‌ماه پس از مشاهده اعدام ۱۶ نفر دچار ایست قلبی شده و از دنیا رفته است اما با این حال جسدش به دار آویخته شده است.
امید مرادی، وکیل خانم اسمعیلی نوشت که در گواهی صادر شده از سوی پزشکی قانونی علت فوت موکلش «ایست قلبی» اعلام شده است.
زهرا اسمعیلی متهم به قتل شوهر خود بود. به گفته امید مرادی شوهر او یکی از مدیران وزارت اطلاعات بوده است. پیش‌تردیدار نیوز در گزارشی درباره این پرونده نوشته بود که «مقتول (پدر خانواده) دارای مشکلات اخلاقی بوده تا جایی که دو فرزند و همسرش را به نقطه‌ای رساند که تصمیم بگیرند دست به قتل او بزنند و ظاهرا قتل توسط دختر مقتول و توسط اسلحه کمری پدر انجام شده است. تا زمانی که زهرا قتل را به گردن گرفت هر سه عضو خانواده در زندان به سر می‌بردند. از سال ۹۷ تا کنون تلاش‌های زیادی صورت گرفت که رضایت اولیا دم را بگیرند، ولی در نهایت مادر مقتول رضایت نداده است.»
چند ساعت بعد از انتشار متن وکیل خانم اسمعیلی، خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضائیه در مطلبی به نقل از یک منبع آگاه روایت وکیل پرونده را رد کرد و نوشت: «زهرا اسمعیلی در زمان اجرای حکم در شرایط صحت و سلامت کامل بوده و این حکم در حضور سرپرست دادسرای جنایی، نمایندگان پزشکی قانونی و نیروی انتظامی و پس از معاینه کامل توسط پزشک پزشکی قانونی اجرا می‌شود. حسب اسناد پزشکی موجود و گواهی پزشکی، زهرا اسماعیلی تا زمان اجرای حکم هیچگونه بیماری قلبی ریوی و کلیوی نداشته است.»
زهرا اسمعیلی ۴۲ ساله و مادر دو فرزند بود.
*ممنوع‌الخروج شدن مربی تیم ملی اسکی زنان ایران به دلیل مخالفت شوهر
هفته گذشته یک‌بار دیگر قوانین تبعیض‌آمیز علیه زنان ایرانی، دامن یکی دیگر از زنان ورزشکار ایرانی را گرفت. روزنامه شرق در گزارشی نوشت که سمیرا زرگری سرمربی تیم اسکی آلپاین زنان ایران، به دلیل عدم اجازه همسر «ممنوع الخروج» شد و نتوانست تیم را در مسابقات جهانی ایتالیا همراهی کند.
روزنامه شرق به نقل از یک منبع آگاه نوشته بود که مسئولان فدراسیون نهایت تلاش خود را انجام دادند تا بتوانند خانم زرگری را با تیم به ایتالیا اعزام کنند، ولی متأسفانه این امر محقق نشد.»
بعد از انتشار این گزارش سمیرا زرگری در صفحه اینستاگرام خود نوشت «روزها، ماه‌ها و سال‌هاست که شغل من از طرف شوهرم مسخره می‌شود. شوهری که آمریکا به دنیا آمده و در ایران هم بزرگ نشده است. دلایل دیگر ممنوع الخروجی را هم خواهم گفت.»
اتفاقی که این‌بار برای سمیرا زرگری رخ داد پیشتر هم برای بعضی ورزشکاران دیگر زن در ایران هم اتفاق افتاده بود.
سال ۱۳۹۴ نیلوفر اردلان، بازیکن تیم فوتسال زنان ایران در پی مخالفت شوهرش فرصت حضور در مسابقات آسیایی را از دست داد. شد. پس از المپیک ۲۰۱۶ برزیل شوهر زهرا نعمتی قهرمان تیراندازی زنان ایران، او را ممنوع‌الخروج کرد تا زهرا نعمتی دیگر در هیچ مسابقه برون مرزی شرکت نکند.
*پیشنهاد نماینده مجلس به دختر حاکم دبی: به ایران مهاجرت کن!
