دستگیری جعفرپناهی فیلمسازبرجسته ایرانی، آغاز فشاربرفیلمسازان مستقل بعد از تعطیلی مطبوعات وزندانی کردن روزنامه نگاران
دوشنبه دقایقی پس از ساعت ده شب، جعفر پناهی به همراه همسر و نیزدخترش و نزدیک به ۱۵ تن از مهمانانی که درخانه خودداشتند دستگیر شد تا پس از مدتهافشارهای پیداو وپنهان توسط وزارت اطلاعات براین فیلمساز مستقل او به صورت خانوادگی راهی زندان شود. دادستان تهران در واکنش به این دستگیری به خبرگزاری های دولتی گفت: «بازداشت ایشان به علت هنرمند بودن نبوده و جنبه سیاسی نیز ندارد این فرد به دلیل ارتکاب جرائمی در مظان اتهام قرار دارد و به همراه یک نفر دیگر به دستور قاضی پرونده دستگیر و تحقیقات از آنان ادامه دارد.» پناهی پیش از این درجریان حضور در بهشت زهرا و اهدای گل بر مزار برخی از کشته شدگان پس از انتخابات برای ساعاتی دستگیر اما به سرعت آزاد شد.
سایت تابناک در خبری آورده است که دستگیری پناهی به دلیل ساخت فیلمی بوده که او در دست تهیه داشته و کسانی که درخانه وی دستگیرشدند ازجمله همسر و دخترش از عوامل تهیه فیلم بوده اند. به گفته این وب سایت محافظه کار جهت گیری فیلم یادشده ضدنظام بوده است. پناهی فیلم ساز مستقلی است که به بیپروایی در گفتن نظراتش شهرت دارد. او فیلم های برجسته ای چون بادکنک سفید، دایره و آفساید را در کارنامه هنری خود دارد.
این درحالی است که پسرجعفرپناهی در گفت وگو با وب سایت خبری کلمه گفته است که پدرش درحال ساخت فیلمی بوده که مجوز فیلمبرداری داشته واینکه میگویند فیلم ضد نظام بوده درست نیست. او به کلمه گفت: «اینکه گفته اند منزل پدر من از قبل از انتخابات، محل ساخت فیلم ضد نظام بوده کاملا کذب است و پدر من هیچ فیلمی ضد نظام نساخته ضمن اینکه درباره رویدادهای اخیر نیز فیلمی نساخته است» پناه پناهی با بیان اینکه ساخت فیلم هنوز تمام نشده افزود:« برخی آقایانی که شایعه پردازی میکنند چگونه قبل از ساخت و تدوین فیلم درباره محتوای آن چنین ادعاهایی را مطرح می کنند؟»
کمپین بین المللی حقوق بشردرایران با درخواست از مقامات قوه قضاییه و وزارت اطلاعات برای شفاف کردن دلایل دستگیری این هنرمند برجسته، از اظهارات ضدونقیضی که درباره دستگیری وی مطرح شده و نیز سابقه احضارها پیاپی به وزارت اطلاعات و تهدیدبه دستگیری وی درگذشته اظهارنگرانی می کند. با توجه به اینکه کارفیلمساز ساختن فیلم است، دستگیری وی به دلیل فیلم در دست تهیه که مجوزفیلمبرداری داشته و نیز دستگیری اعضای خانواده وی هیچ توجیه قانونی ندارد با توجه به اینکه انچه توسط منابع آگاه به سایت محافظهکارتابناک گفته شده در خصوص محتوای فیلم ونیت فیلمساز بدعت جدیدی در آزار واذیت هنرمندان مستقل است و نشانه ای از کنترل شدید تولید محتوا در عرصه مختلف که از بستن روزنامه ها ومجلات هم اکنون به حوزه تولید فیلم نیز سرایت کرده است.
یکی از افرادنزدیک به پناهی به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گفت: « طی سالهای گذشته مقامات وزارت اطلاعات بارها جعفرپناهی را به دفاتر پیگیری این وزارتخانه درمکانهای مختلف احضار نمودند و او را مورد پرسش قراردادند. در یکی از این جلسات به وی گفته شد بود که “فکر نکن چون فیلمسازی معروفی هستی توانایی دستگیری ات را نداریم؟ هر وقت اراده کنیم تو را می گیریم”. در برخی از این جلسات به پناهی گفته شد بود که ازجهت گیری های سیاسی و انتخاب سوژه هایی که تصویری سیاه از جمهوری اسلامی ارایه می کند پرهیز کند و در قبال چنین موافقتی آنها نیز اجازه خواهند داد هم فیلمهایش نمایش داده شود و هم مجوزساخت فیلمهای جدید را به او می دهند. اما پناهی در این دیدارها گفته بوده که او فیلمساز مستقلی است و فیلمهایش انعکاس جامعه است و اساسا ربطی به سیاست ندارد و اگر فیلم مشکلی را به تصویر می کشد به خاطر این است که این مشکل در جامعه وجود دارد (نقل به مضمون). این ماجراها برای مدتها ادامه پیدا کرد و او نه تنها مجوز نمایش فیلم نگرفت بلکه وقتی چندماه پیش قصد خروج از کشور را داشت با حکم ممنوع الخروجی مواجه شد.»
پناهی پس از انتخابات ایران در تابستان در مقام ریاست هیات داوری جشنواره فیلم مونترال کانادا شال سبز برگردن خود آویخت. او همچنین به دیگر داوران نیز شال سبزی داده بود که آنها نیز به نشانه همبستگی با مردم با ایران از آن استفاده کردند.موضوعی که خشم مقامات ایرانی را برانگیخت.
درجریان دستگیری پناهی منزل وی تفتیش و وسایل شخصی و وسایل حرفه ای او نیز ضبط شده است.