پرداخت بدهی بریتانیا به ایران در ازای آزادی نازنین زاغری و تکذیب دو دولت درباره ارتباط دو موضوع

روزنامه تلگراف روز چهارشنبه ۲۴ آبان ماه از تصمیم دولت بریتانیا به پرداخت ۴۰۰ میلیون پوند بدهی خود در ازای آزادی نازنین زاغری خبر داد.  این روزنامه خبر داده که مقامات بریتانیایی در حال گرفتن مشاوره حقوقی برای باز پرداخت این بدهی که متعلق به دهه ۱۹۷۰ میلادی است، هستند. با این حال پس از انتشار این خبر هم مقامات بریتانیایی و هم سخنگوی وزارت امور خارجه ایران تاکنون ارتباط بین این بدهی و آزادی نازنین زاغری را تکذیب کرده‌اند.

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز ۲۵ آبان ماه با رد ارتباط پرداخت بدهی دولت بریتانیا به ایران گفت: «پرداخت بدهی دولت بریتانیا به ایران به پرونده خانم نازنین زاغری هیچ ارتباطی ندارد و این دو موضوع، دو مقوله جدا از یکدیگر هستند.»

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران ارتباط دادن این موضوعات را «کاملا خلاف و مردود» دانست.

نازنین زاغری که در حال حاضر به پنج سال حبس محکوم است به تازگی به اتهامات جدیدی متهم شده که دوران حکم او را ممکن است تا ۱۶ سال افزایش دهد. او مدیر پروژه بنیاد توماس رویترز بود که به همراه دختر نوزادش برای بودن در کنار خانواد‌ه‌اش برای جشن نوروز در اسفند ماه ۹۵ به ایران سفر کرد و هنگام بازگشت در فرودگاه امام خمینی در تاریخ ۱۵ فروردین ۹۶ بازداشت شد.

بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی دولت بریتانیا به دولت ایران مربوط به حکومت محمدرضا پهلوی، آخرین شاه ایران در دهه ۱۹۷۰ است. در آن زمان این دو دولت قرارداد فروش تانک‌های «چیفتن» امضا شد که بر اساس آن باید دولت بریتانیا ۱۷۵۰ تانک چیفتن و خودروی زرهی به ایران تحویل می‌داد. شاه ایران مبلغ ۶۵۰ میلیون پوند برای این تعداد پرداخت کرد با این حال فقط ۱۸۵ تانک به ایران تحویل داده شد و پس از  انقلاب و اشغال سفارت آمریکا در تهران و قطع رابطه دو کشور بقیه تانک‌ها به ایران داده نشد در حالی که دولت بریتانیا پول کامل را دریافت کرده بود.

اتاق بازرگانی بین‌المللی در حکم صادره در سال ۲۰۰۹ از دولت بریتانیا خواست که ۴۵۰ میلیون پوند به ایران پرداخت کند اما بریتانیا مدعی است تحریم‌ها علیه تجهیزان نظامی تاکنون مانع پرداخت بوده است.

یک دیپلمات که نامش ذکر نشده در گفتگو با روزنامه تلگراف گفته است: «ساختن روابطی قوی بین دو کشور همراه با اعتماد متقابل کلید بازگشت امن نازنین زاغری است.»

همچنین دو منبع ارشد دولتی که نامشان ذکر نشده در گفتگو با روزنامه تلگراف گفتند «آن‌ها از ایران می‌ترسند خانم زاغری راتکلیف را به عنوان «وثیقه‌ای» برای این بدهی نگه دارند.»

بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا چهارشنبه ۱۱ آبان ماه در یکی از کمیته‌های پارلمان بریتانیا گفت نازنین زاغری در زمان بازداشت در ایران «روزنامه‌نگاری به مردم آموزش می‌داده.» سه روز پس از اظهارات بوریس جانسون  ۱۳ آبان ماه نازنین زاغری از بند زنان زندان اوین به دادگاه منتقل و در آن‌جا به او گفته شده سخنان وزیر خارجه بریتانیا سندی است که اثبات می‌کند او به منظور دیگری به ایران سفر کرده و به او اتهام تازه تبلیغ علیه نظام تفهیم شد.

پس از این اظهارنظر از سوی جانسون، رسانه‌ها و مسوولان از او خواستند تا عذرخواهی کند و اشتباه خود را پس بگیرد. از جمله مونیک ویلا، مدیر اجرایی بنیاد تامسون رویترز از بوریس جانسون خواسته است تا «اشتباه جدی» خود را درباره نازنین زاغری درست کند.

بعد از هجوم خبرها، وزیر امور خارجه بریتانیا یک روز پیش از رسانه‌ای شدن تصمیم دولت بریتانیا برای پرداخت بدهیش به ایران با ریچارد راتکلیف همسر نازنین زاغری ملاقات کرد. او به سایت سان پس از این دیدار گفت: «مهم است که انگلیس به تعهدات قانونی بین المللی خود احترام بگذارد تا ایران هم بتواند به تعهدات قانونی خود احترام بگذارد..»