شدت سرکوب و کشتار مردم ایران طی چند روز اعتراضات آبان۹۸ در هشتاد سال گذشته بیسابقه بود
ابعاد سرکوب بیسابقه اعتراضات مردمی آبان ۹۸ در ایران پس از گذشت دو سال، همچنان زندگی بسیاری از شهروندان را تحت تاثیر قرار داده است. در مقابل، آمران و عاملان این سرکوب خشونتبار و بیرحمانه همچنان دارای مصونیت مطلق قضایی هستند و از هر گونه پاسخگویی درباره پرسشهای بیپاسخ بسیار درباره اعتراضات مردمی آبانماه سال ۱۳۹۸ طفره میروند. اعتراضات مردمی که پس از اعلام افزایش ناگهانی قیمت حاملهای انرژی در ایران شروع شد و شعله آن به سرعت دامن بیش از ۲۰۰ شهر ایران را دربرگرفت، عکسالعمل خشن و بیرحمانه نیروهای امنیتی و نظامی حاکمیت را در پی داشت که به کشتار و سرکوب بیسابقه معترضان در ایران انجامید. از طرفی تصمیم حاکمیت در قطع کردن چند روزه شبکه اینترنت کشور هم نه تنها شکل دیگری از اعمال سرکوب علیه شهروندان بود، بلکه موجب شد تا سرکوب معترضان در خیابانهای بسیاری از شهرهای کشور در سایه مسدود کردن راههای اطلاعرسانی، خشنتر و بیرحمانهتر اعمال شود و پیگیری وضعیت آسیبدیدگان را سخت و ناممکن کند. دو سال پس از آبان خونین ۹۸ در ایران، بسیاری از خانوادههای جانباختگان و برخی مجروحان و بازداشتشدگان هنوز با فشارهای شدید امنیتی و قضایی روبرو هستند و به تعبیری گرفتار تداوم اعمال سرکوب و خشونت.
هادی قائمی، مدیر کمپین حقوق بشر در ایران، با اشاره به اینکه سرکوب بیسابقه اعمال شده در آبان۹۸ لکه ننگی در تاریخ جمهوری اسلامی است، گفت: «شدت سرکوب و کشتار مردم طی چند روز اعتراضات آبان ماه ۹۸ در هشتاد سال گذشته در ایران و اعتراضات مردمی بیسابقه بود و میتوان تداوم اعمال خشونت و سرکوب را در برخورد حاکمیت با خانوادههای جانباختگان و همچنین کسانی که در اعتراضات آبان ۹۸ مجروح شدند، مشاهده کرد».
قائمی افزود: «برخوردهای شدید امنیتی و قضایی با خانوادههای جانباختگان و مجروحان و بازداشتشدگان، گواه روشنی است از ترس مقامات جمهوری اسلامی ایران از شفافسازی و دادخواهی خانوادههای جانباختگان و مجروحان سرکوب آبان ۹۸.»
کمپین حقوق بشر در ایران در آستانه دومین سالگرد اعتراضات مردمی آبان۹۸، ضمن تاکید بر ضرورت شفافسازی درباره ابعاد این سرکوب خونین، خواستار محاکمه تمامی افرادی است که به هر شکلی در این سرکوب نقش داشتند. کمپین حقوق بشر در ایران از جامعه بینالمللی میخواهد که صدای دادخواهی خانوادههای جانباختگان و مجروحان و بازداشتشدگان آبان۹۸ باشند تا ابعاد این سرکوب بیسابقه بیش از پیش روشن شود. این موضوع از آن جهت اهمیت و ضرورت بیشتری پیدا میکند که بسیاری از شهروندان معترض در آبان۹۸ از اقشار ضعیف و کمدرآمد جامعه بودند و تبعات آسیبهای ناشی از سرکوب حاکمیت در زندگی آنها، صدچندان است.
