احضار به وزارت اطلاعات: تهدید و ارعاب خانوادههای روزنامهنگاران ایرانی در خارج از کشور
همزمان با افزایش فشارها بر روزنامهنگاران داخل ایران که با آغاز اعتراضات مردمی به افزایش ناگهانی قیمت بنزین در این کشور شدت گرفته، تهدید و آزار و اذیت خانوادههای روزنامهنگاران رسانههای فارسی زبان در خارج از ایران نیز افزایش یافته است. خبرگراری میزان، سایت خبری رسمی قوه قضائیه از ممنوع المعامله شدن کارکنان تلوزیون ایران اینترنشنال در ایران خبر داده و عنوان کرده است که «عناصر کلیدی و موثر این شبکه» با «محدودیتهای قضایی و حقوقی در مورد اموال خود مواجه شدهاند.»
سامان رسول پور، از سردبیران تلوزیون ایران اینترنشنال به کمپین حقوق بشر در ایران گفت که وزارت اطلاعات با احضار اعضای خانواده چند تن از همکاران این رسانه آنها را تهدید کرده که در صورت عدم قطع همکاری فرزندانشان با ایران اینترنشنال، «امکان آسیب رساندن به آنها در خارج از کشور» را هم دارند.
فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران (IFJ) گزارش داده است که دستکم شش روزنامهنگار شاغل در خارج از ایران تحت ارعاب و آزار جدی از سوی حکومت ایران قرار گرفتهاند. سامان رسول پور اما به کمپین گفته است که تعداد همکاران ایران اینترنشنال که مورد آزار قرار گرفته اند بیش از اینها است.
فرناز قاضی زاده، روزنامه نگار و همکار تلویزیون بی بی سی فارسی هم در توییتر شخصی خود از تهدید و بازجویی پدرش خبر داد و نوشت: «جمهوری اسلامی ارعاب و تلاش برای سانسور روزنامهنگاران را از طریق فشار به خانوادههایشان در خارج از مرزها، ادامه میدهد. پدر ۷۳ ساله من را فراخواندهاند و درباره من و خواهرم به او هشدار داده اند. خانوادههای ما گروگان هستند.»
ساناز قاضی زاده، خواهر فرناز قاضیزاده، روزنامه نگار و همکار تلویزیون ایران اینترنشنال است.
سامان رسولپور، از سردبیران ایران اینترنشنال در مصاحبه با کمپین حقوق بشر در ایران گفت که فشارهای امنیتی بر خانوادههای روزنامهنگاران شاغل در این رسانه اگرچه به تازگی آغاز نشده اما همزمان با اعتراضات خیابانی در ایران شدت پیدا کرده و همچنان ادامه دارد.
آقای رسول پور گفت: «در تهران و چندین شهر دیگر ایران، اعضای خانواده و نزدیکان همکاران ما از جمله پدر، مادر، خواهر و برادرشان به وزارت اطلاعات احضار شدهاند. حتی شماری از آنها را در خیابان و اماکن عمومی و یا محل کارشان به نهادهای امنیتی بردهاند. به طور مشخص میتوانیم بگوییم نهادهای امنیتی خانواده همکارانمان را رسما تهدید کرده اند و خواستهاند که از فرزندانشان بخواهند به سرعت دست از همکاری با تلویزیون ایران اینترنشنال بردارند. آنها در مواردی به شکل صریحی تهدید کردهاند که در صورت عدم قطع همکاری فرزندانشان با ایران اینترنشنال، آنها حتی امکان آسیب رساندن به همکاران ما را هم دارند و تاکید کردهاند که از محل زندگی آنها در خارج از ایران خبر دارند. ما این برخورد را تهدید آشکار نهاد رسمی امنیتی در ایران علیه روزنامهنگارانی میدانیم که تنها به وظیفه حرفهای خودشان در راستای خبررسانی دقیق و منصفانه عمل کردهاند.»
پویا عزیزی یکی از همکاران ایران اینترنشنال است که در توییتر شخصی اش از اعمال فشار بر خانواده اش خبر داد و نوشت: “وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران پدرم را احضار و من را تهدید کرده است که از کار حرفهایام دست بردارم. این بار اول نیست و خوب میدانند که این کارها تنها ما را به ادامه کارمان مصممتر میکند.»
