سوال حقوقی (۳۹): راه قانونی شکایت از هیات‌های گزینش ادارات دولتی چیست؟
سوال: من پرستار هستم و در یکی از بیمارستان‌های دولتی کار می‌کردم تا این که چند ماه پیش، گزینش بر اساس اطلاعات نادرستی که یکی از مدیران بیمارستان به آنها داده بود من را اخراج کرد. می‌خواستم بدانم چگونه می‌توانم به این تصمیم اعتراض کنم؟
پاسخ: در مورد مرجع صالح به رسیدگی به شکایت از رای هیات گزینش، پاسخ به این بستگی دارد که نوع رابطه استخدامی شما با بیمارستان محل کارتان چگونه باشد. چرا که ممکن است در یک مجموعه دولتی کسانی مشغول کار باشند که کارگر به حساب بیایند پس اینطور نیست که هر کس برای دولت کار می‌کند لزوما کارمند دولت است. بلکه در هر مورد بسته به نوع استخدام ممکن است کارمند، کارگر مشمول قانون کار و یا کارگر خارج از چارچوب قانون کار باشد.
به موجب ماده ۷ قانون مدیریت خدمات کشوری کارمند دستگاه اجرایی، «فردی است که بر اساس ضوابط و مقررات مربوط به موجب حکم یا قرارداد مقام صلاحیت‌دار در یک دستگاه اجرایی به خدمت پذیرفته می‌شود.» بنابراین زمانی که بحث بر سر رابطه استخدامی میان شخص و دستگاه دولتی یا به عبارت کلی دولت است، ما با کارمند روبرو هستیم.
رسیدگی و صدور رای در مورد تخلفات اداری کارمندان دولت در صلاحیت هیات رسیدگی به تخلفات اداری است که در تمامی ادارات دولتی تشکیل می‌شود. این هیات‌ها به دو صورت بدوی و تجدیدنظر فعالیت می‌کنند و کارمندان می‌توانند از رای هیات بدوی، به هیات تجدیدنظر اعتراض کنند.
همچنین بر طبق قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، برای تجدید نظرخواهی مجدد از رای هیات تجدیدنظر می‌توان به دیوان عدالت اداری مراجعه کرد. البته دیوان در تهران مستقر است اما در مراکز استان‌ها دفاتر اداری نیز تاسیس کرده که می‌توانید برای دریافت راهنمایی و مشاوره و نیز ثبت شکایت خود به دفتر اداری دیوان در مرکز استان محل سکونت خود مراجعه کنید.
اما اگر استخدام شما در بیمارستان، به موجب قرارداد کار باشد شما کارگر محسوب شده و تابع قانون کار خواهید بود. منظور از کارگر، کسی است که در برابر انجام کار مزد معینی دریافت می‌کند. در خصوص امکان اخراج کارگر توسط کارفرما نیز باید توجه داشت که از نظر قانون کار، اخراج کارگر مستلزم طی مراحل و داشتن دلایل موجه برای این اقدام است.
بر اساس ماده ۲۷ قانون کار، هر‌گاه کارگر در انجام وظایف محوله قصور کند و یا آیین‌نامه‌های انضباطی کارگاه را پس از تذکرات کتبی نقض کند، کارفرما حق دارد تا با جلب موافقت شورای اسلامی کار، مطالبات، حقوق معوقه و حق سنوات کارگر را معادل یک ماه آخرین دستمزد در ازای هر سال کار به وی پرداخت کرده و قرارداد کار را فسخ کند یا به تعبیری کارگر را اخراج کند. اگر کارگاه، فاقد شورای اسلامی کار باشد، کارفرما باید نظر مثبت انجمن صنفی را جلب کند و اگر موضوع با توافق بین کارفرما و کارگر حل نشود، موضوع به هیات تشخیص روابط کارگر و کارفرما ارجاع می‌شود و باز هم اگر موضوع حل نشد، این بار در هیات حل اختلاف کارگر و کارفرما موضوع طرح و نظر نهایی این هیات، ملاک تصمیم‌گیری خواهد بود.
در ضمن شما می‌توانید علیه مدیری که معتقد هستید اطلاعات نادرستی در مورد شما به هیات گزینش داده طرح دعوا کنید و در صورتی که حکم به نفع شما صادر شود، می‌توانید در شکایت از حکم اخراج به آن حکم استناد کنید. مرجع شکایت، بستگی دارد به نوع ادعا و مشکل شما که ممکن است جنبه کیفری و یا حقوقی داشته باشد. اگر جنبه حقوقی داشته باشد باید با تنظیم دادخواست و ثبت آن از طریق دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی، موضوع را پیگیری کنید. اما اگر ادعایتان جنبه کیفری داشته باشد، مثلا افترا یا نشر اکاذیب، نخست باید به دادسرا مراجعه و شکواییه تنظیم و تقدیم دادسرا نمایید که باز بسته به نوع اتهام توسط بازپرس و یا دادیار مربوط رسیدگی می‌گردد.