هرچند مقامات جمهوری اسلامی ادعا کردند که تعداد کشته شدگان اعتراضات آبان ۲۳۰ نفر بوده است، اما براساس گزارش خبرگزاری رویترز بیش از ۱۵۰۰ نفر در اعتراضات مردمی آبان۹۸ کشته شدند. سازمان عفو بینالملل هم تعداد جانباختگان اعتراضات آبان۹۸ را حداقل ۳۰۴ نفر اعلام کرد. این درحالی است که خسارات وارده بر شهروندان ایران در اثر اعمال سرکوب خشن و بیرحمانه حاکمیت در شکلهای دیگری نیز قابل بررسی است.
به طور کلی میتوان گفت که خسارات وارده بر شهروندان ایران در اثر سرکوب اعتراضات آبان ۹۸ در سه بخش قابل تعریف است: اول، جانباختگان. دوم، بازداشت شدگان. سوم، آسیب دیدگان و مجروحان.
در واقع میتوان گفت که سرکوب آبان ۹۸ هنوز هم برای بسیاری از خانوادهها و افراد در یکی از سه مورد اشاره شده (کشتهشدگان، بازداشتشدگان و آسیب دیدگان) ادامه دارد. تداوم سرکوب یا همان سرکوب پنهانی برای خانوادههای جانباختگان، با ممانعت و سختگیریهای مقامات امنیتی و حکومتی در دو سال گذشته برای برگزاری مراسم سوگواری و یا در مواردی با دستگیری بستگان جانباختگان، نمود بیشتری پیدا کرده است.
این سرکوب پنهانی برای دسته دوم یعنی بازداشت شدگان آبان ۹۸، بیشتر از هر جای دیگری در روند دادرسی پرونده بسیاری از معترضان بازداشتی مشهود است. جایی که در مواردی منجر به صدور احکام ناعادلانه و سنگین همچون صدور حکم اعدام هم شده است. عدم دسترسی بسیاری از بازداشتشدگان به وکیل و همچنین شدت گرفتن سختگیریها بر وکلای مستقلی که در پرونده بازداشتشدگان به دفاع از آنان پرداختهاند، هم سویه دیگر تداوم سرکوب آبان ۹۸ است.
برای دسته سوم یعنی مجروحان اعتراضات آبان ۹۸ هم میتوان تداوم سرکوب و یا سرکوب پنهان را از چند جهت بررسی کرد؛ جدای از وارد آمدن برخی خسارات جبرانناپذیر (مانند نقص عضو) برای شهروندان در اثر سرکوب نیروهای امنیتی، هزینههای سنگین درمان برای گروه کثیری از آسیبدیدگان اعتراضات آبان ۹۸ که از قشر ضعیف جامعه بودند، شکل دیگری از ادامه سرکوب و تبعات مجروحیت در جریان اعتراضات است.
از دست دادن شغل و عدم امکان وارد شدن به محیط اجتماعی که در واقع بسیاری از آنها را در خانه حبس میکند هم یکی دیگر از نتایج سرکوب پنهان علیه آسیبدیدگان اعتراضات مردمی آبان۹۸ است.
پس از گذشت دوسال از اعتراضات مردمی در آبان ۱۳۹۸ و با وجود شدت گرفتن برخوردهای حاکمیت با دادخواهان در ایران، هر روزه بر وسعت صدای دادخواهی خانوادههای جانباختگان آبان ۹۸ و آسیبدیدگان افزوده میشود و اصرار حاکمیت بر تداوم سرکوب این دادخواهی نشان میدهد که آبان ۹۸ نه برای حاکمیت و نه برای معترضان و خانوادههای قربانیان تمام نشده است.
هادی قائمی با اشاره به سنگینتر شدن هزینههای جنبش دادخواهی در مقایسه با سایر مقاطع تاریخی در ایران، گفت: «جامعه بینالملل باید به این نکته توجه کند که سرکوب حاکمیت علیه بسیاری از شهروندان مرتبط با اعتراضات آبان۹۸ هنوز هم به شکلها و شیوههای گوناگون اعمال میشود و آمران و عاملان آن آزادانه و بیهیچ واهمهای بابت تعقیب و محاکمه، به کار خود مشغولاند».