جزییات محروم کردن اقلیت بهایی از تحصیل وزندانی کردن اعضای کمیته حق تحصیل دانشجویی درگفت وگو با حسام میثاقی
حسام میثاقی سخنگوی کمیته حق تحصیل که هم اکنون بیشتر اعضای آن در زندان هستند در مصاحبه با کمپین بین المللی حقوق بشر از موانع تحصیل بهاییان و دانشجویانی که فعالیتهای مدنی وسیاسی در دانشگاه دارند سخن گفته است. او در این مصاحبه شرح می دهد که چگونه برخلاف اظهارات جوادلاریجانی در ژنو که گفت هیچ بهایی به خاطر بهایی بودن دستگیر ویا از حقوق اجتماعی محروم نمی شود، با یکی از دوستانش نامه ای را به دست آوردند که در آن حراست وزارت علوم و وزارت اطلاعات آنها را به همین دلیل از تحصیل محروم کرد. حسام میثاقی همچنین از دستگیری های دوستان و همکاران خود گفته است و اینکه سخنان لاریجانی در ژنو در مورد بهاییان دروغ بود. مصاحبه کمپین با این دانشجوی محروم از تحصیل وفعال اجتماعی دانشجویی را در زیر می خوانید:
کمپین: آقای میثاقی شما یکی از اعضای کمیته حق تحصیل هستید. چرا این کمیته را تشکیل دادید و الان وضعیت اعضای این کمیته چگونه است؟
حسام میثاقی: این کمیته به عنوان نهادی مستقل جهت بازیابی حق عمومی تحصیل تشکیل شد و اعضای آن اکثرا محرومین از تحصیلی بهایی بودند اما برای بازیابی حق تمامی محرومین از تحصیل تلاش میکردند از جمله تبعیض جنسیتی در دانشگاه ها، احکام تعلیق و اخراج برای دانشجویان منتقد و همینطور محرومیت از تحصیل بهاییان که سابقه ایی طولانی دارد.
این کمیته در اردیبهشت و خرداد ماه نشست هایی در شهرهای مختلف ایران با هدف اطلاع رسانی برگزار کرد که در نوع خود در شرایط خفقان ایران اقدام بی سابقه ای بود. اولین نشست در تهران برگزار شد.من به عنوان سخنگوی این نهاد در نشست ها وظیفه سخنرانی را بر عهده داشتم و نوید خانجانی هم به عنوان مدیر و موسس این نهاد مستقل فعالیت میکرد. این کمیته به عنوان نهادی مستقل جهت بازیابی حق عمومی تحصیل تشکیل شد. در حال حاضر سه نفر از اعضای این کمیته در ۲۴ ساعت بازداشت شدن و منزل سه نفر دیگر نیز تفتیش شد.
بقیه همکاران کمیته که دستگیر شده اند یا در تعقیب هستند چه کسانی هستند؟
درسا سبحانی از همکاران این کمیته نیز در ساری به شدت تحت فشار قرار دارد.پدر وی پریروز توسط شش نفر بازداشت شد و با ضرب و شتم و چشم بند و دست بند مورد بازجویی قرار گرفت. ایقان شهیدی از همکاران این کمیته در کرمانشاه بامداد ۱۲ اسفند بازداشت شد. سما نورانی از همکاران این کمیته در شیراز و دانشجوی محروم از تحصیل سهند تبریز در رشته مهندسی پزشکی ۱۲ اسفند بازداشت شد. باید اضافه کنم که اعضای مرکزی این کمیته پس از پیوستن به کمیته گزارشگران حقوق بشر نهاد جدیدی تاسیس کردند با نام جمعیت مبارزه با تبعیض تحصیلی و اینگونه بود که بازداشت و تهدید اعضای کمیته گزارشگران حقوق بشر پیوند خورد با بازداشت اعضای این نهاد مدافع حق تحصیل.
خود شما هم احضار شدید؟
من در ۱۲ دی ماه نیز احضار شده بودم به وزارت اطلاعات مراجعه نکردم و در ۱۲ اسفند به منزل بنده و سپهر عاطفی از همکاران همان کمیته حق تحصیل و اعضای کمیته گزارشگران حقوق بشر یورش برده شد و منازل ما تفتیش شد. باید اضافه کنم که ما نهادی کاملا مستقل بودیم و هدف ما فقط و فقط دفاع از حق تحصیل بود.
شما به یک عنوان یک گروه که برای حق تحصیل تلاش می کردید چه هدفی داشتید؟
ما خواهان آزادی عقیده برای ورود به دانشگاه بودیم و هستیم در مورد تمامی این بچه ها چون در حال حاضر کمیته تحصیل منحل شده با نام جمعیت مبارزه با تبعیض تحصیلی فعالیت میکند.
