ایران باید با بحران موجود در زمینه حمایت از کودکان مقابله کند
در روز جهانی دختربچه‌ها، از همه کشورها خواسته شد تا به نیازهای این دسته از کودکان رسیدگی کنند
کودک‌همسری، عدم حمایت در برابر سوءاستفاده، و اعدام نوجوانان از موضوعات کلیدی در ایران هستند
۱۹ مهر ۱۳۹۸— به مناسبت روز جهانی دختربچه‌ها، کمپین حقوق بشر در ایران از مقامات دولتی می‌خواهد تا با بحران کشور در زمینه حمایت از کودکان مقابله کنند، و دستورالعمل اخیر سازمان ملل را به اجرا درآورد که در آن تلاش بر «رسیدگی به نیازها و چالش‌هایی دارد که دختران با آن روبرو هستند.» این دستورالعمل همچنین «ارتقا توانمندسازی دختران و تحقق حقوق بشر آنها» را مورد هدف قرار داده است.
هادی قائمی، مدیر اجرایی کمپین دراین باره گفت: «هیچ توجیهی برای ازدواج اجباری دختربچه‌ها، عدم حمایت از کودکان در برابر سوء استفاده یا اعدام کودکان وجود ندارد.»
او اضافه کرد: «میلیون‌ها دختربچه در ایران با نقض حقوق و نبود قوانین و حمایت‌هایی که برای امنیت آنها ضروری است روبرو هستند، و این نشان‌دهنده بحرانی است که جامعه جهانی باید بطور مداوم به آن رسیدگی کند و مقامات ایران را نسبت به آن پاسخگو نگه دارد.»
قانون مدنی ایران سن قانونی ازدواج دختران را ۱۳ سال می‌داند، در حالی که دختران زیر ۱۳سال نیز با رضایت پدر و قاضی می‌توانند ازدواج کنند. بر اساس تخمین یونیسف، ۱۷درصد از دختران در ایران قبل از ۱۸سالگی ازدواج کرده‌اند، در حالی که آمارهای اخیر منتشر شده در ایران حاکی از آن است که ۲۰درصد ازدواج‌های رسمی که در سال ۱۳۹۶ ثبت شده‌اند، مربوط به دختران زیر ۱۸سال بودند. پنج تا شش درصد از ازدواج‌ها در همان سال نیز مربوط به دختران زیر ۱۴سال بوده است. این ارقام البته نشان‌دهنده آمار واقعی کودک‌همسری در ایران نیست، چرا که ازدواج‌های زیر سن قانونی به ندرت ثبت می‌شوند.
ایران از پیشروان اعدام نوجوانان در جهان است، که این شامل دختربچه‌ها نیز می‌شود. به عنوان مثال، زینب سکانوند در ۱۷سالگی دستگیر شد و در تاریخ ۱۰ مهرماه ۱۳۹۷ به جرم قتل همسرش اعدام شد، در حالی که او پیش از آن نسبت به آزارهای جسمی همسرش دست به شکایت زده بود.
حمایت‌های موجود در مقابله با کودک‌آزاری نیز در ایران ناکافی است. قانون فعلی از کودکان در برابر سوءاستفاده‌های جسمی محافظت نمی‌کند و هیچ اشاره‌ای نیز به سوءاستفاده جنسی نکرده است. قانون مدنی و قانون مجازات اسلامی نیز محدودیت‌های تنبیه بدنی توسط والدین را تعریف نمی‌کنند. لایحه پیشنهادی حمایت از کودکان و نوجوانان نیز بیش از یک دهه است که تصویب نشده است. علاوه بر این، مکانیسم‌های بسیار ضعیفی جهت پیشگیری، گزارش و مداخله در موارد خشونت علیه کودکان در کشور وجود دارد.
کار کودکان در ایران همچنین به طور کافی مورد توجه قرار نمی‌گیرد، و این امر هم دختربچه‌ها و هم پسربچه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بر اساس تخمین سازمان ملل حدود سه میلیون کودک کار در ایران وجود دارد، در حالی که سازمان‌های مردم‌نهاد ایرانی این رقم را نزدیک به هفت میلیون کودک تخمین می‌زنند. بسیاری از این کودکان دختر هستند. وضعیت ضعیف نظارتی ایران و عدم اجرای قوانین موجود کار، استفاده از کار کودکان را در اقتصاد کشور تسهیل می‌بخشد.
دختران آسیب‌پذیر، مانند دختران دارای معلولیت، به ویژه با نظامی آموزشی روبرو هستند که دسترسی‌پذیری و برابری را برای آنها فراهم نمی‌کند. دختران دگرباش جنسی نیز که مکررا قربانی خشونت در خانه، مدارس و جامعه قرار می‌گیرند، بدون تحمل خطر مجازات و دستگیری قادر به درخواست حمایت نیستند. علاوه بر این، قاچاق کودکان در تجارت جنسی همچنان در ایران موضوعی است که مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
دختربچه‌ها به شیوه‌ای غیرانسانی از مادران زندانی جدا می‌شوند
به مناسبت روز جهانی دختربچه‌ها، کمپین حقوق بشر در ایران از دختربچه‌هایی یاد می‌کند که به شیوه‌ای غیرانسانی و ناعادلانه از مادران خود که در ایران زندانی سیاسی هستند، جدا شده‌اند.
گابریلا گیسو، دختر نازنین زاغری-راتکلیف به تازگی برای ملاقات با پدرش ریچارد راتکلیف و شروع سال تحصیلی در انگلستان به این کشور بازگشت. نازنین زاغری که بنا بر اتهامات مبهم و غیرقابل اثبات جاسوسی سه سال گذشته را در زندان‌های ایران سپری کرده و بدین ترتیب از دخترش گیسو جدا شده است، از پاییز سال ۱۳۹۶ و براساس ماده ۵۸ قانون مجازات اسلامی ایران واجد شرایط آزادی است. او اما همچنان در زندان اوین به سر می‌برد. نازنین زاغری باید فورا آزاد شود و به او اجازه داده شود به دختر خود گیسو بپیوندد.
دختران زندانیان سیاسی دیگر در ایران نیز محرومیت‌های مشابهی را متحمل شده‌اند. به عنوان مثال، فرزندان نرگس محمدی که به دلیل فعالیت سیاسی مسالمت‌آمیز در ایران زندانی است، به طور دائمی از تماس تلفنی با مادرشان محروم شده‌اند و در حال حاضر در فرانسه زندگی می‌کنند. عذرا بازرگان مادر نرگس محمدی در نامه‌ای که اخیرا توسط مرکز مدافعان حقوق بشر منتشر شده است، نوشت: «در تاریخ بشر کمتر حکمرانی این ننگ را بر پیشانی خود نهاده که کودکان خردسال را آنچنان از مادر محروم نماید که چهره و صدای مادر را از یاد برده و فراموش کنند و در رویای کودکانه‌شان بین داشتن و نداشتن و زنده بودن یا نبودن مادر به اضطراب و وحشت مبتلا شوند.»
کمپین حقوق بشر ایران از نهادهای ذیربط سازمان ملل از جمله دفتر دبیر کل، گزارشگر ویژه در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران و سایر سازوکارهای مربوط به کودکان و همچنین دولت‌های سراسر جهان می‌خواهد تا با پافشاری از مقامات رسمی دولتی و خصوصی ایران بخواهند تا جهت رسیدگی به نقض جدی حقوق دختربچه‌ها و نبود حمایت دولتی از این دسته از کودکان اقدام نمایند.
