جنگ اسرائیل و ایران؛ ضرورت آتش‌بس فوری با شدت گرفتن حملات علیه غیرنظامیان
دوشنبه ۲۶ خرداد ۱۴۰۴ — هم‌زمان با تشدید درگیری‌های نظامی میان جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل، کمپین حقوق بشر ایران قویا هدف قرار دادن عامدانه غیرنظامیان، بمباران مناطق مسکونی، و تخریب زیرساخت‌های حیاتی و غیرنظامی را محکوم می‌کند.
شمار قربانیان و حملات به مراکزی که غیرنظامیان را هدف قرار می‌دهد؛ به‌شدت رو به افزایش است و ادامه سکوت جامعه جهانی در برابر این وضعیت؛ غیرقابل پذیرش است و باید هرچه سریع‌تر پایان یابد.
کمپین حقوق بشر ایران از رهبران جهانی می‌خواهد بی‌درنگ خواستار توقف فوری حملات به مناطق غیرنظامی از سوی هر دو طرف شوند و با جدیت برای برقراری آتش‌بس و دستیابی به یک راه‌حل دیپلماتیک تلاش جدی و موثری داشته باشند.
خشونت بی‌مهار علیه غیرنظامیان، نقض آشکار ابتدایی‌ترین اصول حقوق بین‌الملل است و نشانه‌ای از بی‌اعتنایی به معیارهای اخلاقی در بالاترین سطح تصمیم‌گیری‌های سیاسی و نظامی به‌شمار می‌رود.
برابر اصول اولیه حقوق بین‌الملل بشردوستانه، هرگونه حمله به اماکن یا افراد غیرنظامی، و یا اجرای عملیات‌های نظامی که آشکارا جان و امنیت غیرنظامیان را به خطر می‌اندازد، مصداق بارز «جنایت جنگی» است.
هیچ تهدید واقعی یا هدف نظامی نمی‌تواند توجیه‌گر نادیده‌گرفتن چهار اصل بنیادین حقوق بشردوستانه، یعنی «تفکیک میان اهداف نظامی و غیرنظامی»، «تناسب»، «ضرورت نظامی»، و «احتیاط در عملیات» باشد.
تا کنون و در پی چهار روز از آغاز حملات هوایی ارتش اسرائیل به شهرها و مناطق مختلف ایران، دست‌کم ۲۲۴ کشته و ۱۲۷۷ مجروح شده‌اند.
اکثر قربانیان این حملات غیرنظامی بوده‌اند، از جمله ۴۵ زن و کودک که جان خود را از دست داده‌اند و ۷۵ تن دیگر که مجروح شده‌اند. مناطق مسکونی و برخی زیرساخت‌های شهری هدف قرار گرفته‌اند و شمار بسیار زیادی از ساکنان تهران در تلاشند تا از شهر خارج شوند.
در این میان، بی‌کفایتی، بی‌برنامگی و نبود مسئولیت‌پذیریِ ساختاری جمهوری اسلامی در ایجاد سامانه‌های هشدار عمومی، ساخت پناهگاه‌های ایمن، و طراحی سازوکارهای موثر برای حفاظت از جان و سلامت غیرنظامیان، مسئولیت حقوقی مضاعفی برای مقام‌های سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی ایجاد کرده است.
روز دوشنبه ۲۶ خرداد ارتش اسرائیل هشدار تخلیه برای منطقه سه در شمال‌شرق تهران را صادر کرد – منطقه‌ای با تراکم بالای جمعیت که حدود ۳۰۰ هزار نفر ساکن آن هستند – و اعلام کرد این تخلیه باید «در ساعت‌های آینده» انجام شود. اما با توجه به محدودیت دسترسی به اینترنت که طی روزهای اخیر از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی اعمال شده، بسیاری از غیرنظامیان ممکن است این هشدار را دریافت نکرده باشند.
علاوه بر این، زندان اوین نیز در حاشیه منطقه سه قرار دارد و زندانیان آن—از جمله تعداد زیادی زندانی سیاسی—هیچ راهی برای خارج شدن از این زندان ندارند. این افراد در وضعیت محاصره قرار دارند و ما نسبت به امنیت آن‌ها شدیدا نگران هستیم. حفاظت از این زندانیان امری حیاتی است و کمپین حقوق بشر ایران از همه طرف‌های درگیر می‌خواهد به قوانین بین‌المللی پایبند بمانند.
در سوی دیگر در اسرائیل نیز تا تاریخ ۱۶ ژوئن، ۲۴ نفر کشته و بیش از ۵۹۰ نفر زخمی شده‌اند که تقریباا همگی آن‌ها غیرنظامی بوده‌اند. جمهوری اسلامی ایران مناطق مسکونی در تل‌آویو، بیت‌المقدس، حیفا و دیگر شهرها را هدف قرار داده است. آمار قربانیان می‌توانست بسیار بیشتر باشد، اگر بخش زیادی از حملات جمهوری اسلامی توسط سامانه دفاعی ارتش اسرائیل رهگیری نمی‌شد و اگر زیرساخت پناهگاه‌ها و سامانه‌های هشدار گسترده در اسرائیل وجود نداشت.
این حملات از سوی هر دو طرف، نقض آشکار قوانین بین‌المللی بشردوستانه محسوب می‌شود. قوانین جنگ، همه طرف‌های درگیر را ملزم می‌کند که میان نیروهای نظامی و غیرنظامیان تمایز قائل شوند، همه اقدامات ممکن برای پیشگیری از آسیب به غیرنظامیان را انجام دهند و از زیرساخت‌های حیاتی برای بقا محافظت کنند. اما هر دو طرف بارها به شهرها، مناطق مسکونی و زیرساخت‌ها حمله کرده‌اند و با این کار چرخه‌ای از ویرانی و تلفات انسانی را شدت بخشیده‌اند.
کمپین حقوق بشر ایران خواستار برقراری فوری آتش‌بس است تا مسیر دیپلماسی گشوده شود و طرف‌های درگیر بتوانند از طریق مذاکره به راه‌حلی برای پایان جنگ دست یابند.
جامعه بین‌المللی نباید در برابر وضعیتی که در آن اصول بنیادین حقوق بین‌الملل بشردوستانه زیر پا گذاشته می‌شود و مرگ، جراحت و آوارگی گسترده غیرنظامیان به‌عنوان پیامدهای جانبی پذیرفته می‌شود، سکوت کند. هدف قرار دادن غیرنظامیان نباید به امری عادی یا قابل‌قبول تبدیل شود.