هفته گذشته پیشنهاد یکی از نمایندگان زن مجلس به دختر حاکم دبی موضوع مزاح بسیاری در شبکه‌های اجتماعی شد. زهره الهیان نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در توئیتی خطاب به دختر حاکم دبی نوشت: «به ایران بیا. می‌توانی در ایران همچون سایر بانوان و دختران ایرانی هم درس بخوانی و هم زندگی کنی! و هم از نعمت آزادی و حقوق بشر بهره مند باشی.»
اخیرا یکی از دختران حاکم دبی که گفته می‌شود از سال ۲۰۱۸ ناپدید شده فیلمی از خودش منتشر کرده که در آن می‌گوید توسط پدرش به گروگان گرفته شده است. حاکم دبی شش زن دارد و ۳۰ فرزند.
پیشنهاد نماینده مجلس شورای اسلامی به دختر حاکم دبی در شبکه‌های اجتماعی بازخوردهای زیادی داشت و بسیاری بر ادعای این نماینده مجلس تاکید کردند که زنان ایرانی را برخوردار از «نعمت آزادی و حقوق بشر» دانسته بود، آنهم در روزهایی که ممنوع‌الخروجی مربی تیم ملی اسکی زنان به دلیل مخالفت شوهرش بسیار خبرساز شده بود.
زهره الهیان از جمله نمایندگان مجلس شورای اسلامی‌ست که معتقد است نظارت قانونی کافی بر حجاب در میان زنان و دختران ایرانی وجود ندارد. این نماینده اصول‌گرای مجلس پیشتر گفته بود «پیشنهاد ما این است که اگر مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمینه حجاب قابلیت اجرا ندارد آن را تبدیل به قانون کنیم تا امکان نظارت مجلس بر حسن اجرای آن بیشتر شود».
او همچنین تاکید کرده بود که باید مساله «پوشش» در جامعه با ساماندهی «مد و لباس» کشور اصلاح شود.
*صدور احکام حبس برای فعالان حقوق زنان و تداوم سخت‌گیری‌ها بر زندانیان
هفته گذشته، اخباری زیادی درباره صدور و تایید احکام قضایی علیه فعالان زن در ایران منتشر شد. شعبه ۳۶ دادگاه تجدیدنظر استان تهران محکومیت نجمه واحدی و هدی عمید، را عینا تایید کرد. هدی عمید، وکیل دادگستری پیشتر به هشت سال حبس، ۲ سال محرومیت از برخی حقوق اجتماعی و ۲ سال محرومیت از اشتغال به وکالت محکوم شده بود و نجمه واحدی هم به هفت سال حبس و ۲ سال محرومیت از برخی حقوق اجتماعی. هدی عمید و نجمه واحدی، کارگاه‌های آموزشی« شروط ضمن عقد» برگزار می‌کردند. این افراد شهریورماه سال ۹۷ بازداشت شده بودند.
بنفشه جمالی، فعال حقوق زنان هم به یک سال حبس، پرداخت چهار میلیون تومان جزای نقدی و عدم استفاده از وسایل الکترونیکی هوشمند و شرکت در یک مرکز مشاوره در شهر قم محکوم شد. بنفشه جمالی پیشتر نیز در سال ۱۳۹۶ در جریان تجمع اعتراضی روز جهانی زن (۸ مارس) در تهران بازداشت شده بود و اجرای حکم او چند سال به تعویق افتاده بود.
روز سه شنبه ۲۸ بهمن‌ماه هم نوشین جعفری، عکاس سینما و تئاتر جهت تحمل دوران محکومیت خود به زندان قرچک ورامین منتقل شد. امیر رئیسیان وکیل مدافع خانم جعفری با اعلام اینکه نوشین جعفری در منزل شخصی خود بازداشت شده گفته بود که «حکم دادگاه تجدید نظر روز شنبه ابلاغ شده و بازداشت وی بدون احضار و ابلاغ قبلی صورت گرفته است».
از سوی دیگر هفته گذشته مریم کلارن، فرزند ناهید تقوی خبر داد که علی‌رغم گذشت نزدیک به ۱۳۰ روز از بازداشت ناهید تقوی، شهروند دو تابعیتی ایرانی-آلمانی این شهروند ۶۶ ساله هنوز از دسترسی به وکیل محروم است و با وجود نگرانی از وضعیت جسمانی وی مقامات قضایی هم‌چنان با آزادی وی مخافت می‌کنند. خانم کلارن به کمپین حقوق بشر در ایران گفته بود که به شدت نگران بیماری مادرش است و «اگر شرایط درمانی مناسب برای او فراهم نشود میتواند عوارض جدی برای مادرم در پی داشته باشد».
