وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری

– محروم کردن دسترسی دختران به برخی رشته های دانشگاهی
– دانشجویان ستاره دار، محرومیت تحصیلی
– محدودیت فعالیت تشکل های دانشجویی
– دانشجویان زندانی
(نسخه کامل گزارش «عمل به وعده ها: یک نقشه راه حقوق بشری برای حسن روحانی»-PDF)

– محروم کردن دسترسی دختران به به برخی رشته های دانشگاهی

وزارت علوم به صورت فزآینده ای دختران دانشجو یا متقاضیان دختر برخی تحصیلات عالی را از تحصیل در برخی رشته ها به صورت اجباری محروم می کند.  به نوشته خبرگزاری مهر در سال تحصیلی ۹۲-۹۱ سی و شش دانشگاه پذیرش دختران را در ۷۷ رشته دانشگاهی محروم کردند. به علاوه محدودیت هایی برای تعداد دختران در ۲۴۱ رشته دیگر در این سال تحصیلی ایجاد کرده اند.
این روند همچنان ادامه دارد: در سال تحصیلی جاری، دانشگاه صنعتی اصفهان از پذیرش دانشجویان دختر در هفت رشته تحصیلی خودداری کرده است.

وزارت علوم همچنین مسوول اعمال سهمیه بندی جنسیتی در هنگام پذیرش دانشجویان است و همچنان به سهمیه بندی دانشجویان پیش از تعیین رشته ادامه می دهد. در سال ۹۲ دربسیاری از رشته های تحصیلی، سهمیه پسران به مراتب بیشتر از دختران است.

در مجموع، در طی هشت سال گذشته سیاست مداومی برای کاهش تدریجی تحصیل ثبت نام دختران دربسیاری از رشته های دانشگاهی برقرار بوده است که شامل سیاست های سهمیه بندی جنسیتی و محروم کردن دختران دانشجو از تحصیل در برخی رشته های تحصیلی است.

– دانشجویان ستاره دار، محرومیت تحصیلی

وزارت علوم طی سالهای گذشته اقدام به تغییر و یا حذف مواد درسی رشته های علوم انسانی و اخراج ومحرومیت اساتید مستقل این رشته از ادامه تدریس در تلاش برای پاکسازی دانشگاه ها از مضامین «غیراسلامی» کرده است.

درتصریح حذف اعضای هیات علمی از سمت های خود به خاطر نقطه نظرات سیاسی شان، کامران دانشجو وزیر علوم در اسفند ماه ۸۸ گفت: «قاطبه دانشگاهیان کشور با مسیر انقلاب همسو هستند و هر کسی نتواند در مسیر نظام حرکت کند بدون تعارف باید از جمع برود…. به میزان مورد نیاز افراد دلسوز در کشور داریم که بخواهیم افراد غیرهمسو با نظام را از بدنه خارج کنیم و از این اقدام خود شرمنده نخواهیم بود.» او با بیان اینکه “روسای دانشگاهها حق ندارند کسی را در دانشگاه ها جذب کنند که در مسیر التزام عملی به ولایت فقیه و قانون اساسی حرکت نمی کند” افزود: «وزارت علوم هیچ مماشاتی با حزب و گروهی در این زمینه نخواهد داشت و با مبلغین فرهنگ غربی و سلطنت طلبانه در دانشگاه ها برخورد می کند.»

اطلاع ثبت شده نشان می دهد که در طی ۸ سال گذشته حدقل ۴۵ استادبرجسته دانشگاه یا مجبور به بازنشستگی اجباری شده یا از دانشگاه اخراج شده اند.

– دانشجویان ستاره دار

در هماهنگی کامل بین وزارت اطلاعات و علوم، دولت ایران طی هشت سال گذشته به صورت نظام مند دانشجویان دانشگاه های مختلف کشور را به دلیل فعالیت های سیاسی اجتماعی دانشجویان مورد هدف قرار داده است همچنین دانشجویان بهایی را به خاطر باورهای مذهبی آنان از تحصیل محروم کرده است.

صدها دانشجو درجریان چنین روندی طی سالهای گذشته از تحصیل محروم شده اند. در سال ۱۳۸۹، کمپین بین المللی حقوق بشردرایران سیاهه ای از نام ۲۱۷ دانشجویی که از تحصیل محروم شده اند را در گزارشی گردآوری کرد.

ارقام دقیق و حقیقی دانشجویان از تحصیل محروم شده بسیار بیشتر از این است، چرا که بسیاری از افرادی که از تحصیل محروم شده اند ترجیح می دهند که به دلیل نگرانی و هراس از آزار واذیت دستگاه های مرتبط یا امیدداشتن برای اینکه با تعهد سپردن برای متوقف کردن فعالیت های سیاسی در دانشگاه چنین محرومیت هایی برداشته شود، در این خصوص ساکت بوده وهستند.

