آخرین گزارش احمد شهید گزارشگر ویژه به سازمان ملل: «امروز روزنه‌ای از فرصت در ایران باز شده است»
احمدشهید گزارشگر ویژه سازمان ملل در حال قرائت گزارش خود در کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل
احمدشهید، امروز چهارشنبه در بیست و چهارمین جلسه کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل با سومین گزارش میان دوره ای خود به طرح مهمترین موضوعات حقوق بشری در ایران به خصوص موضوع اعدام های فزآینده، حضور صدها زندانی سیاسی و عقیدتی در زندان‌ها، دشواری و موانع آزادی بیان و فشار بر مطبوعات و روزنامه نگاران و همچنین نقض گسترده حقوق اقلیت های مذهبی و قومی به خصوص اقلیت دینی بهایی پرداخت.
در این جلسه که ۴۵ دقیق به طرح سخنان احمدشهید، پاسخ نماینده ایران و نیز پرسش و پاسخ کشورهای عضو اختصاص داشت احمد شهید از آزادی برخی از زندانیان سیاسی یا مرخصی آنها استقبال کرد و خواستار آن شد که بتواند برای گزارش دهی به ایران سفر کند. او گفت که توانسته است با مقامات ایرانی در ژنو و نیویورک ملاقات کند و پاسخ ایران را به گزارش خود در گزارشش لحاظ کند. شهید گفت که اگر به ایران می رفت می توانست گفت وگوی سازنده ای با مقامات ایرانی داشته باشد و همچنین می توانست در مورد اثرات تحریم ها روی زندگی مردم گزارش تهیه کند و در نتیجه کار خود بیاورد اما با اجازه ندادن به او این امکان از گزارشگر ویژه گرفته شده است.
احمدشهید همچنین به اقدامات مثبتی که توسط دولت حسن روحانی انجام شده پرداخت و همچنین وعده های وی در زمان پیکارهای انتخاباتی و خواستار تغییر برخی از قوانین ایران شد که عملا در تناقض با تعهدات بین المللی کشوردر حوزه حقوق بشر هستند. او از جمله، به جنایی کردن جرائم مطبوعاتی که توسط آن روزنامه نگاران به زندان می افتند اشاره کرد و خواستار اصلاح قوانین در این حوزه شد. احمدشهید ابراز امیدواری کرد که بتواند برای گزارش های بعدی به ایران سفر کند. او گفت که روزنه ای از فرصت در ایران فراهم شده است.
گزارشگرویژه حقوق بشر در مورد ایران گفت برای گزارش خود ۱۳۷ مصاحبه انجام داده است. آقای شهید همچنین از افزایش تعداد اعدام ها درایران ابراز نگرانی کرد. او همچنین از اینکه این اعدام ها حتی با شدت بیشتری پس از روی کار آمدن روحانی ادامه داشته است انتقاد کرد. موضوع دیگری که هم توسط احمدشهید هم توسط بسیاری از کشورهای حاضر در نشست مطرح شد، نقض حقوق اقلیت های قومی و مذهبی بود. آقای شهید در خصوص اقلیت های مذهبی مانند یارسان، بهایی، مسیحی و سنی که با نقض حقوق خود مواجه هستند هشدار داد. موضوع وضعیت بهداشتی و شرایط داخل زندان ها هم از موضوعات دیگری بود که گزارشگر ویژه به آن اشاره کرد.
موضوع اعدام ها توسط آقای شهید و بسیاری از نمایندگان کشورهای حاضر مطرح شد و نسبت به روند افزایش اعدام ها ابراز نگرانی شد. آقای شهید از اینکه حکم اعدام به راحتی و برای جرائمی که در طبقه بندی جرائم سخت (مانند قتل) نیست صادر می شود انتقاد کرد. او با انتقاد از آزادی بیان گفت که از ژانویه تا کنون ۱۵ روزنامه نگار و وب لاگ نویس دستگیر شدند و ۵ میلیون وب سایت مسدود هستند و مشکلات جدی بر سر آزادی بیان وجود دارد.
