لغو تحریمها، فرصت بزرگ صنعت آی.تی ایران برای سرمایه گذاری و دسترسی کاربران به فن‌اوری روز دنیا
با اجرایی شدن توافق هسته‌ای و برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی، راه برای سرمایه گذاری، واردات کالاها، توسعه خدمات و مدرنیزه کردن زیرساخت ارتباطات ایران فراهم می‌شود و کاربران ایرانی این امکان را خواهند داشت تا بار دیگر دسترسی مستقیم و بدون واسطه‌ای با سرویس‌ها و خدمات جهانی در حوزه تکنولوژی و فن‌آوری ارتباطات برقرار کنند.
اگر چه به گفته فعالان حوزه فن‌آوری‌های ارتباطی برداشته شدن محدودیت‌های ناشی از تحریم‌های اقتصادی و بانکی، «هیچ فرصتی را در اختیار شرکت‌های خارجی برای همکاری با دولت ایران به جهت جاسوسی کاربران و محدود کردن دسترسی آنها فراهم نمی‌کند.» یکی از مزایای لغو چنین محدودیت‌هایی، دسترسی کاربران به گواهینامه‌های جهانی اس.اس.ال، سرویس‌های میزبانی وب جهانی و همچنین نسخه‌های اصل اپلیکیشن‌های موبایل است که امنیت بیشتری را برای کاربران را فراهم می‌کند.
کالین اندرسون پژوهشگر سیاست اینترنت ایران مقیم شهر واشیگتن، به کمیپن بین‌المللی حقوق بشر در ایران گفت: «حذف تحریمها قطعا برای کاربران ایرانی اینترنت مثبت خواهد بود. هم جامعه حقوق‌بشری و هم سیاستگذاران مدت‌ها است که فهمیده‌اند اعطای دسترسی بیشتر به فن‌آوری اطلاعات باعث توانمندسازی عموم مردم برای عبور از سانسور و کنترل‌های دولتی برای ابراز عقیده خواهد شد. هرقدر تعداد شرکت‌هایی که مسوولانه و با رعایت امنیت کاربران ایرانی وارد بازار می‌شوند بیشتر شود، فضای پساتحریم ایران فرصت‌های بیشتری در اختیار کاربران برای تعامل با دنیا و ابراز خود فراهم می‌کند. اکنون وظیفه بخش خصوصی است که خدمات خود و سکوهای خود را رو به کاربران ایرانی بازکند.»
برخی شرکت‌های حوزه تکنولوژی مانند مایکروسافت از هم اکنون دسترسی کاربران ایرانی را به سرویس‌های خود فعال کرده‌اند. شرکت یاهو از سال گذشته با تلاش‌های فعالین دسترسی به اینترنت و حقوق بشر دسترسی کاربران ایرانی را به سرویس‌ها ایمیل خود باز کرد.
محمود واعظی وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات در ۱ بهمن ۱۳۹۴ با اشاره به نیاز ایران به سرمایه گذاری در زیرساخت‌های ارتباطی گفت: «آماده هستیم تا پهنای باند موجود در کشور را به ۴ هزار گیگابیت بر ثانیه برسانیم تا استفاده از پهنای باند داخلی ۸۰ درصد و اینترنت بین الملل به ۲۰ درصد برسد. البته تمام این توسعه باز هم برای استفاده کاربران داخلی بسیار ناچیز است و امیدواریم با سرمایه گذاری بیشتر شاهد توسعه سریعتر در جهت ایجاد زیرساخت های ارتباطی کشور باشیم.»
روزنامه وال‌استریت ژورنال در تاریخ دوم دی ماه ۱۳۹۴ از علاقه شرکت‌هایی مانند اپل و اچ.پی. برای حضور در بازار ایران خبر داد.
اریک فراری وکیلی که متخصص امور تحریم ایران است در پاسخ به پرسش کمپین در مورد اثرات برداشته شدن تحریمها و اجرای برجام بر روی صنعت مخابرات ایران گفت:«برداشته شدن تحریمها اثر فوری و مستقیمی بر صنعت مخابرات ایران نخواهد داشت چرا که همه تحریم‌های این حوزه پیش از این با صادر شدن گواهینامه عمومی دی-۱ برداشته شده بود. همچنین، به استثناء برخی تحریمها که مستقیما افراد و سازمان‌های ناقض حقوق بشررا هدف قرار می‌دهند، تحریم‌های ثانویه‌ای که این بخش خاص از اقتصاد ایران را تحت تاثیر قراربدهد وجود ندارد.»
