ادامه اعتراض بازاریان، بازداشت تعداد زیادی از معترضان و تهدید به حبس و اعدام
علیرغم تهدید رئیس قوه قضائیه مبنی بر مجازات سنگین اعدام و حبس برای معترضان بازار، تجمع بازاریان تهران و درگیری با پلیس در روز پنجم تیر ماه نیز ادامه یافت و اعتصاب به تعدادی دیگر از شهرها چون تبریز و کرمانشاه نیز گسترش یافت.
در ویدیوهایی که روز پنجم تیر ماه در اینترنت منتشر شد، حمله پلیس و پرتاب گاز اشک آور، آتش زدن سطل‌های آشغال و سنگ‌پرانی از سوی معترضان و تعقیب و گریز در خیابان‌های اطراف تهران مشاهده می‌شود. اعتصاب و راهپیمایی اعتراضی بازاریان تهران در اعتراض به مشکلات صنفی چون بی‌ثباتی بازار و سومدیریت اقتصادی، روز چهارم تیر ماه به تجمعی با شعارهای تند سیاسی علیه دیکتاتوری تبدیل شد و با دخالت پلیس، ضرب و شتم معترضان و پرتاب گاز اشک‌آور سرکوب شد.
احمد کریمی اصفهانی، دبیر کل جامعه اصناف کشور نیز ادامه اعتصاب و تجمع بازار تهران در روز پنجم تیر را تایید کرد و اضافه کرد حجم ناآرامی‌ها به گستردگی روز گذشته نیست. تصاویر و ویدئوهایی نیز در اینترنت منتشر شد که بازاریان شهرهای کرمانشاه و تبریز را در حال اعتراض نشان می‌دهد.
اعتراض بازاریان در حالی ادامه یافت که مقامات قضایی ایران علاوه بر اعلام بازداشت تعداد زیادی از معترضان، آنان را به برخورد قاطع قضایی و احکام سنگین حبس و اعدام تهدید کردند. رئیس کل دادگستری استان تهران گفت معترضان در برابر میز قاضی و اقتدار قاضی زمین خواهند خورد. دادستان تهران هم با اعلام بازداشت تعداد زیادی از معترضان یا به گفته او آشوبگران، گفت متهمان تا انجام محاکمه آزاد نخواهند شد.
عباس جعفری دولت آبادی، دادستان تهران، روز پنجم تیر ماه در جمع خبرنگاران، با «برنامه آمریکا» توصیف کردن اعتراضات، گفت نظام جمهوری اسلامی در برخورد با «آشوب و ناامنی» کوتاه نمی‌آید. دادستان تهران خطاب به خانواده‌های افراد بازداشت شده گفت: «: من به این افراد و خانواده‌های آنها اطلاع می‌دهم که تا محاکمه نشوند، آزاد نخواهند شد. مردم اجازه نخواهند داد عده‌ای به خود حق بدهند که وضع بازار را متلاطم کنند و برای مردم ناامنی اقتصادی ایجاد کنند.»
همزمان رئیس قوه قضاییه ایران، معترضان یا به گفته او اخلالگران را به اتهام «افساد فی الأرض» و صدور احکام اعدام و حبس تهدید کرد و گفت: «خوب گوش کنید، پنبه‌ها را از گوش بیرون بیاورید و چشم‌هایتان را باز کنید، اخلال در نظام اقتصادی کشور مجازات‌های بسیار سنگینی دارد و اگر مصداق افساد فی الارض باشد، حکم اعدام دارد، در صورتی که مصداق افساد فی الارض نباشد ۲۰ سال حکم زندان دارد.»
اما این تنها مسوولان قضایی نیستند که خواهان برخورد قاطع با معترضان شده‌اند، حسن روحانی، رئیس جمهور ایران نیز که با انتقاد به بگیرو ببندهای قوه قضائیه و شعارهایی مبنی بر رعایت حقوق شهروندی در انتخابات پیروز شد، از قوه قضائیه خواست با سیاهنمایی و کسانی که به دشمن کمک می‌کنند، برخورد شود و برای این کار به شاکی خصوصی نیازی نیست.
حسن روحانی روز پنجم تیر در همایش سراسری قوه قضائیه در تهران گفت: «امروز قضات باید سیاهنمایی را همچون همیشه سیاهنمایی ببینند و اجازه ندهند که سیاه‌نمایی‌ها درباره نظام مردم را از آینده ناامید کند، دادستان‌های کشور، امروز وظیفه سنگین‌تری برعهده دارند. رسیدگی به تخلفات کسانی که آشکارا درباره آینده سیاهنمایی کرده و تلاش می‌کنند امید مردم را از بین ببرند و در این راستا به دشمن کمک می‌کنند، نیازی به شکایت خصوصی ندارند.»
سیاه نمایی از اصطلاحات مورد علاقه هواداران جمهوری اسلامی و معمولا به هر انتقاد و هشداری اطلاق می‌شود که خوشایند رهبران و مسئولان نظام نباشد. مرتضی شهبازی‌نیا، وکیل دادگستری سخنان رئیس جمهور ایران را تهدید منتقدان توصیف کرد و در توییترش نوشت: «امروز رئیس جمهور رسما از دادستانها خواست افرادی را که به تعبیر ایشان سیاهنمایی می کنند، تحت تعقیب قرار دهند. از رئیس جمهور وکیل و حقوقدانی که مدعی حقوق شهروندی بود، توقع نمی رفت. جناب روحانی، با عملکرد نامناسب اقتصادی،روا نبود منتقدانتان را اینگونه تهدید کنید.»