بعد از آقای شهید نماینده ایران گفت:« انتخابات اخیر در ایران نشانه دموکراسی و تحمل حقوق بشر است. دولت من ادعا نمی کند که وضعیت حقوق بشر کامل است، هیچ کشور دیگری هم ادعا می کند. اما بعد از انتخابات حسن روحانی تلاش بیشتری برای رعایت حقوق بشر انجام می شود.» او خواستار نگاه غیرجانبدارانه و غیر سیاسی به موضوع حقوق بشر شدو گفت ایران عمیقا به مکانیسم های مختلف سازمان ملل احترام می گذارد. وی همچنین درخصوص گزارش گزارشگر گفت که گزارش غیرمنصفانه است و ادعا کرد که برخی کشورها در شکل گیری آن نفوذ داشته اند و مواردی که در گزارش مطرح شده غیرمنصفانه است. او گفت که اجازه ندادن به احمد شهید برای حضور در ایران به این معنی نیست که ایران می خواهد با مکانیسم های سازمان ملل مقابله کند.
نماینده ایران از احمدشهید انتقاد کرد که با وجود اینکه پاسخ ایران به گزارش او داده شده است اما کمتر در گزارش گزارشگر انعکاس یافته است. اما گزارشگر بعدا در جلسه گفت که جواب ایران در وب سایتش به صورت کامل امده است و از نظر فنی نمی توانسته ده هزار کلمه جواب ایران را در گزارش خود لحاظ کند چون کل گزارش از نظر استانداردهای سازمان ملل ۱۰ هزار کلمه است و اگر قرار بود همه پاسخ های ایران لحاظ شود اساسا گزارشی تهیه نمی شد. او گفت به همین جهت پاسخ های ایران به صورت خلاصه شده در گزارشش مطرح شده است.
اما نماینده کانادا اجازه ندادن به احمد شهید را برای ورود به کشور مورد انتقاد قرار داد وگفت که موضوع حقوق بشر نگرانی عمده ای از سالها قبل بوده برای جامعه بین المللی. او گفت که ایران قدم های مثبت و باثبات برای بهبود وضعیت حقوق بشر بر دارد و اینکه کانادا و کشورهای دیگر در انتظار اصلاحات عمیق در قوانین هستند. او گفت که دنیا به کلمات دولت ایران نگاه نمی کند بلکه به اقدامات عملی نگاه می کند.او از گزارشگر پرسید که ایران چه اقدامات عملی برای بهبود وضعیت حقوق بشر بردارد. موضوع ازدواج سرپرست خانواده یا پدرخوانده با دخترخوانده خود نیز که یکی از بحث های جنجال برانگیز ماه های گذشته بوده است نیز توسط نماینده کانادا مورد اشاره قرار گرفت و آن را «ترسناک» خواند.
نماینده استرالیا با استقبال از گزارش احمد شهید گفت می خواهند بدانند که نگاهشان نسبت به اقداماتی که دولت ایران در حوزه زنان و اقلیت های مذهبی انجام داده است چیست؟ در ادامه نماینده اتحادیه اروپا نیز گفت که گزارش گزارشگر را ارج می نهند و از نقض سیستماتیک حقوق بشر در ایران نگران هستند. او از دولت ایران خواست برای تغییر و بهبود وضعیت اقدام کند. موضوع اعدام های فزآینده و همچنین اعدام در ملاء عام از موضوعاتی بود که نماینده اتحادیه اروپا مطرح کرد.
در ادامه نمایندگان کشورهای سوئیس، جمهوری چک، آمریکا، نروژ، مالدیو، انگلیس و برزیل هم با استفبال از گزارش گزارشگر ویژه سوالاتی را از وی مطرح کردند. محور عمده این سوالات – ضمن استقبال از گزارش احمد شهید – پیرموان زندانیان سیاسی، حصر خانگی رهبران منتقد دولت، حقوق اقلیت های قومی و مذهبی و نیز صدور و اجرای احکام اعدام در سراسر کشور بود. دو کشور روسیه سفید و روسیه نسبت به دستور کار کشور انتقاد کردند و گفتند که نسبت به چنین مکانیسمی اعتراض دارند. آنها در مورد گزارش سخنی نگفتند.
در پاسخ به اظهارات نماینده ایران که ادعا کرده بود آقای شهید در گزارشش از مطالب گروه های مروج خشونت نقل قول کرده، گزارشگر ویژه گفت که به هیچ عنوان مطلبی از گروه هایی که مروج خشونت هستند در گزارش خود استفاده نکرده و اظهارات نماینده ایران را رد کرد. او همچنین با استقبال از اظهار نظر ها و اقدامات حسن روحانی برای بهبود وضعیت حقوق مردم گفت که او تازه به این سمت رسیده و وقت کافی برای تغییرات جدی در اختیار نداشته است.