*ادامه تجمعات اعتراضی در سراسر کشور
هفته گذشته همچون هفته‌های قبل شهرهای بسیاری در ایران شاهد تجمعات اعتراضی بودند؛ اعتراضات دنباله‌دار بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی که حالا نزدیک به یک ماه از شروع آنها می‌گذرد این هفته در شهرهای ایلام، نیشابور، کرج، شیراز، اصفهان، یزد، اراک، اردبیل، کرمان، سنندج، قزوین، تبریز، خرم آباد، اهواز، همدان، مشهد، شوش، دزفول، بجنورد و زنجان و در مقابل ساختمان سازمان تامین اجتماعی این شهرها برگزار شد.
تجمعات اعتراضی بازنشستگان و مستمری‌بگیران سازمان تامین اجتماعی در ایران در حال تبدیل شدن به یکی از بزرگترین و دامنه‌دارترین اعراضات سال‌های اخیر در ایران است.
اجرای قانون همسان سازی حقوق، اجرای دقیق ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی، رفع مشکلات بیمه تکمیلی، پرداخت پاداش آخر سال و همچنین محاسبه سوابق مشاغل سخت و زیان آور در محاسبات متناسب سازی خواسته اصلی معترضان است.
هفته گذشته تجمع اعتراضی گروهی از اعضای هیات علمی و کارمندان دانشگاه آزاد مشهد هم خبرساز شد. تجمعی که در اعتراض به عدم همسان‌سازی حقوق با دانشگاه‌های دولتی و ساماندهی شخصیت حقوقی این دانشگاه صورت گرفت.
همچنین گروهی از معلمان مدارس غیر انتفاعی در ایران با برگزاری تجمع اعتراضی در مقابل ساختمان مجلس شورای اسلامی خواستار رسیدگی به مطالبات خود شدند. این معلمان خواستار برخورداری از سهمیه استخدام در آموزش و پرورش، بیمه حمایتی دولتی و امنیت شغلی هستند.
*بازداشت سه شهروند در بجنورد به دلیل برگزاری جشنواره بازی‌های بومی
هفته گذشته سه شهروند اهل بجنورد در استان خراسان شمالی به دلیل برگزاری جشنواره بازی‌های محلی، بازداشت شدند. دوشنبه ۲۷ بهمن‌ماه بود که رئیس‌کل دادگستری خراسان شمالی گفته بود « سه نفر از عوامل حرمت‌شکن برگزاری جشنواره بازی‌های بومی و محلی بجنورد بازداشت شدند.و با توجه به حساسیت موضوع، دستگاه قضا به بررسی پرونده ادامه خواهد داد».
براساس ادعای مقامات قضایی این جشنواره هم‌زمان با شهادت امام هادی برنامه‌ریزی و برگزار شده بود که گروهی به دلیل «رقصیدن» در این روز «حرمت‌شکنی» تلقی شده است.
برخوردهای قهری و پلیسی با برگزارکنندگان مراسم جشن و پایکوبی در ایران از سوی نیروهای انتظامی سابقه طولانی دارد و نمونه این برخوردها در سال‌های اخیر مکررا دیده شده است. برخوردهایی که در موارد بسیار با ورود ماموران به حریم خصوصی شهروندان همراه است.
*مصوبه جدید شورای عالی فضای مجازی درباره «اکانت‌های پرمخاطب»
هفته گذشته شورای عالی فضای مجازی کشور که عمده سیاست‌های مربوط به فضای مجازی را در ایران تعیین می‌کند مصوبه جدیدی را ابلاغ کرد که بر اساس آن قوه قضائیه با همکاری مرکز ملی فضای مجازی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، باید ظرف مدت سه ماه از ابلاغ این مصوبه، نسبت به ارائه لایحه قضایی مقابله با اطلاعات، اخبار و محتوای خبری خلاف واقع با پوشش همه ابعاد اقدام کنند. این مصوبه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را موظف کرده که «درگاه‌های نشر پرمخاطب» را شناسایی و احراز هویت کند.
در مصوبه این شورا آمده است که «هر موجودیتی در فضای مجازی اعم از کانال، صفحه، حساب، وب سایت، برنامک، ربات و بات که در دسترس عموم بوده و از طریق آن اخبار نشر یا بازنشر می شود در صورتی که بیش از پنج هزار مخاطب داشته باشند باید زیر نظر قرار بگیرند».
