لوور در تهران، معلولان درخانه: نامناسب بودن امکانات موزه ملی ایران برای بازدید افراد دارای معلولیت
تصویر از صفحه توییتر محمد صادقی نماینده مجلس تهران
با وجود استقبال گسترده مردم از نمایش آثار موزه لوور در موزه ملی تهران، به دلیل فراهم نبودن دسترسی فیزیکی و امکانات لازم برای رفت‌و‌آمد و حضور افراد دارای معلولیت در این موزه، عملا استفاده این افراد از موزه امکان پذیر نیست.
از ۱۴ اسفند ۱۳۹۶، آثاری از موزه لوور پاریس، به مناسبت هشتاد‌مین تأسیس موزه ملی ایران در ساختمان این موزه در تهران به نمایش گذاشته شده است. این نمایشگاه به مدت سه ماه برقرار خواهد بود و در آن ۵۶ اثر از موزه لوور پاریس از جمله تابلوهایی از نقاشان مشهوری مانند رامبراند و آثاری از ایران باستان به نمایش درآمده است.
در تاریخ ۱۰ فروردین ۱۳۹۷ در واکنش به دسترس پذیر نبودن این موزه برای افراد دارای معلولیت، محمود صادقی نماینده تهران در مجلس، در حساب توییتری خود نوشت: «متأسفانه #موزه_ملی_ایران مانند بسیاری از مکان‌های عمومی ما، تسهیلات مناسب برای رفت و آمد افراد دارای معلولیت ندارد. البته بنابرگفته مسئولان، موزه رمپ مخصوص دارد ولی به درخواست نمایندگان موزه لوور برای مراقبت از آثار ارسالی بسته شده است!»
مشخص نیست که رابطه محافظت از آثار هنری با محروم کردن افراد دارای معلولیت چیست، اما این اقدام موزه ملی ایران که زیر نظر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اداره می‌شود هزاران نفراز شهروندان دارای معلولیت را از بازدید محروم کرده است.
وجود رمپ، تنها دسترسی افراد دارای معلولیت جسمی را به چنین مکان‌هایی فراهم می کند و افراد نابینا، همچنان از استفاده از موزه‌ها و اماکن گردشگری محروم هستند. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور، تا کنون تدابیر لازم و کافی برای دسترسی این افراد به صورت برابر با سایر شهروندان را از اماکن تاریخی و فرهنگی از جمله موزه‌ها فراهم نکرده است.
به گزارش خبرگزاری ایسنا در آذر ماه ۱۳۹۶ امکان استفاده صوتی برای افراد نابینا درموزه های ملی و ایران باستان فراهم شده است با این وجود هنوز دیگر موزه های ایران به این امکان مجهز نیستند و همچنین این موزه ها راهنمای تعلیم دیده مخصوص ناشنوایان و نابینایان ندارند. علاوه بر موزه‌ها، امکانات مناطق گردشگری نیز برای استفاده افراد دارای معلولیت مناسب نیست.
در ۱۴ مهرماه ۱۳۹۴، اسماعیل شیخ‌قرایی، مدیر عامل انجمن معلولان پارس در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر در خصوص نبود امکانات متناسب با نیازهای افراد دارای معلولیت در موزه‌ها و یا هتلها گفت: «بخش سمعی و بصری موزه‌ها کامل نیست. ناشنوایان نمی‌توانند صدای راهنما را بشنوند و یا اطلاعات نصب شده کنار اشیای موزه ای کامل نیست تا آنها نیازی به شنیدن صدای راهنما نداشته باشند و خوب ببینند. برای نابینایان نیز راهنمای موزه ای وجود ندارد تا به یک نابینا اطلاعات کامل بدهد. برای این دسته از افراد باید اتاق مخصوصی وجود داشته باشد اما چنین نیست. باید در هتلها طبق استاندارد بین المللی، اتاق مخصوص معلولان وجود داشته باشد اما در هتلهای ۵ ستاره ایران چنین امکاناتی وجود ندارد همچنین میبایست عرض درهای حمام و سرویس بهداشتی بیش از ۸۰ سانتی متر باشد، اما اکنون کدام یک از هتلها این موارد را رعایت می کنند تا معلولان با چرخ بتوانند داخل آن بروند؟»
مسوولین بارها نسبت به بهبود وضعیت دسترسی و مناسب‌سازی وعده داده‌اند اما روند تغییرات کند و یا نامحسوس است. در آذر ماه ۱۳۹۶ علی‌اصغر مونسان معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی در مورد اهمیت حضور همه شهروندان از جمله افراد معلول درمناطق گردشگری گفت: «آماده کردن محیطی مناسب برای استفاده هرچه بهتر معلولان و جانبازان از فضاهای گردشگری باید مورد توجه قرار گیرد و از این‌رو در تصویب طرح‌های صندوق توسعه ملی، رعایت اصول مناسب‌سازی را در این گونه فضاها لحاظ می‌کنیم.»
ستاد مناسب سازی کشور در سال ۱۳۹۳ با هدف اجرای ماده ۲ قانون جامع حمایت از حقوق معلولان مبنی بر ایجاد محیط‌های قابل دسترس برای همه تشکیل شد. یکی از مهمترین اهداف این ستاد توسعه کمی و کیفی مناسب سازی اماکن و فضاهای عمومی است. با این وجود هنوز بسیاری از اماکن در ایران برای افراد معلول در دسترس نیستند. به طور مثال در شهر تهران تنها ۲۴ درصد سطح شهر مناسب‌سازی شده است، و این امر باعث شده است که امکان تردد افراد معلول سخت و یا حتی غیرممکن باشد.
دسترسی نداشتن به امکانات شهری و مکان‌های عمومی، باعث انزوای این افراد می‌شود. در اسفند ماه ۱۳۹۶ محمدعلی نجفی شهردار تهران در این خصوص گفت: «آماده نشدن شهر برای معلولان منجر شده که این افراد در منازل خود باشند و به نوعی زندانی منازل باشند.»
مناسب سازی و دسترسی افراد دارای معلولیت به امکان فیزیکی و ترابری و فرهنگی از موارد ذکر شده در ماده ۹ کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت سازمان ملل است که ایران موظف به انجام آن است. ایران از سال ۱۳۸۸ به عضویت کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت سازمان‌ملل درآمده است.
بنا بر آمار غیر رسمی بیش از ۱۲ میلیون ایرانی دارای یک نوع از معلولیت هستند که از این تعداد یک میلیون و سیصد هزار نفر در سازمان بهزیستی ثبت‌نام کرده‌اند. نبود امکانات مناسب باعث شده است که افراد دارای معلولیت نتوانند همراه با خانواده خود به اماکن گردشی و موزه‌ها بروند.
