اجلاس حقوق بشر ژنو (از حاشیه تا متن ) فریاد «آقای لاریجانی شما دروغ می گویید» درمیان صدها شرکت کننده!
نمایی از سالن اجلاس شورای حقوق بشر در ژنو : محمدجواد لاریجانی در حال پاسخ دادن به انتقادات صریح سازمان های غیردولتی است.
ابراهیم مهتری یکی از جوانانی که پس از انتخابات به زندان افتاده و به طرز غیرقابل تصوری مورد آزار واذیت جسمی قرارگرفته، بدنش توسط آتش سیگار سوزانده شده و آزار جنسی شده بود شاهد زنده ایی در این اجلاس بود که چشمان بسیاری را به خود خیره کرد. برخی خبرنگاران مطرح حاضر در اجلاس وقتی عکس ها و حتی آثار شکنجه ای که هنوز بر بدن وی باقی مانده را مشاهده کردند با تکان دادن سر از اینکه نمایندگان ایران بدون توجه به شاهدان زنده خشونت در زندان های ایران به طرح ادعاهای واهی پرداختند ابراز شگفتی کردند.
جواد لاریجانی از تیغ تیز انتقادات نیز در امان نبود. در میان جلسه روز پنج شنبه یکی از حضار در میان سخنان وی فریاد زد : « آقای لاریجانی شما دروغ می گویید.» ماموران او را به بیرون هدایت کردند. لاریجانی هنگامی که ایران را بهترین دموکراسی های منطقه نامید حضار را به خنده واداشت. لاریجانی در پاسخ به انتقادات سازمان های بین المللی به انتقاد از وضعیت حقوق بشر در امریکا پرداخت و به این کار آنچنان ادامه داد که رییس جلسه به وی گفت که این جلسه برای وضعیت حقوق بشر ایران است نه کشورهای دیگر(آمریکا). او یک بار دیگر به جوادلاریجانی هشدار دادکه از طفره رفتن به موارد مطرح شده خودداری کند وپاسخ شفاف بدهد.
در جلسه بررسی گزارش ایران ۱۲ کشور نظرات خود را مطرح کردند که کشورهای آمریکا و انگلیس و نروژ به صراحت از موارد نقض حقوق بشر و کارشکنی ایران در پذیرفتن گزارشگر ویژه انتقاد کردند. در مقابل کشورهایی مانند چین، کویت، پاکستان، ونزوپلا و کوبا از متحدان استراتژیک یا همسایگان ایران وضعیت حقوق بشردر ایران را مورد ستایش قراردادند.
یکی از دیپلمات های کشورهای غربی به کمپین گفت که جمهوری اسلامی لابی و تلاش بسیاری انجام داده بود که کشورهای دوست برای ۱۲ جای خالی سخنرانان در بخش دولتی ثبت نام کنند که به نوعی جدالی جدی برای ثبت نام دراین زمینه وجود داشت. ۱۰ سازمان غیردولتی نیز (۸ سازمان منتقد ۳ سازمان حامی ایران) نیز موارد خود را مطرح کردند. سه سازمان غیردولتی ایرانی نیز به ستایش وضعیت حقوق بشر و دستاوردهای ایران در این زمینه پرداختند. نکته جالب آنکه یکی از اعضای هیات دولتی پس از پایان جلسه از سازمان های غیردولتی همراه دولت دست داد واز آنها تشکر می کرد.
حضور یکی از مسوولان وزارت اطلاعات در میان هیات اعزامی نیز قابل توجه بود. یکی از اعضای همراه هیات ایران به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گفت: « خودشما تصورش رابکنید؛ وقتی یکی از چهره های وزارت اطلاعات را به همراه هیات دولتی و غیردولتی عازم می کنند چگونه امکان دارد که هیچ یکی از سازمان های غیردولتی موردی را بر خلاف مواضع دولت ایران اتخاذ کنند؟ یکی دیگر از افراد نزدیک به هیات ایران نیز به کمپین گفت متنی که توسط سازمان های غیردولتی در این اجلاس خوانده شد پیش از قرایت از نظر مسوولین ایرانی گذشته بود. به این ترتیب انتظار انتقاد از دولت ایران- حتی به ملایم ترین شکل نیز با چنین روشی وجود نداشت.
به گفته یکی از حاضران دراجلاس فرد اطلاعاتی یادشده فعالیت های حوزه سازمان های غیردولتی را پوشش می دهد و در فشارهای سال های گذشته روی سازمان های غیردولتی و حرکت های مدنی نقش موثری داشته است. یکی از افراد حاضر در اجلاس به کمپین گفت: « موضوع حضور نیروهای اطلاعاتی و یا امنیتی که در گذشته و یا حال در ارتکاب به خشونت ویا حمایت از اعمال خشونت نقش داشته اند به خصوص کسانی که در گذشته بازجو بوده اند و سابقه خشونت مستقیم داشته اند در میان هیات های اعزامی حقوق بشر از کشورهای مختلف پذیرفته نیست و پیگیری های لازم برای شناسایی این افراد و تلاش برای جلوگیری ازحضور آنها در اجلاس آتی صورت خواهد گرفت. نام دوتن در این زمینه مطرح است که پیش از اثبات جزییات مطرح شده در خصوص آنها کمپین از نام بردن آنها خود را معذور می داند.
محمدجواد لاریجانی درپاسخ به انتقادات سازمان های غیردولتی به انتقاد از وضعیت حقوق بشر در آمریکا پرداخت که رییس جلسه به وی هشدار دادکه جلسه به منظور بررسی وضعیت حقوق بشر ایران است نه وضعیت حقوق بشر کشورهای دیگر.
