اظهارنظر درباره شهروند آمریکایی بازداشت شده: او شاکی خصوصی دارد، پرونده در مرحله تحقیقات است
شش ماه پس از بازداشت مایکل وایت شهروند آمریکایی در ایران، دادستان مشهد روز پنجم بهمن ماه علت بازداشت او را «شاکی خصوصی» عنوان کرد. او همچنین در پاسخ به اینکه آیا اتهام او «امنیتی» است گفت: «این موضوع در حال بررسی است.»
غلامعلی صادقی ماه‌ها پس از بازداشت مایکل وایت در گفت‌وگویی با خبرگزاری مهر بدون اینکه درباره اتهامات او توضیحی بدهد، گفت: «این پرونده در مرحله تحقیقات است و پس از کامل شدن نتایج آن اعلام می‌شود.»
دادستان مشهد همچنین بدون اینکه نامی از مایکل وایت ببرد او را به نام «فرد خاص» و «نظامی سابق آمریکا» خواند و گفت: «آنچه که فعلا محرز و مسلم است این است که این فرد شاکی خصوصی دارد. »
مایکل وایت، ۴۶ ساله، عضو سابق نیروی دریایی آمریکا و اهل ایالت کالیفرنیا از اوایل مرداد ماه بازداشت و در حال حاضر در زندان وکیل‌آباد این شهر به سر می‌برد. او به گفته مادرش قرار بود ۲۷ جولای ۲۰۱۸ از ایران خارج شود.
شش ماه پس از بازداشت مایکل وایت شهروند آمریکایی هنوز مقامات ایران درباره اتهام او و علت بازداشت و نحوه بازداشت او پاسخ روشنی نداده‌اند و وزارت امور خارجه آمریکا نیز درباره بازداشت او سکوت کرده است. با این حال طبق گفته‌های یک زندانی سابق زندان وکیل آباد در گفت وگو با ایران‌وایر، او در زندان در وضعیت نامناسب روحی و جسمی قرار دارد و همچنین از ارتباط تلفنی با خانواده‌اش محروم بوده است. همچنین مادر مایکل وایت در گفت‌وگو با نیویورک تایمز از بیماری سرطان و آسم شدید فرزندش گفته است.
در حال حاضر سه زندانی آمریکایی و شش زندانی دوتابعیتی از کشورهای دیگر در زندان‌های ایران با حکم‌های مختلف و یا هنوز در مرحله بازجویی به سر می‌برند.
پیش از این بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران پس از رسانه‌ای شدن حضور یک شهروند آمریکایی در زندان وکیل‌آباد مشهد روز ۱۹ دی ماه با تایید این خبر گفت خبر بازداشت وایت در همان روزهای نخست «به اطلاع دولت امریکا» رسیده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران به جای توضیح درباره علت بازداشت او، اخبار رسانه‌های آمریکایی مبنی بر وضعیت بد این زندانی در زندان وکیل‌آباد را تکذیب کرد و این گزارش‌ها را «دروغ» خواند. او این اخبار را حاصل «فضاسازی، تشدید جنگ روانی و دروغ‌پردازی‌های هدفمند» نامید و گفت: «این گزارشات دروغ و نادرست به شدت تکذیب می‌شود.»
دو روز پیش از گفته‌های سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، مادر مایکل وایت در گفت‌وگو تلفنی با روزنامه نیویورک‌تایمز در تاریخ ۱۷ دی ۹۷ گفت فرزندش قرار بوده «روز ۲۷ جولای» از طریق پرواز تهران -دوبی از کشور خارج و به آمریکا بازگردد اما هرگز این پرواز اتفاق نیفتاده است. مادر آقای وایت گفت پس از آن بی‌خبری از فرزندش را گزارش داده و وزارت امور خارجه و وزارت امنیت داخلی با برای یافتن فرزندش در تماس بوده‌اند.
به گفته خانم وایت، او «سه هفته پیش» از این گفت‌وگو از مقامات وزارت امور خارجه آمریکا متوجه زندانی شدن فرزندش در ایران شده است. با این حال بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز ۱۹ دی ماه گفته بود موضوع بازداشت آقای وایت در «نخستین روزهای دستگیری از طریق دفتر حفاظت منافع آمریکا در تهران به اطلاع دولت آمریکا رسید و دولت متبوع وی از همان ابتدای بازداشت در جریان این دستگیری قرار داشته است.»
مادر این شهروند آمریکایی در مصاحبه با نیویورک تایمز هدف سفر پسرش به ایران را ملاقات دوست دختر ایرانی‌اش عنوان کرد و گفت او پیش از بازداشت با ویزا معتبر «پنج یا شش بار» بار دیگر به ایران برای همین منظور سفر کرده و هیچ مشکلی برایش پیش نیامده است.
مادر این شهروند آمریکایی همچنین گفته است فرزندش دچار بیماری آسم شدید است و به دلیل داشتن تومور در ناحیه گردن تحت شیمی درمانی و مراقبت‌های پزشکی بوده و اکنون نگران وضعیت فرزندش است.
روزنامه نیویورک‌تایمز مجددا در تاریخ ۲۱ دی ماه در گفت‌وگو با «خانواده» عضو سابق نیروی دریایی آمریکا نوشت: «ما می‌خواهیم خیلی صریح بگویم که مایکل بیشتر فعالیتش در نیروی دریایی به عنوان آشپز بوده و اخیرا در بخش نظافت فعالیت داشته و نه اکنون و نه هیچ زمانی فعالیت جاسوسی نداشته است.»