حسین تاج، یکی از وکلای فعال در زمینه حقوق بشر نیز در توییترش با توصیف کردن نمونه‌هایی از سیاهنمایی و ناامیدی که بنا به اظهارات رئیس جمهور، قابل تعقیب کیفری است، در توییتر نوشت: « با افاضات امروز رئیس جمهور! الان اگه کسی بگه که نا امیده از اینکه بتونه قراداد اجاره خونه شو تمدید کنه! یا ناامیده ازاینکه پول داروی مریضشو تامین کنه! یا اینکه ناامیده از این که بتونه بچه شو مدرسه ثبت نام کنه؟ و امید مردمو ناامید کنه؟ بدون شکایت قابل تعقیبه!! آقای روحانی متشکریم.»
بازاریان تهران روز دوشنبه چهارم تیر ماه، پس از بستن مغازه‌ها و حجره‌ها، در خیابان‌های اطراف بازار تهران چون خیابان لاله زار، خیابان سرچشمه، خیابان جمهوری و میدان بهارستان، راهپیمایی کردند که به دخالت پلیس و پرتاب گاز اشک آور انجامید. در ویدیوهایی که از این اعتراضات در اینترنت منتشر شده پلیس به سوی معترضان گاز اشک آور شلیک می‌کند.
«ایرانی بسه دیگه غیرتتو نشون بده»، «مرگ بر دیکتاتور»، «سوریه را رها کن فکری به حال ما کن» و «مرگ بر مفتخور گردن‌کلفت»، «مرگ بر خامنه‌ای» از جمله شعارهایی است که در ویدئوهای منتشر شده از این اعتراضات شنیده می‌شود.
معاون امنیتی و سیاسی فرمانداری تهران حوالی ساعت بیست روز چهارم تیر ماه اعلام کرد تجمع پایان یافته و بازار در آرامش است. عبدالعظیم رضایی بر خلاف دادستان تهران، ادعا کرد کسی در این تجمع بازداشت نشده است، ادعایی که با سخنان دادستان رد شد.
معاون امنیتی و سیاسی فرمانداری تهران نسبت به فراخوان‌های اعتراضی از سوی شبکه‌های به گفته او معاند، هشدار داد و از مردم خواست از این فراخوان‌ها استقبال نکنند: « برخی شبکه‌های معاند اخیرا اقدام به اعلام فراخوان‌هایی برای برگزاری تجمعات در سراسر کشور کرده‌اند که مطمئن هستیم مردم ما هوشیار هستند و توطئه دشمنان ایران را به خوبی می‌شناسند و از این فراخوان استقبال نخواهند کرد.»
بر خلاف عقیده عمومی مبنی بر اقتصادی بودن این اعتراضات، عبدالرضا هاشم زایی، یکی از نمایندگان مجلس، دغدغه‌های سیاسی و اجتماعی و عدم پاسخگویی دولت و مجلس را از علل مهم اعتراضات بازار معرفی کرد و به ایلنا گفت: «تنها مشکلات اقتصادی را عامل نارضایتی نمی‌دانم بلکه مردم دچار برخی دغدغه‌های سیاسی و اجتماعی هستند که عدم رسیدگی به آنها از سوی مسئولان باعث می‌شود هرگونه اعتراض شکل گرفته با ریشه اقتصادی و بصورت مدنی با همراهی این افراد به ناآرامی تبدیل شود.»
این نماینده مجلس گفت با سو مدیریت و عدم پاسخگویی و تا وقتی به مردم اجازه تجمع و بیان دغدغه‌ها و مشکلات داده نمی‌شود، هر گونه تجمع به سوی ناآرامی سوق خواهد یافت. جهانبخش محبی‌نیا، یکی دیگر از نمایندگان مجلس ایران نیز با بیان این که مردم به دولت فرصت کافی برای حل مشکلات اقتصادی داده‌اند، از مسئولان خواست حرکت مردم را هدایت شده از خارج کشور تلقی نکنند.
جهش و نوسانات قیمت ارزهای خارجی و کاهش ارزش پول ملی ایران، موجب بی‌ثباتی و رکود بازار در ایران شده است تا جایی که بازار تهران را که سنتا متحد روحانیون و محافظه‌کاران ایرانی است، نیز ناچار به اعتصاب و اعتراض و شعارهای ضد حکومت کرده است.
جهش و نوسانات قیمت ارز موجب شده تا مسئولان جمهوری اسلامی از وقوع یک جنگ اقتصادی ابراز نگرانی کنند. محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت نیز دست یاری به سوی ایرانیان خارج از کشور دراز کرد و از آنان خواست ارزهایشان را به داخل کشور بیاورند: «ایرانی‌هایی که در خارج از کشور هستند ارزشان را به داخل بیاورند و مردم هم ارز و طلای خود را به بازار بیاورند، دولت که به دنبال تقویت پول ملی است نیاز به حمایت ملی دارد.»
درخواست کمک از ایرانیان خارج کشور در حالی از سوی سخنگوی دولت مطرح شده که طی سال‌های گذشته تعدادی از فعالان اقتصادی مقیم خارج از کشور چون باقر و سیامک نمازی، در بازگشت به ایران، توسط نهادهای امنیتی به اتهاماتی مانند جاسوسی بازداشت و زندانی شده‌اند.