پس از اینکه سه سازمان غیردولتی نزدیک به دولت وهمراه هیات اعزامی ایران بیانیه خود را خواندند به سرعت از جلسه خارج شدند. برخی از اعضای یاد شده از اینکه با فعالان حقوق بشری خارج از کشور رودرروشوند خودداری می کردند. یکی از این افراد به کمپین گفت: « به دلیل جوبسیار امنیتی هیات دیده شدن ما با هریک از افرادی که منتقد وضعیت حقو بشر در ایران هستند در بازگشت به ایران می تواند تبعات جدی داشته باشد.»
فاطمه آلیا نماینده محافظه کار مجلس درتمام مدت اجلاس در کنار جوادلاریجانی رییس هیات ایرانی نشسته بود. او هنگامی که از جلسه خارج می شد با یکی از زندانیان سابق در ایران مواجه شد که به آلیا گفت چطور شما می گویید در ایران شکنجه وجود ندارد؟ او با شرح بخشی از وقایع زندان خطاب به فاطمه آلیا گفت: « مخفی کردن وضعیت حقوق بشر در ایران و سرپوش گذاشتن بر کشتن وشکنجه مردم کارشرافتمندانه ای نیست.» آلیا در پاسخ گفت که هر وقت موردی به مجلس گزارش شده او وهمکارانش به پیگیری موضوع پرداخته اند. درهمین هنگام یکی از اعضای ایرانی یکی از سازمان های غیردولتی به سوی آلیا آمد و گفت که جواب سخنران آخر آقای لاریجانی خیلی عالی بود. خانم آلیا گفت که سخنران آخر جوادلاریجانی نبوده است که نشان می داد فرد یاد شده اساسا این سخنان را نشنیده است. او پس از آن به کمپین گفت که جو سنگینی در میان افرادی که از ایران برای اجلاس آمده اند وجود دارد و بسیاری از کسانی که در اجلاس هستند نقطه نظرات هیات را قبول ندارند.
فیلبردار همراه هیات ایرانی که به فیلمبرداری از اعضای سازمان های غیردولتی منتقد وضعیت حقوق بشر پرداخت. وی با دوربین حرفه ای تنها از صورت آنها فیلم می گرفت.
نکته جالب توسط این بود که حضور برخی از سازمان های غیردولتی به نحوی طراحی شده بود که درکار سازمان های غیردولتی و فعالان حقوق بشر ایرانی اخلال ایجاد کنند و با تلاش برای حضور در سالن های جنبی به اخلال در سخنرانی انها بپردازند. نقطه عطف چنین مداخله ای در سخنرانی یکی از فعالان حوزه زنان بود که وقتی وی گزارشی از وضعیت زنان ارایه می کرد یکی از اعضای هیات ایرانی شروع به فحاشی کرد. برخی از حضار با اعتراض به نحوه عملکرد عضو هیات غیردولتی ایران به او گفتند که کار وی برخلاف نظم جلسه و روند برگزاری جلسات است وخواستارخاتمه اختلال در جلسه شدند.
برخی از اعضای هیات غیردولتی درمکان هایی که اعلامیه های جلسات مختلف سازمان های غیردولتی بین المللی و ایرانی حقوق بشری وجود داشت با برداشتن همه اعلامیه ها تلاش می کردند که اطلاع رسانی برای حضور دپیلمات ها و افراد حاضر در کنفرانس در جلسات آنها با تعداد کمتری برگزارشود.
درجلسه بررسی گزارش ایران جوادلاریجانی بار دیگر با رد موارد مطرح شده در خصوص نقض حقوق بشر در ایران به دفاع از کارنامه قوه قضاییه در این زمینه پرداخت و درحالی که برخی از قربانیان خشونت و شکنجه وزندان نیز در اجلاس حضور داشتند موارد مطرح شده در این زمینه را رد کرد.
دولت ایران درحالی پا به این اجلاس گذاشت که در کنار هیات رسمی دولتی برخی سازمان های غیردولتی همراه با دولت نیز برای دفاع از کارنامه حقوق بشر ایران در جلسه حضور داشتند. نزدیکی سازمان های که عنوان غیر دولتی را یدک می کشیدند درکنار دولتی ها برای بسیاری از حاضران در کنفرانس جالب توجه بود. به خصوص آنکه درجلسات مختلفی که افراد یاد شده حضور داشتند با نگاه انتقادی به وضع حقوق بشر در کشورهای دیگر و طرح بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران عملا دیدگاه های حکومت ایران را منعکس می کردند.
در نشست ماه فوریه کشورهای جهان بیش ازیک صد توصیه به دولت ایران مطرح کردند که ۱۲۳ از آنها توسط هیات ایرانی در این جلسه پاسخ داده شد و پاسخ به بخشی از آنها را به نشست این ماه موکول کردند. در این نشست دولت ایران به ۲۰ مورد باقی مانده در زمینه های مختلف از جمله شکنجه و اعدام و آزادی بیان و اجتماعات پاسخ داد. ۶۵ توصیه ارایه شده از سوی کشورهای مختلف نیز توسط دولت ایران رد شد.
این چهره عضوهیات ایرانی است که با دوربین از نزدیک وبه صورت غیرعادی ( با توجه به اینکه هیچ کشوردیگری از دوربین برای چهره برداری از اعضای سازمان های غیردولتی اقدام نکرد) به فیلمبرداری از منتقدان ایرانی حقوق بشر پرداخت. یکی از افراد سازمان های غیردولتی ایرانی به کمپین گفت چنین فیلم هایی برای استفاده ازبرنامه هایی مانند ۲۰:۳۰ مورد استفاده قرارخواهد گرفت