برای اولین بار یک زندانی سابق در زندان وکیل‌آباد مشهد در گفت‌وگو با سایت «ایران وایر» از حبس این شهروند آمریکایی در زندان وکیل‌آباد خبر داد. او گفته بود: «من در عمومی ۴ بودم و ایشون در عمومی ۳. در عمومی ۳ بیشتر افراد محروم از حق تلفن و ملاقات نگهداری می‌شدند. ساعت هواخوری هر عمومی با عمومی دیگر فرق داشت و برای همین من مایکل رو ندیده بودم تا اینکه یک بار بعد از هواخوری که برای والیبال رفته بودم، مایکل وایت رو دیدم و باهاش صحبت کردم. توی همان فرصت کم این شخص خودش را مایکل وایت ۴۵ ساله و اهل سن‌دیگوی کالیفرنیا معرفی کرد که عضو سابق نیروی دریایی آمریکا هم بوده. اینطور که میگفت در فضای مجازی با یک دختر ایرانی آشنا شده و سه بار برای دیدنش به ایران سفر کرده بود. دفعه سوم وقتی که با دوست دخترش قصد سفر به ترکیه را داشتند، در فرودگاه هاشمی نژاد مشهد دستگیر شده بود. از اواخر تابستان در زندان بود و به گفته خودش غده‌ای در بدنش ظاهر شده بود که مشکوک به سرطان است.»
این زندانی با تاکید بر وضعیت نامساعد روحی و جسمی مایکل وایت در بندپرخطر زندان وکیل‌آباد در این مصاحبه گفته بود: «اصلا شرایط روحی مناسبی نداشت و از حق تلفن و ملاقات محروم بود. او عملاً بدون اتهام به گروگان گرفته شده. یکی دو بار هم در مراسم عزاداری اجباری دیدمش و هیچ وقت چهره‌ی متعجبش را در مراسم عزاداری محرم و اربعین فراموش نمی‌کنم. مایکل در کنار مجرمان خطرناک از جمله قاتلان و قاچاقچیان حرفه‌ای موادمخدر نگهداری می‌شد و جانش در خطر است. من با خودم عهد کردم بعد از بیرون آمدن از زندان یکی از اولین کارهام پیگیری و اطلاع‌رسانی در مورد وضعیت این زندانی آمریکایی باشد.»
این زندانی سابق گفته بود پس از آزادی در اینترنت نام مایکل وایت را بسیار جستجو کرده تا بالاخره عکس‌های از او با دوست دختر ایرانی‌اش پیدا کرده و در صفحات مجازی به عنوان زندانی آمریکایی در ایران منتشر کرده است.
در حال حاضر حداقل سه زندانی آمریکایی در زندان‌های ایران به سر می‌برند، ٓژیائو یانگ، دانشجوی دوره دکتری تاریخ دانشگاه پرینستون آمریکا، باقر نمازی و سیامک نمازی (پدر و فرزند) شهروند ایرانی- آمریکایی که برای کارهای اقتصادی به ایران سفر کردند. هر سه آنها به اتهام «ارتباط با دول متخاصم» به ۱۰ سال حبس محکوم شدند.
پیش از این در راستاری فشار بر دولت ایران برای آزادی شهروندان ایرانی- آمریکایی که اکنون در زندان اوین بلاتکلیف یا با حکم‌های سنگین به سر می‌برند، کاخ سفید روز جمعه ۲۱ جولای ۲۰۱۷– ۳۰ تیرماه ۱۳۹۶ با انتشار بیانیه‌ای به دولت ایران هشدار داد تا زندانیان آمریکایی در ایران کشور را آزاد کند و گرنه با «عواقب جدی» مواجه خواهد شد. در این بیانیه آمده بود: «نزدیک به چهل سال، ایران از بازداشت‌ها و گروگانگیری‌ها به عنوان ابزار سیاست دولتی استفاده کرده است.»
همچنین نمایندگان کنگره آمریکا روز چهارشنبه چهارم مرداد ماه ۱۳۹۶ طی صدور قطعنامه‌ای از ایران خواست تا تمام شهروندان و ساکنان دایمی آمریکایی در این کشور را بی قید و شرط آزاد کند. در این قطعنامه که به اتفاق آرا نمایندگان تصویب شده زندانیان آمریکایی به عنوان«گروگان» حکومت ایران ذکر شدند و درخواست آزادی فوری آنها از سوی دولت ایران شد.
علاوه بر این شش زندانی دوتابعیتی یا ساکن کشور دیگر نیز در زندان اوین به سه می‌برند: میمنت حسینی‌چاوشی، شهروند ایرانی- استرالیایی، نازنین زاغری شهروند ایرانی– بریتانیایی، کمال فروغی شهروند ایرانی– بریتانیایی، کامران قادری شهروند ایرانی– اتریشی، نزار زکا شهروند آمریکایی- لبنانی و احمدرضا جلالی شهروند ایرانی ساکن کشور سوئد.
از میان آنها احمدرضا جلالی،پزشک و پژوهشگر به اتهام طریق جاسوسی برای دولت متخاصم اسراییل به اعدام محکوم است.
