نگرانی از وضعیت آتنا فرقدانی در بازداشت و پرونده‌سازی امنیتی علیه وی
سه‌شنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ – با شروع دور تازه سرکوب شهروندان مخالف حجاب اجباری، فشارهای امنیتی و قضایی بر فعالان مدنی و سیاسی نیز بیشتر شده است. با گذشت نزدیک به دوهفته از بازداشت آتنا فرقدانی، این کارتونیست و فعال مدنی ۳۷ ساله همچنان به صورت بلاتکلیف در زندان اوین بسر میبرد و خبری از وضعیت پرونده وی در دست نیست. اتهامات مطروحه علیه وی اهانت به مقدسات، تبلیغ علیه نظام و اخلال در نظم عمومی عنوان شده است.
هادی قائمی، مدیر کمپین حقوق بشر ایران، با اشاره به بازداشت آتنا فرقدانی گفت: «او یک هنرمند زن و یک فعال مدنی است. مشخصاتی که تک تک‌شان باعث به لرزه افتادن مقامات جمهوری اسلامی می‌شود».
هادی قائمی با تاکید بر اینکه هدف آتنا فرقدانی «ایستادگی قاطعانه» در مقابل سرکوب جمهوری اسلامی است، گفت: «در حال حاضر ضرورت دارد که جامعه جهانی و مدافعان حقوق بشر خواستار آزادی فوری او شوند».
هادی قائمی با اشاره به تعهد تزلزل‌ناپذیر آتنا فرقدانی به آزادی و عدالت گفت: «کاریکاتوریست‌ها و هنرمندان همکار آتنا فرقدانی باید خواستار آزادی او شوند و صدای او را به گوش جهانیان برسانند».
بازداشت خودسرانه و ضرب و شتم به دست ماموران سپاه
آتنا فرقدانی شامگاه شنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۳ زمانی که در اقدامی اعتراضی قصد داشت که یکی از نقاشی های خود را بر دیواری در خیابان پاستور تهران به نمایش بگذارد، در حین انجام این کار، به دست نیروهای امنیتی (اطلاعات سپاه) با اعمال خشونت بازداشت و به زندان اوین منتقل شد.
محمد مقیمی، وکیل حقوق بشری، به کمپین حقوق بشر ایران گفت: «آتنا فَرقَدانی، به تبلیغ علیه نظام و توهین به مقدسات (امام زمان) متهم شده است». او در شرح بازداشت آتنا فرقدانی نیز گفت: «آتنا فرقدانی به دست ماموران اطلاعات سپاه بازداشت شده و در یکی از خانه‌های امن مورد شکنجه شدید قرار گرفته است».
محمد مقیمی، وکیل دادگستری، گفت: «آتنا فرقدانی در حالی که در اعتراض به مزاحمت‌هایی که نهادهای امنیتی برای ایشان ایجاد کرده‌اند، همچنین جلوگیری از فعالیت هنری و برگزاری نمایشگاه در یکی از ورودی‌های بیت علی خامنه‌ای (خیابان پاستور) حاضر شده و در حالی که قصد نصب کاریکاتورهای اعتراضی خود را روی دیوار آن جا داشته با اعمال خشونت شدید بازداشت شده است».
به گفته این وکیل حقوق بشر «نیروهای اطلاعات سپاه ابتدا او را به یکی از خانه‌های امن برده و به شدت مورد شکنجه قرار دادند، به طوری که به خاطر خون‌ریزی شدید از بینی و ضرباتی که به سرش وارد می‌شود از هوش می‌رود و ساعاتی بعد در نمازخانه پلیس امنیت پایگاه هشتم فاتب در صورتی که چند تکه از لباس‌هایش را از تنش در آورده‌اند به هوش می‌آید.»
مقیمی همچنین گفت: «بعد از تحویل (لباس‌هایش) متوجه جای لکه‌های خونی می‌شود که روی لباس‌هایش شسته شده است و صبح ۲۶ فروردین وی را به دادسرای اوین انتقال می‌دهند.»
به گفته محمد مقیمی «آتنا فرقدانی اول به زندان قرچک منتقل شده اما زندان قرچک از پذیرش او به دلیل به دلیل آثار شکنجه (ضرب و جرح) بر روی صورت و بدن وی خودداری کرده است.»
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سابقه طولانی در شکنجه ، تجاوز جنسی، ناپدید شدن قهری و قتل شهروندان معترض و مخالف در جریان جنبش زن،زندگی،آزادی دارد که بسیاری از این موارد توسط کمیته حقیقت یاب مستقل سازمان ملل فاش شده است. پیش‌تر نیز سازمان‌های حقوق بشری استفاده سیستماتیک از شکنجه را در بازداشتگاه‌ها و زندان‌های ایران مستند کرده‌اند.
اخیراً، یک گزارش تحقیقی توسط بی‌بی‌سی منتشر شده که بر اساس اسنادی درز کرده از نهادهای امنیتی است در شرح چگونگی به قتل رسیدن نیکا شاکرامی، معترض ۱۶ ساله، که قبل قتل مورد تجاوز جنسی قرار گرفته بوده است. مقامات حکومتی مدعی شدند که این نوجوان خودکشی کرده است.
