در کنفرانس سالانه سازمان ملل مطرح شد: دسترسیپذیری و گسترش تکنولوژی، کلید تضمین حضور افراد معلول در همه عرصهها
نمایندگان دولتهای عضو کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت و سازمانهای مردمنهاد در دوازدهمین دوره کنفرانس حقوق افراد دارای معلولیت، از تاریخ ۲۱ تا ۲۳ خرداد با هدف گسترش آگاهیبخشی درباره حقوق این افراد و بحث درباره اهمیت تکنولوژی جهت ایجاد فراگیرسازی در شهر نیویورک مقر اصلی سازمان ملل گرد هم آمدند. پژوهشگران کمپین حقوق بشر در ایران نیز در جلسات مختلف این کنفرانس و نشستهای حاشیهای شرکت کردند و ضمن برقراری ارتباط و آشنایی با فعالان حقوق افراد دارای معلولیت از نقاط مختلف جهان، به سوالات آنان در مورد وضعیت افراد دارای معلولیت در ایران پاسخ گفتند.
این کنفرانس که با بیانیه دبیرکل آغاز شد، شاهد حضور گروه متنوعی از شرکتگنندگان از نقاط مختلف جهان از جمله ایران بود. این شرکتکنندگان که بسیاری از آنها خود دارای انواع مختلف معلولیتهای جسمی و ذهنی بودند نه تنها تجربهی فعالیتهای خود را با دیگر حاضران در میان گذاشتند، بلکه به تشریح این موضوع پرداختند که چگونه میتوان دسترسیپذیری و حضور فعال افراد دارای معلولیت را در جامعه تضمین کرد.
ماده ۴۰ کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت، تصریح کرده است که « دولتهای عضو به منظور بررسی موضوعات مرتبط با اجرای کنوانسیون، بطور منظم در کنفرانس دولتهای عضو گردهم میآیند.»
کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت توسط مجمع عمومی این سازمان در آذرماه ۱۳۸۵ به تصویب رسید و در سال ۱۳۸۷ به اجرا درآمد. از آن زمان، یازده دوره از نشستهای این کنفرانس برگزار شده و این کنوانسیون تابحال توسط ۱۷۷ کشور به تصویب رسیده است. نمایندگان دولتهای عضو نیز در این نشستها حاضر هستند.
این کنوانسیون که با سه نشست اصلی و حدود صد جلسه فرعی توسط سازمانهای مردمنهاد و همینطور دولتها برگزار میشود، هر سال یک موضوع اصلی و چند موضوع فرعی را در مرکز توجه خود قرار میدهد. «تضمین فراگیرسازی برای افراد دارای معلولیت از طریق اجرای کنوانسیون در دنیای متحول امروز» به عنوان موضوع اصلی دوازدهمین دوره از نشستهای این کنوانسیون انتخاب شده است. سه میز گرد فرعی نیز موضوعات زیر را مورد بحث قرار میدهند: تکنولوژی و روند دیجیتالی کردن در راه فراگیرسازی و قدرت بخشیدن به افراد دارای معلولیت؛ فراگیرسازی اجتماعی و حق دسترسی به بالاترین استانداردهای سلامت؛ و فراگیرسازی افراد دارای معلولیت در جامعه از طریق مشارکت در زندگی فرهنگی، فعالیتهای فراغتی-تفریحی و ورزش. «گسترش آگاهیسازی نسبت به حقوق افراد دارای معلولیت» نیز از دیگر موضوعات فرعی این دوره از نشستهاست.
دسترسیپذیری در جهت فراگیرسازی
گزارشگر ویژه حقوق افراد دارای معلولیت خانم کاتلینا دواندس آگیلار در بیانیه آغازین خود گفت: «من سالهای زیادی در زمینه حقوق افراد دارای معلولیت فعالیت کردهام…و میتوانم بگویم که دسترسیپذیری اساسیترین پله در جهت رسیدن به فراگیرسازی [برای افراد دارای معلولیت در جامعه] است.»
