دستگیری ۳۰ تن در یک کلاس یوگا: «رفتارهای ناهنجار» یا نقض فزآینده حریم خصوصی مردم؟
به دنبال دستگیری سی زن و مرد در شهر گرگان در یک منزل مسکونی در شهر گرگان در شمال ایران، چندین تن از شهروندان در تهران و دیگر شهرهای ایرانی به کمپین حقوق بشر در ایران گفتند که برخورد با افرادی که به تمرین یوگا میپردازند طی سالهای گذشته همواره وجود داشته است و دستگیریهای اخیر تنها یک نمونه از مواردی است که هیچگاه ممکن است رسانهای نشود.
مسعود سلیمانی، معاون حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم دادسرای عمومی و انقلاب مرکز استان گلستان در تاریخ اول خرداد ماه به خبرنگار وبسایت تسنیم گفت: «فردی در فضای مجازی (اینستاگرام) آگهی آموزش یوگا به زنان و مردان در منزل مسکونی خود را منتشر کرده بود که از همین طریق موفق به برقراری ارتباط با یکسری از افراد شد. این فرد مجوز باشگاه نداشت و کلاسهای آموزش یوگا را در یک منزل مسکونی در گرگان برگزار میکرد. زنان و مردان در این منزل با پوشش نامناسب حاضر میشدند و رفتارهای نابهنجاری داشتند.» او افزود: «با رصد فعالیتها و آمد و شدها به این منزل مسکونی، امروز مأموران حدود ۳۰ زن و مرد که با پوشش بسیار نامناسب در منزل مسکونی این فرد حضور داشتند دستگیر کردند. برای فرد قانونشکن نیز پرونده تشکیل و تحویل مراجع قضایی شده است.
یک فعال حوزه حقوق زنان به کمپین گفت: «نگاه مسوولین به کلاسهای یوگا فراتر از ورزش است. آنها به این موضوع به عنوان یک مساله آیینی و مذهبی نگاه میکنند و خیلی به آن بدبین هستند و برای همین اساسا برای باشگاهها و یا کلاسهای یوگا خیلی کم مجوز صادر میکنند و افراد مجبور هستند به عنوان ورزشهای دیگری درخواست مجوز بدهند و تحت پوشش آن کلاس یوگا برگزار کنند.»
یکی از افرادی که در تهران در کلاسهای خصوصی یوگا شرکت میکند نیز به کمپین گفت: «مردم مجبور هستند در باشگاهها و یا کلاسهای خصوصی کوچک در منازل به یوگا بپردازند چون وقتی متوجه میشوند که کسی کلاس یوگا دایر کرده، برخورد میکنند.»
اگر چه از نظر بسیاری از شهروندان، موضوعاتی مانند شرکت در کلاسهای یوگا یا ورزشها و تمرینهای مشابه، انتخاب پوشش، گوش کردن به موسیقی، تماشای فیلم و بسیاری از موارد مشابه یک انتخاب شخصی است، از منظر مسوولین و به خصوص رهبر ایران، چنین موضوعاتی در حوزه روشزندگی میگنجد. حوزهای که به نظر رهبر ایران با تهاجم فرهنگی مواجه است. بر اساس آماری که سایت رسمی رهبر جمهوری اسلامی ارائه کرده است، او در مورد تهاجم فرهنگی بیش از صد بار سخن گفته است.
