«نمایش مطلق سبعیت و خشونت»؛ جلوگیری از مراسم یادبود قربانیان قتل های زنجیره ای و بازداشت چهار تن
رضا خندان مهابادی، عضو هیئت دبیران «کانون نویسندگان ایران» به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گفت که مراسم یادبود هجدهمین سالگرد قتل محمد مختاری و محمد جعفر پوینده دو تن از قربانیان «قتل‌های زنجیره ای» که قرار بود ساعت سه بعد از ظهر روز جمعه دوازدهم مهر بر سر مزار آنها در امامزاده طاهر کرج برگزار شود، با برخورد نیروهای انتظامی و لباس شخصی به خشونت کشیده شد و به مضروب شدن و بازداشت چند تن از حاضران و اعضای کانون نویسندگان منجر شد.
ناصر زرافشان نویسنده و از وکلای خانواده کشته شدگان در قتل های زنجیره ای و فرزندش مزدک، بکتاش آبتین نویسنده و از دبیران کانون نویسندگان ایران، و محمد مهدی پور شاعر از بازداشت شدگان این مراسم بودند. زویا زرافشان دختر ناصر زرافشان نیز به کمپین گفت که پدرش بعد از ساعاتی آزاد شده ولی برادرش مزدک که توسط نیروهای امنیتی مضروب شده بود، به همراه سه تن دیگر به مکان نامعلومی منتقل شده اند.
رضا خندان مهابادی، نویسنده و از اعضای هیئت دبیران کانون نویسندگان ایران به کمپین گفت که نحوه برخورد نیروهای امنیتی متشکل از نیروهای انتظامی و لباس شخصی ها، «غیرمحترمانه و با خشونت بسیار و تقریبا بی سابقه» بوده است. کانون نویسندگان ایران نیز با انتشار بیانیه‌ای جلوگیری از برگزاری مراسم یادبود قربانیان قتل های زنجیره ای را «ادامه قتل های زنجیره ای و دفاع از جنایت» نامید و بازداشت و مضروب کردن چند تن از حاضران در این مراسم را «نمایش مطلق سبعیت و خشونت» خواند.
رضا خندان مهابادی که سابقه بازداشت و زندانی شدن نیز دارد، به کمپین گفت که «تلاش برای جلوگیری از برگزاری مراسم قبل از شروع برنامه آغاز شده و نیروهای امنیتی صبح روز جمعه در تماس تلفنی با خود وی و چند تن دیگر از اعضای کانون نویسندگان، به آنها گفته‌اند که نباید و نمی‌توانید این برنامه را برگزار کنید.» این در حالی است که قانون اساسی ایران بر آزادی بیان و آزادی اجتماعات مسالمت آمیز تأکید کرده است.
این عضو هیئت دبیران کانون نویسندگان ایران به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گفت: «نیروهای امنیتی و انتظامی هر سال برای جلوگیری از برنامه یا کوتاه شدن آن تلاش می کردند ولی معمولا ما موفق می‌شدیم در حد نیم ساعت بر سر مزار آنها حاضر شویم و مراسم کوتاهی برگزار کنیم، امسال ولی از همان ابتدا از ورود همه کسانی را که فکر می کردند به این مراسم ارتباط دارند، جلوگیری کردند و در نهایت هم به شکل بی سابقه ای به ضرب و شتم و بازداشت و متفرق کردن حاضران پرداختند.»
آقای خندان به کمپین گفت که مأموران نیروی انتظامی موبایل فاطمه سرحدی زاده، عضو ۷۵ ساله کانون نویسندگان را که مشغول فیلمبرداری بود، با خشونت گرفتند، مزدک زرافشان را مضروب و با سر و صورت خونین بازداشت کردند و ناصر زرافشان، بکتاش آبتین و محمد مهدی پور را نیز بازداشت کردند و به مکان نامعلومی بردند.
درفاصله ۲۸ آبان تا ۱۸ آذر سال ۱۳۷۷، به‌ترتیب مجید شریف، داریوش فروهر، پروانه مجد اسکندری (فروهر)، محمد مختاری، و محمد جعفر پوینده در تهران به قتل رسیدند.کمتر از یک ماه بعد وزارت اطلاعات دولت محمد خاتمی در اطلاعیه ای بی سابقه اعلام کرد که این قتل ها توسط عده ای از «اعضای خودسر» وزارت اطلاعات انجام شده است.قربانعلی دری نجف آبادی وزیر وقت اطلاعات در پیامد افشای قتل های زنجیره ای سال ۱۳۷۷ مجبور به استعفا از این سمت شد. همزمان شماری از ماموران مجری این قتل ها و همچنین مقام های ارشد وزارت اطلاعات از جمله سعید اسلامی معاون امنیت وزارت اطلاعات در دوره وزارت علی فلاحیان، مصطفی کاظمی معاون وقت وزارت اطلاعات و مهرداد عالیخانی مدیرکل چپ نوی این وزارت خانه بازداشت شدند و موجی از افشاگری درباره قتل های زنجیره ای در رسانه ها آغاز شد.