درخردادماه ۹۲، سه تشکل دانشجویی گزارش جامعی از هشت سال سرکوب ومحرومیت تحصیلی دانشجویان دانشگاه ها ارائه کردند. این گزارش که در وب سایت دانشجونیوز قابل دسترس است، تحقیقی از سوی کمیته دانشجویی دفترتحیکم وحدت وکمپین دفاع از حق تحصیل است ادعا می کند که بیش از یک هزار مورد محرومیت تحصیلی در طی هشت سال گذشته اتفاق افتاده است.

وزارت علوم روش های متعددی را برای ممنوعیت فعالان دانشجویی از ادامه تحصیل اعمال می کند. برای مثال دخالت در نتایج آزمون دانشجویی که برای مقاطع عالی ثبت نام کرده اند. در چندین مورد، دانشجویان بهایی که توانسته بودند آزمون ورودی دانشگاه را با موفقیت پشت سر بگذارند بلافاصله پس از اینکه دین آنها مشخص شد، از حضور در دانشگاه رد شدند.

– تشکل های دانشجویی

یکی از اولین سیاست هایی که توسط وزارت علوم در دور اول محموداحمدی نژاد اعمال شد سرکوب تشکل های مستقل دانشجویی به خصوص تشکل فراگیر دانشجویی دفترتحکیم وحدت بود. فعالیت دفتر تحکیم وحدت در دانشگاه ها ممنوع شد و به آنها اجازه داده نشد تا جلسات و یا انتخابات خود را برگزار کنند و یا فعالیتی در دانشگاه ها داشته باشند. در این دوره برخی تشکل های دانشجویی که به فعالیت های خود ادامه دادند مانند انجمن اسلامی دانشگاه فنی امیرکبیر، با بازداشت و زندانی شدن اعضای فعال خود مواجه شدند. به گفته دفترتحکیم وحدت بین سال های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱، بیش از ۳۲ تن از دانشجویان سازمان های ثبت شده ارعاب و تهدید و آزار واذیت شدند.

به علاوه صدها تن از دانشجویان تشکل های فرهنگی و مراکز هنری طی این سالها به کمیته های انظباطی احضارشدند و یا از دانشگاه برای یک یا چندین ترم تحصیلی برای هر گونه فعالیتی که مقامات آنها را تایید نمی کردند، اخراج شدند.

– دانشجویان زندان

بعد از خردادماه سال ۱۳۸۸، بسیاری از زندانیان سیاسی در ایران را دانشجویان تشکیل می دهند. در حال حاضر حداقل ۲۹ دانشجو به خاطرفعالیت های سیاسی مسالمت آمیز در دانشگاه در زندان به سر می برند.

در بین دهها تن از فعالان دانشجویی بازداشت شده که هم اکنون در داخل زندان هستند، دانشجویانی چون مجیددری، ضیانبوی، بهاره هدایت و مجید توکلی را می توان نام برد که به احکام زندانی از چهار تا ده سال محکوم شده اند و دربرخی موارد حتی یک روز مرخصی هم به آنها نداده شده علیرغم اینکه بر اساس قوانین ایران دارای شرایط استفاده از مرخصی هستند.

توصیه و پیشنهادات برای وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری:

– همه سیاست های تبیعض آمیز که پذیرش دانشجویان دختر را در دانشگاه تحت تاثیرقرارداده ملغی کنید و اجازه بدهید دختران برای همه رشته های تحصیلی دانشگاهی ثبت نام کنند.
– اعضای هیات علمی که به دلایل ایدئولوژیک از کار برکنار شدند را برگردانید و دوباره به کارگیرید وبه تفتیش عقاید اساتید دانشگاه و دانشجویان پایان دهید.
– دانشجویان محروم از تحصیل به دانشگاه را به دانشگاه بازگردانید و به دانشجویان بهایی برای تحصیل در دانشگاه اجازه دهید.
– برای تشکیل تجمعات مسالمت آمیز در دانشگاه ها مجوزصادر کنید وآنها را به رسمیت بشناسید و همچنین شرایط وتضمین های لازم برای فعالیت مجدد تشکل های دانشجویی همچون دفتر تحکیم وحدت در دانشگاه ها را فراهم کنید.
– به آزار واذیت و ارعاب و تهدید دانشجویان به دلیل فعالیت های سیاسی شان پایان دهید.
– همه دانشجویانی که به خاطر فعالیت های دانشجویی خود زندانی شده اند را آزاد کنید و به بازداشت مکرر فعالان دانشجویی به خاطر فعالیت های مسالمت آمیز آنها پایان دهید.