حکومت ایران باید به مسئولیت مطلق خود در حفاظت از جان زندانیان در مقابل موج چهارم کرونا پایبند باشد
چهارشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۰ – شروع موج چهارم شیوع ویروس کرونا در بیشتر شهرهای ایران موجب شده تا نگرانی‌ها از شدت گرفتن شتاب همه‌گیری بیماری کووید ۱۹ در زندان‌های کشور و محبوسان نیز بیشتر شود. سازمان زندان‌های کشور به عنوان نهاد زیر نظر قوه قضاییه مسئولیت مستقیم حفاظت از سلامت جسمی زندانیان را برعهده دارد. شرایط نامطلوب بهداشتی و نبود خدمات درمانی در زندان‌های کشور و عدم ارائه خدمات پزشکی مناسب و به خطر انداختن سلامت جسمی زندانیان، مصداق بارز رفتار غیرقانونی مقامات قضایی در مواجهه با زندانیان است.
هادی قائمی مدیر کمپین حقوق بشر در ایران با اشاره به اینکه مسئولیت حفاظت از جان زندانیان تمام و کمال با حاکمیت است، گفت: «مقامات قوه قضاییه باید در اقدامی سریع و عاجل از همه ظرفیت‌های قانونی استفاده کنند تا زندان‌های کشور هرچه بیشتر از این تعداد بالای انسان‌های در بند خالی شود. از جمله‌ی این اقدامات عاجل با استفاده از ظرفیت‌های قانونی موجود عبارتند از: اعطای گسترده‌ی مرخصی، عدم مخالفت‌های بی‌مورد و غیرقانونی با آزادی مشروط، استفاده از تخصص و مهارت زندانیان در خارج از زندان از طریق نظام نیمه‌آزادی، پذیرش اعاده دادرسی با ارجاع به شعبات مستقل دیوان عالی کشور، اجرای درست و همه‌جانبه‌ی ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری و نظایر آن.»
به گفته هادی قائمی «اصرار بر مخالفت با استفاده‌‌ی درست از این ظرفیت‌های قانونی و ایجاد موانع و محدویت‌های غیرقانونی در برابر حقوق و آزادی‌های قانونی زندانیان سیاسی و عقیدتی و فعالان مدنی که حضور آنها در جامعه نه تنها هیچ خطری را متوجه امنیت شهروندان نمی‌کند بلکه باعث تقویت اعتماد و امنیت عمومی در جامعه می‌شود، نشان دهنده‌ی نگاه سیاسی و امنیتی مقامات قضایی ایران به این دسته از زندانیان است».
کمپین حقوق بشر در ایران با ابراز نگرانی جدی درباره وضعیت سلامت محبوسان در زندان‌های ایران همزمان با شروع موج چهارم شیوع گسترده‌ی ویروس کرونا در کشور، مقامات قضایی جمهوری اسلامی ایران را به عنوان مسئول حفاظت از سلامت جان زندانیان، موظف به اقدام عاجل و سریع برای جلوگیری از گسترده‌تر شدن شیوع این بیماری در زندان‌های کشور می‌داند و از آنها می‌خواهد که با بهره‌گیری از راهکارهای موجود در قانون همچون اعطای مرخصی، موافقت با آزادی مشروط و نظام نیمه‌آزادی برای اکثر زندانیان عادی یا سیاسی از یک سو و دقت در رعایت موازین استاندارد بهداشتی در مورد زندانیان یا محکومان خطرناک در زندان از سوی دیگر، شرایط را برای مقابله با شیوع ویروس کرونا در زندان‌ها و حفاظت از سلامت جان محبوسان فراهم کند.
کمبود امکانات درمانی و وضعیت نامساعد بهداشتی بسیاری از زندان‌های ایران و تعداد بالای زندانیان و عدم رسیدگی به زندانیان مبتلا به کرونا، مهم‌ترین نگرانی محبوسان و خانواده‌های ایشان در زندان‌های ایران است؛ محیط‌‌هایی بسته و ناامن در برابر ویروس کرونا که محکومان و بازداشتی‌ها را در معرض خطر جدی سلامت قرار داده است. این درحالی‌ست حفظ سلامت محبوسان، اعم از زندانیان و بازداشتی‌ها، به طور مطلق با حاکمیت است و نمی‌توان صرفا عدم رعایت مسئولیت‌های فردی را عامل ابتلا به بیماری دانست. به ویژه آنکه زندانیان در شرایط مساوی با شهروندان آزاد قرار ندارند تا بتوان صرفا به اراده آنها استناد کرد. از سوی دیگر محیط آلوده به ویروس در زندان‌ها، پرسنل و کارمندان این بخش را هم درگیر بیماری کووید۱۹ کرده است.
دوشنبه ۲۳ فروردین ماه گروهی از زندانیان بند هشت زندان اوین با انتشار بیانیه‌ای درباره شیوع ویروس کرونا در این زندان، خواستار رسیدگی جدی مسئولان جمهوری اسلامی به وضعیت زندان‌ها شده‌اند. در این بیانیه با اشاره به ابتلای چند تن از محبوسان و کارمندان زندان اوین آمده است ««پیش از آنکه اتفاق ناگواری را در زندان شاهد باشیم، لازم است که مسئولان قوه قضاییه نسبت به بهبود شرایط خطرناکی که به آن اشاره شده، اقدام فرمایند.» در این بیانیه هم‌چنین به ابتلای مجدد بکتاش آبتین، عضو کانون نویسندگان ایران، به ویروس کرونا و انتقال این زندانی سیاسی به بند هشت زندان اوین هم اشاره شده است.
از ابتدای شیوع گسترده کرونا در ایران و به تبع آن افزایش تعداد مبتلایان در زندان‌های کشور به این ویروس کشنده، بسیاری از فعالان مدنی و وکلای حقوق بشر نسبت به بروز یک فاجعه انسانی در زندان‌های ایران هشدار داده‌اند. هرچند که مقامات قضایی مدعی شدند که تعداد زیادی از زندانیان کشور «مرخص» شده و یا به صورت مشروط آزاد شده‌اند، اما بخش عمده‌ای از زندانیان سیاسی، عقیدتی، فعالان مدنی، زندانیان دوتابعیتی و یا خارجی همچنان در حبس به سر می‌برند و با وجود وخیم شدن شدت شیوع ویروس کرونا در زندان‌های ایران، برای بعضی از آنان حتی دادگاهی هم برگزار نشده است.
