طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده
در خردادماه ۱۳۹۲، طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده در مجلس ایران معرفی شد. این طرح که هدف آن تشویق رشد جمعیت است، تلاش دارد تا دیدگاه های قدیمی محافظه کاران در جمهوری اسلامی ایران را که باور دارند کار خارج از منزل بر علیه طبیعت زن است و اینکه نقش اولیۀ زن باروری و بچه داری است را مجددا مطرح کند. طرفداران این دیدگاه ها اعتقاد دارند اشتغال زنان باعث تضعیف خانواده ها و منجر به افزایش آمار طلاق و کاهش نرخ رشد جمعیت می شود.
فاطمه درخشانی معاون بهداشتی وزیر وقت بهداشت در فروردین ماه سال ۱۳۹۲ گفته بود: «تا چند سال پیش سیاست وزارت بهداشت تشویق به کاهش موالید و کنترل جمعیت بود، اما این سیاست دیگر نیست، توقع وزارت بهداشت این است که هر خانواده ایرانی بیش از ۲ فرزند داشته باشد، اما عواملی مثل افزایش سواد و اشتغال زنان مانع رشد جمعیت است.»
در دی ماه سال ۱۳۹۱، خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران طی گزارشی با عنوان “اشتغال زنان و آسیبهای وارده بر بنیان خانواده” نوشت: «حاکم شدن الگوهای لیبرالیستی بر جامعه، سبب ایجاد تفکری شد که در آن رسیدن به استقلال مالی از طریق اشتغال بیرون از منزل که مستلزم ایفای نقش مردانه است بر دیگر نقش های اصلی زن اولویت پیدا کرد.»
در این گزارش آمده بود: «در این خانواده ها مهد کودکها جایگزین مادر می شوند. غذاهای آماده جای غذاهای گرم را می گیرد و… و در نهایت این مسئله به تربیت غلط فرزندان و کم شدن وابستگی زن و شوهر نسبت به یکدیگر می انجامد. کمرنگ شدن تدریجی روابط زن و شوهر نتیجهای جز سستی بنیان خانواده در پی نخواهد داشت. طوریکه با کوچکترین و جزئیترین اختلافی طلاق را به عنوان بهترین گزینه پیش روی خود انتخاب می کنند.»
طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده با هدف اصلاح وضعیت موجود، صراحتا ترجیح استخدام مردان به زنان را تبدیل به قانون می کند. مادۀ ۹ این لایحه اعلام می دارد: «در کلیه بخش های دولتی و غیر دولتی اولویت استخدام به ترتیب با مردان دارای فرزند و سپس مردان متاهل فاقد فرزند و سپس زنان دارای فرزند می باشد. به کارگیری یا استخدام افراد مجرد و واجد شرایط در صورت عدم وجود متقاضیان متاهل واجد شرایط بلامانع است.»
در تبصرۀ ۲ مادۀ ۹، تبعیت بخش خصوصی از این لایحه را مورد تشویق مادی قرار می دهد: «در صورت رعایت مفاد این ماده در بخش خصوصی، به مدت پنج سال از پرداخت شش درصد (۶%) حق بیمه سهم کارفرما در اولویت های یادشده، معاف میشود و معادل آن را دولت از اعتبارات این قانون پرداخت می کند و از تاریخ لازمالاجرا شدن این قانون، دولت موظف به پرداخت این حق بیمه است.»
زهرا سجادی، رئیس بخش زنان “مدیریت سبک زندگی سازمان حفظ و نشر آثار دفاع مقدس” نیز گفته بود: «آنچه که در اسلام قابل توجه است، مسئولیت خانواده است که بیشتر روی دوش مرد است و به همین دلیل در ماده ۹ طرح تعالی خانواده، اولویت استخدام به مردان متاهل دارای فرزند داده شده است.»
دولت حسن روحانی به این طرح اعتراض کرد. شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده گفته بود: «معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری با برداشتن اولویت استخدام زنان مجرد مخالف است؛ بررسی های کارشناسی روی این بند در حال انجام است و به زودی نتایج آن در اختیار نمایندگان مجلس قرار می گیرد.»
اما این طرح توسط کمیسیون فرهنگی مجلس تصویب شده و در دستور کار رای گیری در صحن علنی مجلس قرارگرفته است. در زمان تهیۀ این گزارش، مشخص نیست سرنوشت این لایحه چه خواهد شد. بازوی تحقیقاتی مجلس، مرکز تحقیقات مجلس شورای اسلامی، از این طرح انتقاد کرده است و دولت روحانی اعلام کرده است که منابع مالی مورد نیاز اجرای این طرح را در اختیار ندارد.