اگر چه قوه قضائیه جمهوری اسلامی فقط رسیدگی به پرونده قتل چهار تن از قربانیان قتل های زنجیره ای یعنی داریوش و پروانه فروهر، محمد مختاری و محمدجعفر پوینده را پذیرفت اما در جریان افشای این قتل ها آشکار شد که «قتل‌های زنجیره‌ای» با هدف حذف دگراندیشان و برخی از چهره های برجسته سیاسی، فرهنگی و اجتماعی و شماری از فعالان اقلیت های دینی دستکم از دوم آذر ۱۳۶۷، با قتل کاظم سامی وزیر بهداشت نخستین «دولت موقت» پس از انقلاب در مطبش آغاز شده، و در سال‌های بعد به بیرون مرزهای ایران گسترش یافته و از پاییز سال ۱۳۶۹ باردیگر در داخل کشور ادامه یافته و در نهایت منجر به قتل های پاییز ۱۳۷۷ شده است. دادگاه این پرونده در شرایطی دو سال بعد در دی ماه سال ۱۳۷۹ برگزار شد که اغلب روزنامه های موثر در افشای قتل های زنجیره ای توقیف شده بودند، اکبر گنجی و عمادالدین باقی دو تن از روزنامه نگارانی که نقش موثری در افشای قتل های زنجیره ای داشتند، بازداشت و زندانی بودند.همچنین با مرگ مشکوک سعید اسلامی در بازداشتگاه به تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۷۸، پرونده اعترافات و نقش او و آمران اصلی قتل های زنجیره ای از پرونده ها حذف و هرگز در دادگاه مطرح نشد.خانواده قربانیان قتل های زنجیره ای در جریان دادگاه ضمن اعتراض به روند دادرسی اعلام کردند که خواهان دادرسی عادلانه و معرفی آمران این قتل ها هستند.
دو ماه پس از این دادگاه در اسفند ۱۳۷۹ نیز ناصر زرافشان یکی از وکلای خانواده قربانیان قتل های زنجیره ای بازداشت و به ۵ سال زندان محکوم و به همین مدت نیز زندانی شد. آقای زرافشان روز جمعه ۱۲ آذر ماه ۱۳۹۵ باردیگر در مراسم هجدهمین سالگرد قتل های زنجیره ای به اتفاق فرزندش، مزدک، بازداشت شد. رضا خندان مهابادی، عضو هیئت دبیران کانون نویسندگان ایران، و ساعتی پس از آنکه ماموران امنیتی با خشونت اجازه برگزاری مراسم هجدهمین سالگرد محمد مختاری و محمد جعفر پوینده دو تن از قربانیان قتل های زنجیره ای را ندادند، درباره محل انتقال بازداشت شدگان به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گفت: «نیروهای امنیتی آقای زرافشان و فرزندش مزدک، بکتاش آبتین از دبیران کانون و شاعری جوان به نام محمد مهدی پور را با خودشان بردند و تا این لحظه ای که با شما صحبت می کنم مشخص نیست به کجا منتقل شدند و اطلاع دقیق و درستی به ما نداده اند، ممکن است طبق معمول هر سال به یکی ادارات اطلاعات کرج منتقل شده باشند و هنوز دقیقا نمی دانیم چه اتهامی به آنان تفهیم شده و یا اینکه کی قرار است آزاد شوند، ولی چیزی که باعث تاسف است برخورد غیرمحترمانه و خشن مأموران با بزرگ و کوچک بود»
نیروهای امنیتی اول آذرماه سالجاری(۱۳۹۵) از برگزاری مراسم داریوش و پروانه فروهر، دو تن دیگر از قربانیان قتل های زنجیره ای نیز ممانعت کرده بودند، پرستو فروهر روز دوشنبه ۱ آذر ۱۳۹۵ طی گفت و گویی با کمپین بین المللی حقوق بشر درباره جلوگیری ماموران امنیتی از ورود بستگان و دوستان فروهرها به منزلشان برای برگزاری هیجدهمین مراسم بزرگداشت سالگرد قتل پدر و مادرش، گفت: «ماموران از حوالی ساعت ۱۰ صبح در اطراف خانه مستقر بودند. هفت، هشت نفر مامور امنیتی جلوی در خانه بودند و تعدادی هم در دو طرف کوچه حضور داشتند و جلوی هر کسی که می خواست به خانه بیاید را می گرفتند. در واقع هیچکس نتوانست امروز وارد خانه شود و مراسم با چند نفر از اقوام نزدیک که از شب گذشته به خانه ما آمده بودند، برگزار شد.»
