سالگرد اعتراضات سراسری در ایران؛ ضرورت بازخواست مقامات حکومت به دلیل نقض آشکار حقوق شهروندان
یک‌شنبه ۲۶ شهریور ۱۴۰۲ – همزمان با سالگرد جنبش مردمی «زن، زندگی، آزادی» دست‌کم یک شهروند در اثر شلیک نیروهای نظامی به شدت مجروح شده است و بسیاری از شهرهای ایران شاهد رویارویی نیروهای نظامی و امنیتی با معترضان در خیابان‌ها بوده است.
هادی قائمی، مدیر کمپین حقوق بشر در ایران با اشاره به اینکه یک سال پس از قتل ژینا امینی، هیچ یک از مقامات جمهوری اسلامی به دلیل مرگ او در بازداشتگاه پلیس و همچنین قتل صدها معترض در خیابان پاسخگو نبوده‌اند، گفت: «مقامات جمهوری اسلامی به جای پاسخگویی، نیروهای مسلح خود را در شهرهای بزرگ و کوچک مستقر کردند و بر ادامه بازداشت غیرقانونی فعالان مدنی و اعضای خانواده کشته شدگان اصرار دارند و معترضان را تهدید می‌کنند».
قائمی افزود: «رهبران دولت‌های جهان باید فوراً از مقامات جمهوری اسلامی بخواهند تا استفاده از زور برای سرکوب مخالفان و اعتراضات را متوقف کنند و این مسئولیت جمعی ماست که صدای شجاعت ایرانیان داخل کشور را تقویت کنیم».
مدیر کمپین حقوق بشر در ایران تاکید کرد «با توجه به خشونت و سرکوب کنترل نشده حکومتی در ایران، جامعه بین‌الملل باید مقامات حکومتی را به دلیل نقض شدید حقوق بشر در دادگاه‌های بین‌المللی و بر اساس اصل صلاحیت جهانی بازخواست کند».
از مجروحیت شدید یک شهروند در اثر شلیک ماموران تا استفاده از کودکان برای سرکوب معترضان
فردین جعفری شهروند ۲۷ ساله، پس از شلیک تیر جنگی ماموران به شدت مجروح شد و وضعیت جسمی او بسیار وخیم گزارش شده است. این شهروند در حوالی قبرستان آیچی سقز که محل دفن ژینا امینی است، از سوی ماموران مورد هدف گلوله قرار گرفت. از روزهای گذشته و در آستانه سالگرد خیزش مهسا، ماموران امنیتی و نظامی جوی به شدت امنیتی و نظامی را در اطراف این قبرستان ترتیب داده بودند و نیروها و ادوات نظامی را در این مکان مستقر کرده بودند.
گزارشها و ویدیوهایی از اعتراضات مردمی در شهرهای مختلف ایران منتشر شده است که در برخی شهرها درگیری‌‌هایی بین مردم و ماموران به وجود آمده و در بعضی موارد ماموران از گاز اشک‌‌آور برای متفرق کردن معترضان استفاده کردند. از جمله در شهرهای تهران و کرج و مشهد. ویدیویی از شهر تهران نیز منتشر شده که در آن دو معترض زن و مرد در حالی که یک روسری در دست مرد است و دست یکدیگر را گرفته‌اند روی یک سکو ایستاده‌اند.
براساس گزارشها و ویدیوهای منتشر شده و همچنین اطلاعات رسیده به کمپین حقوق بشر، به جز تهران و کرج و مشهد، شهرهای اراک، لاهیجان، رشت، سنندج، شیراز، اصفهان، بوکان، کرمانشاه و ایذه نیز تجمعات اعتراضی پراکنده شکل گرفته که با برخورد نیروهای نظامی و امنیتی حکومت مواجه شده است. با توجه به وضعیت بسیار بد اینترنت در اکثر شهرهای ایران نمی‌توان تعداد دقیقی از شهرهای ایران را که شاهد اعتراضات بودند ارائه داد، با این حال گزارشها از جو امنیتی شدید در اکثر شهرهای کشور حکایت دارد.