به نظرت دلیل برخورد با این گروه چیست؟ آیا به دلیل اینکه برخی از اعضای گروه از اقلیت بهایی هستند یا به خاطر اینکه از اساس وزارت علوم و دولت پدیده دانشجویان ستاره دار محروم از تحصیل را انکار می کند؟ یا شاید دلایل دیگر؟
دولت از طرفی داوطلبان و دانشجویان را از تحصیل محروم میکند و از طرف دیگر افرادی که در این زمینه فعالیت می کنند را بازداشت می کند. به نظر من بازداشت این افراد تنها در مورد بهایی بودن آنها نبوده است. این افراد فعالیت مدنی داشته اند و برای دفاع از حقوق دانشجویان فعالیت کرده اند و به همین دلیل حاکمیت نه بهایی بودن آنها را بر می تابد و نه فعالیت مدنی آنها را. اینکه بهاییان به جامعه مدنی ایران پیوسته اند و همراه با دیگر فعالان مدنی برای دفاع از حقوق هم میهنانشان تلاش می کنند بسیار حائز اهمیت است و فکر میکنم حاکمیت نیز این موضوع را تحمل نکرده و چنین برخورد شدیدی با این دانشجویان محروم از تحصیل انجام داده است. در ضمن درسا سبحانی از فعالان کمپین یک میلیون امضا در ساری نیز بوده است
برخورد با فعالان حق تحصیل بی سابقه نیست. در حال حاضر اعضای شورای دفاع از حق تحصیل نیز د زندان به سر می برند. ضیا نبوی، مجید دری، سعید جلالی فر، مهدیه گلرو، شیوا نظرآهاری این افراد هستند.
نظرت درمورد سخنان وزارت اخیر وزیر علوم مبنی براینکه کسانی که مطابق نظرحکومت – یا به صورت مشخص التزام علمی به ولایت فقیه واسلام نداشته باشند- از دانشگاه اخراج می شوند چیست؟
چنین رویکردی مخالف با معیارهای جهانی حقوق بشر و نشان از کوته اندیشی حکومتی دارد که هیچ نظر مخالفی را نمی پذیرد. در کشوری که تمام مردمانش مثل هم فکر کنند هیچ پیشرفتی صورت نخواهد داد. چرا که با نقد و به چالش کشیدن است که نظرات جدید شنیده می شوند و پیشرفت حاصل می شود.
این اظهارات چه وضعبتی را برای فعالان یساسی دانسجویی به وجود می آورد؟
چنین اظهاراتی تنها موجب تشدید خفقان حاکم بر جامعه و افزایش فشار بر فعالان دانشجویی و مدنی خواهد شد و متعاقبا دستگاه های امنیتی نیز برخوردها را شدیدتر خواهند کرد که شاهد این برخوردها هستیم در حالی که بسیاری از دانشجویان در زندان به سر می برند. حال می بینیم حتی کسانی که اجازه ورود به دانشگاه را نداشته اندو برای ورود به دانشگاه تلاش می کردند نیز بازداشت شده اند.
درمورددرسا سبحانی می شود بیشترتوضیح بدهید؟
درسا ۲۰ ساله هست و پدرش رو با این جملات تهدید کردند که اگر شنبه درسا خودش را معرفی نکند همسر و دختر کوچک ایشان را هم بازداشت خواهند کرد.
(لینک گزارش های نشست های حق تحصیل در شهرهای مختلف)
پدر درسا دقیقا گفتند که پریروز صبح ، زمانی که از منزل بیرون آمدند ۶ نفر روبروی منزل به ایشان گفتند همراه ما بیایید و سپس ایشان رو به مکان نامعلومی انتقال دادند. دست بند و چشم بند زدند و ۴ ساعت بازجویی کردند و تهدید کردند. تهدیدها هم مواردی است که در بالا ذکر شد یعنی درسا شنبه خودش را باید تحویل دهد وگرنه خانواده وی بازداشت خواهند شد و منزل مصادره خواهد گردید.
درسا کجا بود؟
درسا دقیقا روزی که شب اون ماموران خونه اونها ریختند به (…) مسافرت کرده بود
آیا الان برگشته؟
به پدرش گفتند که برگرده و معرفی کنه خودش را فردا بازداشت خواهد شد به احتمال زیاد.