سیدعلی خامنهای، تا کنون بارها انتخابهایی که الهام گرفته از فرهنگهای دیگر به خصوص فرهنگ غربی است را به چالش کشیده است. برای مثال او در نمازجمعه روز دهم فروردینماه سال ۱۳۶۹ گفت: «جمهوری اسلامی، از اول نشان داد که زیر بار فرهنگ مبتذل و فاسد غربی نخواهد رفت. این نکته را من عرض کنم که سلطه واقعی قدرتها، سلطه فرهنگی است.» او اضافه کرد: «کاری که در دوره ایی از این دویست سال گذشته فرانسویها با کشورهای دیگر کردند، و در یک دوره دیگر انگلیسیها کردند، و در این اواخر امریکاییها انجام دادند؛ یعنی زبان و خط و فرهنگ و روشهای زندگی خودشان را به هر کشوری که توانستند، صادر کردند. اگر کشوری از لحاظ اقتصادی هم مستقل باشد و وابسته به قدرتها نباشد، اما چنانچه قدرتهای بیگانه بتوانند فرهنگ خودشان را در این کشور نفوذ بدهند، بر آن مسلطند.» او سپس اظهاراتی را مطرح کرد که دایره موضوعاتی که رهبر ایران آنها را در حوزه دخالت حکومت میداند را مشخص میکند: «جمهوری اسلامی، فرهنگ غربی را رد کرد و گفت ما فرهنگ مستقل اسلامی داریم. اسلام، تکلیف مسلمانان را در معاشرت، در کیفیت زندگی فردی، در خورد و خوراک، در لباس پوشیدن، در درس خواندن، در روابط با حکومت، در روابط با یکدیگر و در معاملاتشان معین کرده است. ما نمیخواهیم اینها را از غربیها یاد بگیریم و از آنها تقلید کنیم. جمهوری اسلامی، از اول این را نشان داد.»
یکی از افرادی که برای بیش از هشت سال در ایران به یوگا پرداخته است به کمپین گفت که حداقل یک مورد به یاد دارد که در طی چند سال گذشته مامورین با ریختن به منزل مربی کلاس و بازداشت موقت او، برگزاری کلاس را متوقف کردند: «چیزی که ما متوجه شدیم این بود که از نظر کسانی که نگاه بدبینانه به یوگا داشتند، فقط مساله ورزش نیست. مساله اختلاط هم نیست. مساله این است که یوگا یک نوع طرز تفکر نسبت به زندگی است و در خیلی از این جلسات بحث و صحبت میشود در خصوص نحوه فکر کردن، نحوه زندگی کردن و به هرحال این چیزها با اینکه حق مردم و انتخاب شخصیشان است اما برای مسوولان قابل فهم نیست.»
دستگیری سی تن به خاطر تمرین یوگا در یک منزل در گرگان با واکنش و اعتراض شهروندان ایرانی در شبکههای اجتماعی و از جمله توییتر مواجه شد. برای مثال کاربری به نام پرشین بانو در توییتر نوشت: «وقتی ورزش یوگا رو نمیفهمی و حرکاتش رو ناهنجار میدونی…یک مشت مریض روش زندگی کردن رو به کل ملت دیکته میکنن…» کاربر دیگری به نام فرید با انتقاد از محدود کردن همه موضوعاتی که مرتبط با زندگی و انتخاب روش زندگی توسط افراد است نوشت: «بخونی میگیرن برقصی میگیرن ساز بزنی میگیرن موهات باد بخوره میگیرن فکر کنی میگیرن حرف بزنی میگیرن دوچرخه سوار شی میگیرن غذا بخوری میگیرن یوگا کار کنی میگیرن عکاسی کنی میگیرن فیلم بسازی میگیرن برای طبیعت دل بسوزونی میگیرن نفس بکشی میگیرن قدم بزنی میگیرن.»
کاربری به نام کوروش ایرانی نوشت: «_دستگیری خواننده زن در ابیانه _بستن صفحات اینستاگرام نوازندگان تار،ویلن _دستگیری سی زن، مرد در کلاس یوگا _دستگیری ۴۱۹ نفر به اتهام “روزخواری” و همچنان ادامه دارد ….» بهنام قلیپور روزنامهنگار نیز با مرتبط دادن این دستگیریها با روی کار آمدن رییس جدید قوهقضاییه ابراهیم رییسی نوشت: «قوه قضائیه #ابراهیمرئیسی قلههای جدیدی را فتح میکند.»