سامان رسول پور، از سردبیران تلوزیون ایران اینترنشنال به کمپین گفت: «فشار بر خانواده همکاران ما به نوعی بیانگر خشم حکومت از تلاشهای حرفه ای ما در راستای اطلاع رسانی آزاد و حرفه ای است. البته این فشارها همزمان با اعتراضات اخیر آغاز نشده، پیشتر هم فشارهای مشابهی بوده اما در ده روز گذشته شدت بیشتری پیدا کرده است. جمهوری اسلامی همانطور که در داخل ایران دست به سانسور گسترده میزند، اینترنت را قطع میکند و روزنامهنگاران را بازداشت و زندانی میکند، تلاش میکند در کار رسانههای خارج از کشور و از جمله تلویزیون ایران اینترنشنال هم اختلال ایجاد کند. این اختلال شامل مجموعه ای اقدامات میشود از جمله ارسال پارازیت و مسدود کردن راههای ارتباطی مخاطبان با ما و همچنین فشارهای روحی و روانی و تهدید خانواده و بستگان همکاران ما در ایران. دلیل همه این اقدامات هم نگرانی حکومت از خبررسانی به مردم است. ما با دقت و وسواس حرفهای، خبرها و اطلاعاتی به مخاطبانمان میدهیم که حکومت ایران مایل است آن را از جامعه پنهان کند. دلیل خشم آنها از فعالیت ما دقیقا رویکرد حرفه ای ما و تعهدمان به جریان گردش آزاد اطلاعات است.»
او در پاسخ به این سوال که ایران اینترنشنال چه اقداماتی در این زمینه تاکنون کرده و در آینده چه تصمیمی دارد، به کمپین گفت: «در حال حاضر ما از همه ظرفیتهای حقوقی مان استفاده میکنیم تا اقدامات غیرقانونی و غیرانسانی جمهوری اسلامی در راستای فشار بر خانواده همکارانمان را متوقف کنیم. در این بین به طور مشخص از نهادهای بین المللی مدافع آزادی بیان و حقوق روزنامه نگاران، اتحادیه اروپا، سازمان ملل و جامعه جهانی خواهیم خواست تا به جمهوری اسلامی فشار بیاورند و خواستار توقف فوری آزار و اذیت خانواده همکارانمان شوند.»
علی همدانی، روزنامه نگار و همکار تلویزیون بی بی سی فارسی دیگر روزنامه نگاری است که از احضار و فشار بر خانوادهاش در توییتر خبر داده و خطاب به بازجوی خانواده اش نوشته است: «بازجو/ کارشناس گرامی، حقوقت کفاف زندگیت را میدهد؟ تن عزیزم را که میلرزاندی، با خودت فکر کردی که میارزد؟ حقوقت چند لیتر بنزین میشود؟ کفاف آرزوهای بچهات میشود؟ عزیزم نکن. اگر تو نکنی، خبر نمیشود. آن وقت رسانه ها خبر کار بدت را پخش نمیکنند و این چرخه یک جا متوقف میشود.»
فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران (IFJ) روز جمعه اول آذرماه اعلام کرد «دستکم شش روزنامهنگار ایرانی شاغل در رسانههای فارسیزبان خارج از ایران از احضار، تهدید و هشدار امنیتی و قضایی به خانوادههای خود خبر دادهاند. ماموران امنیتی خانواده این روزنامهنگاران را تحت فشار گذاشتهاند تا فرزندان خود را قانع کنند که همکاری با این رسانهها را متوقف کنند. در یک مورد به خانواده یک روزنامهنگار هشدار داده شد که «اگر فرزند شما شغل خود را ترک نکند، ماموران ما او را با زور به ایران باز میگردانند.»
احضار، تهدید و فشار بر خانواده های روزنامه نگاران رسانه های فارسی زبان در خارج از کشور طی سالهای اخیر به یک روند در وزارت اطلاعات ایران تبدیل شده است. در سالهای گذشته، بازداشت خودسرانه اعضای خانواده و ممنوع المعامله شدن بیش از ۱۵۲ نفر از کارکنان فعلی و سابق بخش فارسی بیبیسی و همچنین بعضی از کسانی که به طور آزاد با بیبیسی همکاری می کنند همراه با انتشار اخبار جعلی برای بدنام کردن همکاران این رسانه و در مواردی از دست دادن شغل، قطع حقوق بازنشستگی و ممنوع الخروج شدن اعضای خانواده آنها از جمله اقدامات وزارت اطلاعات و دستگاه قضایی ایران برای فشار بر روزنامه نگاران خارج از کشور بوده است.
خبرگزاری میزان سایت خبری رسمی قوه قضاییه در تاریخ ۱۶مرداد۱۳۹۷ بی بی سی فارسی را مرکز عملیات روانی علیه ایران توصیف و تهدید کرده بود که کارکنان بیبیسی به سزای اعمالشان خواهند رسید. این خبرگزاری نوشت: «بدون تردید باند مافیایی وابسته به ستاد مشترک عملیات روانی براندازی نظام جمهوری اسلامی که مستقیما مردم ایران و امنیت آنها را نشانه گرفتهاند، آزاد نیستند که هر اقدام ضد امنیتی را علیه مردم ایران انجام دهند و اعضا و همکاران این باند که بخشی از آنها در دستگاه تبلیغاتی – امنیتی بیبیسی فارسی گردآمدهاند و حتی همکاران داخلی آنها که همان خط را دنبال میکنند، باید پاسخگوی اعمال خود علیه مردم ایران باشند و قطعا روزی در پیشگاه ملت ایران رسوا خواهند شد و دست عدالت خداوند در مورد این افراد از آستین مردم ایران بیرون خواهد آمد و به سزای اعمالشان خواهند رسید.»