اتهامش چه بوده است؟
هیچ صحبتی از اتهامات نکردند. فقط گفتند حکم داریم و بعد زا بازداشت اتهامات تفهیم خواهد شد. فقط در مورد بنده و سپهر همون اتهامات که به سایر اعضای کمیته زدند رو برای ما نیز مطرح کردند یعنی ارتباط با منافقین و محاربه.
خود شما هم از اقلیت مذهبی بهایی هستید؟
بله بنده هم از خانواده ای بهایی هستم و تنها به همین دلیل در سال ۸۶ از دانشگاه سنایی اصفهان بعد از پایان دو ترم در رشته مترجمی زبان انگلیسی طی حکمی از وزارت علوم اخراج شدم. اضافه کنم که هم کلاسی های هم خیلی شون اصلا اطلاعی نداشتن از بهایی بودن من و اصلا حرفی زده نشده بود.
چطورفهمیدند واخراج کردند؟
معمولا اخراج دانشجویان بهایی به این شکل هست که حکمی از حراست وزارت علوم میاد و اخراج می کنند. عموما اخراج دانشجویان بهایی به این شکل هست که حکمی از حراست وزارت علوم میاد و اخراج می کنند. وزارت اطلاعات از اونجایی که آمار تمامی خانواده های بهایی رو داره شناسایی میکنه و دست به این کار میزنه.
چطور آمار دارند؟ مگر خانواده ها اعلام می کنند که بهایی هستند؟
بله بهاییان عقیده خودشان را کتمان نمیکنند چرا که بر اساس عقایدشان نباید این کار را انجام دهند و اگر کسی سوال کند ابراز می کنند که بهایی هستند.
اگر اعتراض کنید چه می شود؟ مرجعی است که پاسخ بدهد؟
اعتراض ها از چند سال پیش به وزارت علوم، سازمان سنجش و شورای عالی انقلاب فرهنگی به صورت کتبی و حضوری ابلاغ شده است. اما مسئولان هیچ گونه پاسخی نمی دهند و خود را بی تقصیر می دانند.
حتی موردی هم پیش آمده که در ۲۶ آذر سال گذشته زمانی که بنده و نوید خانجانی به وزارت علوم مراجعه کردیم به مدت ۱ روز در اتاقی در وزارت علوم بازداشت شدیم و مورد تهدید و بازجویی قرار گرفتیم چرا که نامه ای محرمانه به دست آورده بودیم که مسئولان وزارت علوم نمی خواستند آن نامه از وزارت خارج شود و ما نامه را به آنها نمی دادیم.
نامه چه بود ؟
در نامه صراحتا ذکر شده بود که اخراج این دانشجو به دستور حراست وزارت علوم و وزارت اطلاعات انجام شده است. اسکن نامه هم موجود می باشد و من برای شما می فرستم. زمانی که من صحبت های لاریجانی را شنیدم تنها متعجب شدم. در این سالها ما همواره دروغ شنیدیم و تنها تعجب کردیم از این که یک دستگاه حکومتی تا چه حد می تواند اعمالش را کتمان کند ؟ ما نسلی هستیم که سالها دروغ شنیدیم و اگر خواستیم دروغ ها را فاش کنیم به زندان افتادیم. مثل نوید، ایقان، سما و شاید هم درسا…
(تصویر نامه ای که از وزارت علوم خارج شد را اینجا ببینید)
این کمیته فقط دانشجویان ممنوع از تحصیل است یا دانشجویان ستاره دار رو هم شامل می شود؟
ما در نشست ها از دانشجویان ستاره دار نیز استفاده می کردیم و جمع های ما تریبون تمامی دانشجویان محروم از تحصیل از تمامی طیف ها بود.
بنابراین از عمر این انجمن بیشتراز شش ماه نمی گذرد که چنین فشارهایی به شما وارد میشود؟
بله درست است.
شما به صورت غیرقانونی از تحصیل منع شده اید به نحوی که حتی جوادلاریجانی نیز در اجلاس ژنو در پاسخ انتقادات به زندانی کردن بهاییان ایرانی و اجازه ندادن به تحصیل عالیه آن را انکار کرد. از طرف دیگر وقتی از مسوولان می خواهید پاسخگو باشند دستگیر واحضار می شوید از این وضعیت چه احساسی داری؟
با وجود تمامی این مشکلات که ذکر کردید و با وجود اینکه بهترین دوستانم در زندان هستند، باز هم احساس ناامیدی نمی کنم چرا که می دانم مردم ایران صدای ما را می شنودند. فریاد حق طلبی مردم ایران نیز مدت هاست که به گوش جهانیان رسیده است. ما مردمی هستیم که هیچ گاه ظلم را نپذیرفته ایم و تا آخرین نفس برای بازیابی حقوقمان جنگیده ایم.