مسدود بودن توییتر و تلگرام، مانع از اطلاعرسانی درباره سیل در مناطق در معرض آسیب و آسیبدیده
درخواست عمومی برای رفع فیلتر از تلگرام و توییتر برای تسهیل اطلاعرسانی درباره سیل
همزمان با جاری شدن سیل در برخی از استانهای مختلف ایران، کاربران ایرانی نسبت به محدودیتهایی که فیلتربودن شبکههای اجتماعی برای اطلاع رسانی و روند امدادرسانی در مناطق آسیبدیده ایجاد کرده است واکنش نشان داده و خواستار از رفع فیلترینگ توییتر و تلگرام شدند که طی دو هفته گذشته به عنوان یکی از منابع خبری و اطلاعرسانی برای میلیونها نفر از شهروندان ایرانی قابل استفاده بوده است.
هم اکنون حسابهای کاربری مقامات ایران مانند محمدجواد آذریجهرمی وزیر ارتباطات، علی خامنهای رهبر ایران، محمود صادقی نماینده مجلس، کمپین معولان با هدف کمک رسانی به افراد داری معلولیت، سیدسلمان سامانى سخنگوى وزارت کشور، پروانه مافی نماینده مجلس، اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور، و همچنین سازمانها و نهادهای دولتی مانند جمعیت هلال احمر ایران و یا سازمانهای مردم نهادی مانند جمعیت امام علی با استفاده از توییتر در مورد وضعیت امنیت، دسترسی به خدمات اجتماعی و امدادی و همچنین جمعآوری کمکهای مردمی فعال هستند.
فیلتر بودن توییتر و تلگرام به عنوان دو ابزار پرمخاطب در بین شهروندان باعث شده است تا همه مردم در سراسر کشور نتوانند به هشدارها و پیامهای آموزشی در مورد برخورد با سیل دسترسی داشته باشند. با وجود آنکه مقامات دولتی اذعان دارند که دسترسی نداشتن به این شبکه اجتماعی و پیامرسانی مانند تلگرام که گفته میشود بیش از ۳۵ میلیون کاربر در کشور دارد، میتواند به روند اطلاع رسانی و هشدار دادن کمک بکند اما این شبکهها همچنان پس از ده روز از جاری شدن سیل در نقاط مختلف کشور فیلتر هستند.
به عنوان نمونه علیرضا معزی، دبیر شورای اطلاع رسانی دولت در حساب توییتر خود نوشت: «پیامرسانها و شبکههای اجتماعی به ویژه #تلگرام و #توییتر به مثابه رسانههای بحران، نقشی ممتاز در امدادرسانی ایفا کردند؛تبادل آسان و دسترسی سریع به اطلاعات،دلیل اصلی جاماندن رسانههای جریان اصلی بود و اگر #فیلترینگ مانع نمیشد #امدادرسانی روندی موثرتر مییافت.از تجربهها بیاموزیم»
محمود صادقی نماینده مجلس ضمن نیز درخواست رفع فیلتر «ولو موقت» تلگرام، در حساب توییتر خود نوشت: «کاش دادستانی محترم نیز فعلا ولو موقت فیلتر تلگرام را بردارند تا مردم بتوانند از این امکان برای برقراری ارتباط استفاده کنند.»
در این میان خبرنگاران محلی به عنوان منبع و شاهد دست اول در شهرهای خود نیز برای اطلاع رسانی به همشهریان و سایر مردم ایران با مانع فیلترینگ رو به رو هستند. وحید باسره روزنامه نگار محلی در شهر ایلام که موفق نشده بود تا به فیلترشکن دسترسی پیدا کند تا در مورد رانش زمین و ریزش کوه اطلاع رسانی کند به وسیله پیامرسان واتزاپ که فیلتر نیست، از همکار دیگر خود درخواست کرده بود تا پیامش را در توییتر منتشر کند.
آرمین سلمانی خبرنگار و همکار وحید باسره در حساب توییتر خود نوشت: «وحید باسره (@vahidbasereh) از روزنامهنگاران محلی #ایلام این تصاویر رو برام واتساپ کرده و نوشته “فیلترشکنم کار نمیکنه، لطفا اطلاع بدید: رانش زمین و ریزش کوه در بخشی از ورودی شهر به علت بارشهای بی وقفه”.»