با توجه به تاکیدهای مکرر بر اهمیت موضوع دسترسیپذیری در این نشستها، برگزار کنندگان کنفرانس تلاش کردند که دسترسیپذیری را عملا و تا بیشترین حد برای شرکتکنندگان فراهم کند. برای مثال، در تمام نشستها ترجمه به زبان اشاره، زیرنویس یا ترکیبی از هر دو برای مخاطبان ناشنوا ارائه داده شده بود. کنوانسیون همچنین قبل از شروع نشستها از طریق ایمیلی از تمام شرکتگنندگان خواسته بود که در صورت استفاده از ویلچر یا دیگر وسایل کمکی فرمی را پر کنند تا خدمات لازم در اختیار آنها گذاشته شود. در همین راستا، برگزارکنندگان نشستها نیز با استفاده از راههای مختلف دسترسیپذیری از جمله ارائه کارت و بروشور به خط بریل سعی کردند تا محیطی برابر و دسترسیپذیر برای تمام مخاطبان فراهم کنند.
ایجاد محیطی دسترسیپذیر و فراگیر حضور پررنگ تعداد زیادی از افراد دارای معلولیت را در کنفرانس به دنبال داشت. افراد از ردههای سنی مختلف و با معلولیتهای گوناگون از جمله معلولیت روان، آلبینیسم، جذام، و انواع معلولیتهای جسمی و ذهنی نه تنها به عنوان مخاطب، بلکه به عنوان سخنگو در نشستهای متعدد شرکت کردند.
دبیرکل سازمان ملل: «میخواهم سازمان ملل محل کار مورد انتخاب افراد دارای معلولیت باشد.»
آنتونیو گوترز دبیرکل سازمان ملل متحد با سخنرانی خود، دوازدهمین دوره نشستهای کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت را رسما آغاز کرد و گفت: «فراگیرسازی برای معلولیت وعده اصلی اهداف توسعه ۲۰۳۰ است. با کمک افراد دارای معلولیت به عنوان عاملان تحول میتوانیم تغییر کنیم و جهانی فراگیر، دسترسیپذیر و توسعهای پایدار بسازیم.»
وی با رونمایی از راهکارهای جدید سازمان ملل در خصوص حقوق افراد دارای معلولیت اعلام کرد که این سازمان امسال با راهکارهایی جدید در جهت تحقق پاسخگویی در زمینه تضمین این حقوق قدمی تاریخی برداشته است. او گفت: «من میخواهم که سازمان ملل محل کار مورد انتخاب افراد دارای معلولیت باشد. میخواهم که سازمان ملل کاملا برای همه دسترسیپذیر باشد.»
دبیرکل سازمان ملل با اشاره به «گزارش اساسی سازمان ملل از معلولیت و توسعه» که سال قبل نگارش شد، بر مسایل اصلی ذکر شده در این گزارش مانند فقر، تحصیل، خدمات سلامت، استخدام و مشارکت افراد دارای معلولیت در تصمیمگیریهای سیاسی تاکید کرد.
او گفت: «دستیابی به حقوق افراد دارای معلولیت هم به خاطر ایجاد عدالت است و هم به خاطر سرمایهگزاری در آینده. ما راه درازی تا تغییر دیدگاهها و قوانین در جهت تضمین این حقوق پیش رو داریم.»
آقای گوترز با ابراز امیدواری نسبت به آیندهای روشن برای افراد دارای معلولیت سخنرانی خود را به اتمام رساند: «امید من این است که افراد دارای معلولیت، به خصوص زنان و دختران، یک روز در جهانی زندگی کنند که در آن از آنها محافظت شود، آنها را مورد احترام قرار بدهد و ارزش آنها را نادیده نگیرد.»
بعد از سخنرانیهای آغازین دبیرکل و خانم کاتلینا دواندس، به نمایندگان حاضر دولتهای عضو و دیگر سازمانها نیز فرصت داده شد تا از پیشرفتها و تلاشهای خود در زمینه حقوق افراد دارای معلولیت صحبت کنند یا نگرانیهای خود را با دیگر اعضا در میان بگذارند.
تعدادی از اعضای جدید کمیته حقوق افراد دارای معلولیت نیز که در حال حاضر شامل هفده نماینده از کشورهای عضو میباشد در اولین روز این کنفرانس طی رایگیری انتخاب شدند.