براساس ویدیویی منتشر شده، نیروهای حکومتی در شهر بوکان از پهپاد برای شناسایی معترضان استفاده کردهاند و گزارش شده که ماموران در این شهر به سمت معترضان تیراندازی کردهاند.
در ویدیویی که شبکه حقوق بشر کردستان منتشر کرده است دیده می‌شود که نیروهای سپاه و بسیج از کودکان برای گشت‌زنی در خیابان‌ها استفاده می‌کنند. این شبکه با حفظ ناشناس ماندن منابع خود، موارد مشابهی از استفاده از کودکان سرباز در شهرهای دیگر کردنشین را تایید کرده است. از سال ۲۰۱۲ و طبق رای دیوان کیفری بین‌المللی، استفاده از کودکان به هر شکل، مستقیم یا غیر مستقیم برای مقاصد نظامی، جنایت جنگی محسوب می‌شود.
همزمان با اعتراضات پراکنده و شدت گرفتن جو امنیتی در شهرهای مختلف در سالگرد جنبش «زن، زندگی، آزادی» گزارش‌‌هایی از آتش‌‌سوزی شدید در زندان زنان قرچک منتشر شد. زندانیان زن به مناسبت سالروز قتل حکومتی مهسا ژینا امینی دست به اعتراض زدند و در پی آن نیروهای یگان ویژه زندان برای سرکوب این اعتراضات وارد بند معترضان شده و اقدام به ضرب و شتم شدید زندانیان و شلیک تیر ساچمه‌ایی به طرف تعدادی از معترضان کردند. برخی محبوسان در زندان‌‌های اوین و قزل‌حصار نیز در سالگرد خیزش مهسا، همبستگی خود را با معترضان از طریق اعتصاب غذا و آتش زدن روسری‌‌های خود در حیاط زندان نشان دادند.
شدت گرفتن برخوردها با خانوادههای دادخواهان
در چند هفته گذشته بازداشت و احضار بستگان قربانیان و دادخواهان شدت گرفته است؛ تداوم این برخوردها در روز سالگرد اعتراضات نیز شدت گرفته است و ماموران امنیتی اعضای خانواده معترضان خیابانی کشته شده را تهدید کردند که در صورت شرکت در مراسم یادبود عزیزانشان، آنها را دستگیر خواهند کرد.
امجد امینی، پدر ژینا امینی، برای چهارمین بار در این ماه برای مدت کوتاهی بازداشت و تهدید شد که بر سر قبر دخترش حاضر نشود. او و خانواده‌اش به شکل کاملا غیرقانونی به حصر خانگی برده شدند و نیروهای امنیتی منزل آنها را محاصره کردند.
نیروهای حکومتی همچنین مسیرهای دسترسی به قبرستان آیچی سقز را برای جلوگیری از تجمع اعتراضی مسدود کردند. همچنین قبر نیکا شاکرمی ۱۶ ساله از کشته‌‌شدگان اعتراضات سال گذشته در شهر خرم آباد استان لرستان تخریب شد.
دسترسی به اینترنت در چندین شهر ایران، از جمله زاهدان، به شدت محدود یا مسدود شد. مقامات جمهوری اسلامی سابقه تاریکی در محدود کردن دسترسی به اینترنت در طول اعتراضات دارند؛ هم برای ممانعت از هماهنگی اعتراضات و هم برای سرکوب به اشتراک‌گذاری شواهد خشونت علیه معترضان.
گزارش‌‌هایی از اعتصاب کسبه در برخی شهرهای کردنشین کشور از جمله سقز نیز منتشر شده است.
هادی قائمی گفت: «استقرار نیروهای مسلح و تداوم بازداشت فعالان و خانوادههای قربانیان، نشانه ترس عمیق حکومت از اعتراضات سراسری در مخالفت با نظام است».
قائمی با تاکید بر اینکه جلوگیری و بازداشتن خانواده‌‌ها از عزاداری و سرکوب اعتراضات، نقض آشکار حقوق بشر در ایران است، گفت: «اعمال خشونت بیش از حد علیه مردم و مصونیت عاملان و آمران این رفتارها از مجازات بر عزم ایرانیان برای تغییر اساسی دامن می‌زند».