اعتراضهای کاربران ایرانی به فیلترینگ
نازنین متیننیا با انتقاد از مسدود بودن توییتر و تلگرام در حساب توییتر خود خطاب وزیر ارتباطات نوشت: «چرا الان که میدونین مردم به اطلاعرسانی احتیاج دارن، اکثرا از تلگرام استفاده میکنن و رسانه ملی هم هیچوقت تو کمک با شما همراه نبوده و کاری از دستش برنمیاد، فیلتر تلگرام رو برنمیدارین؟! یعنی الان و تو این شرایط هم مردم باید هزینه اضافه بدن؟! #سیل @azarijahromi»
جلال روحانی متخصص فنآوری اطلاعات در توییتر خود نوشت: «… و ایکاش #توییتر هم فیلتر نبود. خاک تو سر سه کَس. فیلترچی و تحریمچی و تندروچی.»
پروین محمدی روانشناس کوک در توییتر خود نوشت: «روستاهای #لرستان با سیل دست و پنجه نرم می کنند. آن وقت تنها راه کمک خواهی انها از بین رفته. هیچ خبری از روستاها نیست. آنتن دهی قطع شده. پیام رسان ها با فیلتر کار میکنن که با این وضع آنتن دهی رسما خبردهی رو غیر ممکن کرده. وزیر جوان دقیقا وسط سیل داری چه کار میکنی؟ @azarijahromi»
پرستو بیراوند روزنامه نگار نوشت: «در شرایط بحرانی سیل که ارتباط جاده ای قطع میشود و نمیتوان خبری از مردم گرفت نیاز به ارتباط مخابراتی و نبود فیلتر برای اعلام گزارش ضروریه. وزیر جوان @azarijahromi آیا نباید به این قضیه فکر کرد و حداقل به صورت موقت فیلترینگ را برداشت؟»
جلال افتاده بازاریاب دیجیتال نوشت: «کاش حداقل #توییتر و #تلگرام رو برای اطلاعرسانی بحران باز میکردن بعد از اینکه آبها از آسیاب افتاد دوباره محبت میکردن فیلتر کنند. البته شاید از نظرشون هر نوع اطلاعرسانی خوب نیست 🙂 #سیل»
حسن دهباشی مستندساز با انتقاد از اطلاع رسانی مسوولین ایرانی در توییتر که فیلتر است در حساب توییتر خود نوشت: «اکانت رهبری درتوئیتر به ریاست ستادکل نیروهای مسلح و اکانت رئیس ق.ق درتوئیتر به ریاست سازمان بازرسی کل کشور برای پیگیری سیل گلستان دستورات عاجل و قاطع میدهند. درحالیکه توئیتر فیلتر است و بیفیلترشکن دور از دسترس. خب! امثال این موارد را بعدها و برای تاریخ به سختی میشود توضیح داد!»
سینا قلیچ فعال مدنی نوشت: «ستاد مدیریت بحران میتواند درخواست کند که در این شرایط #تلگرام رفع فیلتر شود. کانال اصلی اطلاعرسانی همین تلگرام فیلترشده است. روا نیست که مردم برای نجات جانشان با سد فیلتر مواجه شوند. #سیل»
کیوان حسینی خبرنگار بیبیسی فارسی نیز در حساب توییتر خود نوشت: «توییتی با دو بخش مهم که هر دو دلهرهآورند: یکی اینکه رانش زمین و ریزش کوه وضعیتی خطرناک درست کرده. و دیگر اینکه «فیلترشکنم کار نمیکنه». سانسور در چنین مواقعی که اطلاعرسانی حیاتی است، به راحتی میتواند به یک پدیده مرگبار تبدیل شود.»
استفاده از شبکههای اجتماعی پر مخاطب، به عنوان یکی از ابزارهای اطلاع رسانی و همچنین جمعآوری کمکهای مردمی استفاده میشود. شبکه اجتماعی مانند فیسبوک با فراهم کردن ویژگی به نام «کنترل ایمنی» یا Safety Check به کاربران اجازه میدهد تا دوستان و خانواده خود را از وضعیت سلامتشان در محلهایی که خطری برای جان انسانها وجود دارد آگاه کنند و یا به سایر کاربران اطلاع دهند که چه نقاط جغرافیای امن نیست.