طی هفته‌های گذشته، بسیاری از کاربرانی ایرانی نیز با ارسال ایمیل و یا از طریق پرسش از شرکت‌های فعال در عرصه فن آوری در شبکه‌های اجتماعی از آنها درخواست کرده‌اند، دسترسی آنها را به سرویس‌های جهانی این شرکت‌ها فراهم کنند. به عنوان نمونه فرهاد باقری یک کاربر محصولات شرکت نرم‌افزاری داکر با ارسال ایمیلی به آنها برداشته شدن تحریم را یادآوری کرد و از آنها خواست تا دسترسی ایرانیان را به محصولات این شرکت باز کنند. مسوولان شرکت داکر در پاسخ اعلام کردند در حال بررسی این موضوع با بخش حقوقی خود هستند.
علیرضا یاری دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی(موتور جستجوی ملی) نیز در تاریخ ۲ بهمن ۱۳۹۴ ضمن اعلام آمادگی ایران از احتمال همکاری با موتورهای جستجوی غیر ایران مانند یاهو و گوگل در دوران پسابرجام گفت: «پیش از این نیز دنبال همکاری با جویشگرهای بومی خارجی موفق بودیم که از جمله آنها می توان به موتورجستجوی «یاندکس روسیه»، «نیور کره جنوبی» و «بایدو چین» اشاره کرد. اما آن زمان از سمت این سرویس دهنده ها، تمایلی اعلام نشد. چرا که آنها بازار بومی خود را داشته و بازار ایران برایشان جذاب نبود.»
کالین اندرسون، در پاسخ به این پرسشی که بازشدن دسترسی به سرویس‌های جهانی این نگرانی را برای کاربران ایجاد کرده که دولت ایران بتواند به تکنولوژی‌های مربوط به جاسوسی از آنها و کنترل و سانسور بیشتر اینترنت دسترسی داشته باشد، به کمپین گفت:«این بازگشایی فضا هیچ فرصتی را در اختیار شرکت‌های خارجی برای همکاری با دولت ایران به جهت جاسوسی کاربران و محدود کردن دسترسی آنها فراهم نمی‌کند. ایالات متحده امریکا و اروپا هردو محدودیت‌های طولانی مدتی را برای دسترسی به چنین ابزار‌هایی تعیین کرده‌اند. به عنوان نمونه فرمان اجرایی ۱۳۶۰۶، TRA §۷۰۳ و مقررات شورای اتحادیه اروپا به شماره ۲۶۴/۲۰۱۲ مانع از دسترسی حکومت ایران به چنین ابزار‌هایی می‌شوند. این تحریمها شامل تحریم‌های برون مرزی و سایر مکانیسم‌های تنبیهی بر ضد شرکت‌هایی که در جهت نقض حقوق بشر با ایران همکاری می‌کنند، باقی خواهند ماند.»
پیش از این در سال ۱۳۹۲ بر اثر تلاش فعالان آزادی دسترسی به اینترنت و حقوق بشر در ارتباط با لغو تحریم‌هایی که تبادلات پولی ایرانی‌ها را برای خرید تجهیزات و سرویس‌های اینترنت هدف قرار می‌داد، این تحریمها توسط وزارت خزانه داری دولت اوباما برداشته شد و این وزارتخانه با صدور یک مجوز عمومی خرید ابزارهای ارتباطات شخصی – و نه تجاری- را برای ایرانیان امکان پذیر کرد.
اریک فراری وکیل متخصص تحریمها اضافه کرد: «ممکن است به دلیل دسترسی به ارز خارجی تا زمانی که ایران مجددا در تجارت و اقتصاد جهانی درگیر شود و منابع مالی آن دیگر در حسابهای محدودشده در خارج از کشور قرار نداشته باشند، اثرات غیر مستقیمی بر صنعت ایران داشته باشد. با بیشتر دردسترس بودن ارز خارجی آنها باید قادر باشند تا واردات بیشتری در زمینه کالاها، خدمات و تکنولوژی که میتواند به توسعه و مدرنیزه کردن زیرساخت ارتباطات بیانجامد. همچنین علاقه بیشتر سرمایه گذاران خارجی میتواند به سرمایه گذاری در بخش مخابرات بیانجامد که باعث رشد بیشتر آن خواهد شد. به هر حال به احتمال زیاد این مشخصات منحصر به بخش ارتباطات نخواهد بود و نمایانگر تاثیرات کلی اقتصادی لغو تحریمها روی اقتصاد ایران خواهد بود.»
