سفر حسن روحانی به نیویورک و رفع حصرخانگی منتقدان؛ زمان برای اقدام فرا رسیده است

مصطفی خسروی فعال سیاسی و عضو شورای سیاست گذاری سازمان دانش آموختگان ایران، ادوار تحکیم وحدت.

یادداشت رسیده – مصطفی خسروی، عضو شورای سیاست گذاری سازمان دانش آموختگان ایران، ادوار تحکیم وحدت
تا تقریبا یک هفته دیگر حسن روحانی، رییس جمهور ایران برای شرکت در شصت وهشتمین اجلاس مجموع عمومی سازمان ملل به نیویورک سفر می کند.  سفری که بسیاری در داخل و خارج ایران بدان چشم دوخته اند و امیدوارند تا در نتیجه مذاکرات و اقدامات دیپلماتیک تیم وزارت خارجه و شخص رئیس جمهور، گام‌هایی برای ایجاد تغییرات محسوس در شرایط کنونی سیاسی و اقتصادی کشوربرداشته شود و درنتیجه بهبود روابط ایران با کشورهای جهان را به ارمغان بیاورد.

علی‌رغم این امیدواری و اینکه  شاخص‌های تصمیم گیری در دولت «تدبیر و امید» در مقایسه با دولت قبلی به مراتب متعادل تر وعقلانی تر بوده است اما کماکان به نظر می‌رسد که جامعه جهانی برای تعامل با تهران با نگرانی های جدی مواجه است. در هشت سال گذشته تلاش دول غربی در کنار سیاست های ماجراجویانه جمهوری اسلامی ایران دست به دست هم داد تا اجماعی بی‌سابقه  برای تحریم های اقتصادی و سیاسی علیه ایران شکل بگیرد.  تحریم هایی که مطمئنا برای هر دو سمت ماجرا کم هزینه نبوده است.

حال غربی‌ها بر سر دوراهی بزرگی ایستاده اند؛ اعتماد به دولت آقای روحانی یا ادامه مسیر پیشین، آنها معتقدند که راه سختی را برای اجماع سازی علیه ایران پیموده اند و هر گونه بازگشت از این راه و اعتماد ناشیانه به دولت ایران می تواند در آینده و در صورت لزوم هرگونه اجماع سازی مجدد را منتفی کند. از همین روی به نظر می رسد بیش از هرچیز چرخش مواضع جامعه جهانی در مقابل ایران بسته به گامهای سازنده و اعتماد ساز دولت روحانی دارد.

در این سوی دولت نیز فرصت اندکی دارد تا با انجام تغییرات چشمگیری در حوزه های سیاسی و انسانی کفه ترازو را به سمت خود سنگین تر کند. شاید مهمترین نشانه تغییر تفکر حاکمان ایران برای جامعه جهانی، مذاکره و برداشتن گام‌هایی برای اعتماد سازی با جامعه بین‌الملل و از سوی دیگر گشایش فضای سیاسی داخلی باشد.

طبیعتا کشوری که در چهار سال گذشته با بیشترین انتقادها و هجمه‌ها در زمینه نقض حقوق بشر مواجه بوده و تلاش‌های مدنی برای بهبود وضعیت را هیچگاه به رسمیت نشناخته و با آنها برخورد کرده است، اگر این نقیصه را رفع نموده و نشاط سیاسی و اجتماعی را به کشور بازگرداند، با افزایش اعتبار و مشروعیت اخلاقی خود ( که در نحوه برخورد با مخالفان و منتقدان و زندان سیاسی منتقد حکومت در زندان می‌تواند تبلورداشته باشد)،  می تواند با اعتماد به نفس  بیشتری در مذاکرات حاضر شود. چرا که وقتی دولتی با عهد و پیمان خود با مردم پایبند می‌ماند و آراء و نظرات آنها را احترام می‌گذارند، در عرصه جهانی نیز می تواند با استحکام بیشتری گام بردارد.

رصد تحولات سیاسی ایران در روزهای اخیر حکایت از آن دارد که با انتخاب علی شمخانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، امید ها به برچیده شدن فضای امنیتی از کشور بیش از پیش افزایش یافته است. گره خوردن این امید‌ها به عمل نیز می تواند از طریق رفع حصر رهبران منتقد حکومت و همچنین آزادی زندانیان سیاسی‌ایی که طی سالهای گذشته با اتهامات سیاسی و بدون پشتوانه راهی زندان شدند، تحقق پیدا کند. روزنامه‌نگاران، فعالان مدنی و دانشجویی و سیاسی در زندان، طی ماه‌های گذشته مانند وزنه ای روی دوش رئیس جمهوری بار زیادی را وارد کرده است و آزادی این افراد هم در داخل و هم در خارج کشور، باعث تقویت اعتماد و تعمیق امید برای بهبود فضای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی خواهد بود.

علاوه بر این، رفع حصر از اقایان موسوی، کروبی و خانم رهنورد و همچینین آزادی زندانیان سیاسی می تواند پیغام روشنی به غرب باشد مبنی بر وقوع تغییرات واقعی در ایران. حال باید دید آیا آقایان روحانی و شمخانی می توانند از این فرصت کوتاه بهترین استفاده را کرده و شرایط را در داخل و خارج از کشور به سود منافع ملی رقم بزنند یا خیر؟