بیش از ۱۰ سال تهدید و اتهام و دادگاه و زندان برای فعالیت مسالمت‌آمیز انتقادی
آتنا فرقدانی، متولد سال ۱۳۶۵ دانش‌آموخته رشتهٔ نقاشی از دانشگاه الزهرا است. او از جمله دانشجویان نخبه و استعدادهای درخشان مقطع کارشناسی ارشد این دانشگاه بود که به دلیل کشیدن طرحی از نمایندگان مجلس، از ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، منع شد.
آتنا فرقدانی در شهریور ۱۳۹۳ به خاطر طراحی‌هایش (از جمله طرحی که از نمایندگان مجلس شورای اسلامی کشیده بود) و همچنین دیدار با خانواده‌های زندانیان سیاسی و خانواده‌های کشته شدگان اعتراضات سال ۱۳۸۸ (جنبش سبز) بازداشت شد. او دو ماه در بند ۲ الف سپاه تحت بازداشت و بازجویی قرار داشته و به صورت بلاتکلیف در این بازداشتگاه نگهداری می‌شد. در طی این مدت تحت فشارهای روحی بسیاری قرار داشت و علی‌رغم اتمام بازجویی‌ها اما از آزادی او (ولو با قرار وثیقه) و نیز ملاقات وی با خانواده ممانعت به عمل می‌آمد؛ به همین دلایل، وی در تاریخ ۹ مهرماه ۱۳۹۳ دست به اعتصاب غذا زد. در روز سه‌شنبه ۱۴ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۵، از زندان اوین آزاد شد.
خانم فرقدانی در سال‌های پس از آزادی بارها مورد تهدید و ممنوعیت‌های مدام بر کار و فعالیت روبرو بوده است. آتنا فرقدانی در تاریخ هفدهم خرداد ۱۴۰۲ پس از مراجعه به دادسرای اوین بازداشت و به زندان قرچک ورامین منتقل شده بود. چند روز بعد وی توسط شعبه یکم دادسرای اوین از بابت اتهام اخلال در نظم عمومی تفهیم اتهام شده و نهایتا با قرار تامین کیفری آزاد شد.
با تداوم فشارهای امنیتی بر فعالان مدنی زن پس از شروع اعتراضات زن، زندگی ، آزادی و موج تازه سرکوب و فشارهای امنیتی بر فعالان، آتنا فرقدانی در تاریخ هفدهم خرداد ۱۴۰۲ پس از مراجعه به دادسرای اوین بازداشت و به زندان قرچک ورامین منتقل شده بود.
این هنرمند در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۴۰۱ و پس از اعتصاب غذا در اعتراض به شرایط بازداشت در زندان قرچک به بخش آی‌سی‌یو یک بیمارستان منتقل شد.در آن زمان محمد مقیمی، در توییتی اعلام کرده بود که خانم فرقدانی «در اعتراض به مسمومیت غذایی» در زندان اعتصاب غذای خشک کرده بود. دو هفته پس از بازداشت آتنا فرقدانی در شعبه یکم دادسرای اوین از بابت اتهام اخلال در نظم عمومی تفهیم اتهام شده و با قرار تامین کیفری آزاد شد.
آتنا فرقدانی پس از آزادی، در گفتگویی با شبکه تلویزیونی ایران اینترنشنال ضمن شرح بازداشت خودسرانه خود اعلام کرد که در دو هفته حبس در زندان قرچک مورد شکنجه، ضرب و شتم قرار گرفته و ماموران زندان تلاش داشتند که وی را از طریق غذای زندان مسموم کنند. خانم در این مصاحبه گفته است که مسئولین زندان قصد داشتند با وادار کردن او به خوردن ماده ای ناشناخته، او را مسموم کنند. این کاریکاتوریست گفته بود پس از گذشت چند روز، به دلیل احساس بیماری و علایمی از جمله، عدم تعادل، استخوان‌درد، گیجی و تاری دید و تذکر یکی از همبندیانش مبنی بر احتمال مسموم کردن غذای او توسط مسئولین زندان، تصمیم گرفته از خوردن غذا امتناع کند. همین موضوع، یعنی امتناع از خوردن غذای زندان، باعث شده تا ماموران او را مورد ضرب و شتم قرار دهند.
دستگاه قضایی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران سابقه‌ای تاریک و طولانی در آزار و اذیت و شکنجه هنرمندان مخالف و منتقد حکومت دارد. از جمله این برخوردهای خشن قضایی، محکوم کردن هنرمندان به حبس‌های طولانی مدت و یا اعدام است. رفتارهای غیرانسانی و احکام غیرقانونی که آخرین نمونه آن صدور حکم اعدام برای توماج صالحی، خواننده رپ مخالف حکومت بود.
هادی قائمی، با تاکید بر شرایط غیرانسانی و نامساعد آتنا فرقدانی در حبس، گفت: «ضروری است که رهبران سازمان ملل و دولت‌ها و همچنین هنرمندان و حامیان آزادی بیان در سراسر جهان در دفاع از آتنا فرقدانی و دیگر هنرمندان در حبس متحد شوند و به قاطعانه خواستار آزادی آنها و همه کسانی شوند که تنها به دلیل مطالبه حقوق اساسی خود محاکمه و زندانی شدند».