بر اساس این مصوبه دادگاه‌های جمهوری اسلامی ایران «صلاحیت قضایی» برای رسیدگی به اتهام «کاربران خارجی» شبکه‌های اجتماعی را پیدا می کنند. دادستانی کل کشور و وزارت امور خارجه هم برای تحت تعقیب قرار دادن «کاربران خارجی» اقدام خواهند کرد.
این مصوبه بسیاری را نگران کرده است تا سیستم قضایی کشور امکان بیشتری برای محکوم کردن فعالان رسانه‌ایی و حتی کاربران در شبکه‌های اجتماعی به دست آورد.
*اجرای حکم اعدام زندانیان در بیرجند، کرج و بجنورد
هفته گذشته حکم اعدام شماری از زندانیان در زندان رجایی شهر کرج اجرایی شد. آن‌طور که خبرگزاری‌های حقوق بشری از جمله هرانا نوشتند، ۹ نفر از زندانیان رجایی شهر سحرگاه روز چهارشنبه ۲۹ بهمن ماه ۹۹ اعدام شدند. اما روز جمعه، وکیل یکی از این زندانیان گفته بود که تعداد اعدامیان ۱۷ نفر بوده است. (امید مرادی وکیل زهرا اسمعیلی بود که روایت او از مرگ موکلش را پیشتر خواندیم).
در خراسان جنوبی و شهر بیرجند هم سه زندانی اعدام شد. در تاریخ ۲۷ بهمن‌ماه حکم دو زندانی بلوچ به‌نام‌های جمال الدین براهوی و محمد براهوی که با اتهامات مربوط به «مواد مخدر» به اعدام محکوم شده بودند در زندان مرکزی بیرجند به اجرا درآمد. روز جمعه هم یک زندانی بلوچ دیگر در این زندان این شهر جنوبی ایران به دلیل اتهامات مربوط به مواد مخدر در بیرجند به اجرا درآمد.
سازمان حقوق بشر ایران در گزارشی و به نقل از یک منبع مطلع نوشت که سحرگاه روز سه‌شنبه ۲۸ بهمن، حکم اعدام یک زندانی که بنا به اتهامات مرتبط با مواد مخدر به اعدام محکوم شده بود، در زندان بروجرد به اجرا درآمد. این گزارش هویت فرد اعدام شده را «علی دادفر مازندرانی» اعلام کرد.
*روایت روزهایی سخت بهنام محجوبی، درویش زندانی در بیمارستان
روایت تلخ بهنام محجوبی، درویش گنابادی محبوس در اوین از روزی شروع شد که روز شنبه ۲۵ بهمن‌ماه خبری منتشر شد که این زندانی عقیدتی در پی مسمومیت دارویی از این زندان به بیمارستان لقمان در تهران منتقل شد. یک روز بعد برخی از نزدیکان به این درویش گنابادی اعلام کردند که او به کما رفته است و حتی خبری مبنی بر فوت وی منتشر شد.
با این‌حال پس از چندی گزارش شد که بهنام محجوبی به کمک دستگاه تنفس مصنوعی زنده است. هرچند که به گفته برخی از نزدیکان وی این زندانی عقیدتی علائم حیاتی ندارد.
همان روز سه شنبه ۲۸ بهمن ماه ۹۹، سازمان کل زندان‌های کشور در اطلاعیه‌ای مدعی شد که «تمام مراقبت‌های مورد نیاز پزشکی در طول دوران حبس و همچنین اقدامات ویژه درمانی در زمان بستری شدن متهم در بیمارستان، به صورت کامل انجام شده و وی هم اکنون نیز تحت مراقبت های ویژه پزشکی است».
صالحه حسینی، همسر بهنام محجوبی هم در گفتگو با امتداد گفت: «فقط می‌خواهم بدانم بهنام در چه وضعیت بسر می برد و چه شده که اجازه نمی دهند او را ببینیم.» وی همچنین در مورد ملاقات مادر بهنام محجوبی با فرزندش نیز گفت: «بعد از سه روز و کلی رفت و آمد حدود دو دقیقه توانست پسرش را ببیند و به پایش دست بزند و سریع بیرونش کردند. اصلا نگذاشتند نزدیک برود.»
