برگزاری دادگاه حافظان محیط زیست و نقض مکرر اصول دادرسی عادلانه توسط قاضی صلواتی
تصویر سازی برای این نوشته از کمپین حقوق بشر در ایران
این مطلب در تاریخ هشتم اسفند ماه اپدیت و تصحیح شده است. دادگاه نیلوفر بیانی در تاریخ هفتم اسفند به دلیل عدم حضور مستشار(قاضی دوم) برگزار نشده بود.
یک منبع نزدیک به حافظان محیط زیست در بازداشت به کمپین حقوق بشر در ایران گفت «جلسه اول دفاعیه نیلوفر دیروز (هفتم اسفند) به علت عدم حضور مستشار دادگاه برگزار نشده است، اگر چه متهم به دادگاه برده شده بوده، ولی جلسه برگزار نشده است.». همچنین در تاریخ پنجم و ششم اسفند ماه دادگاه مراد طاهباز غیرعلنی در دو جلسه برگزار شده است. نیلوفر بیانی و مراد طاهباز دو نفر از چهار فعال محیط زیستی هستند که مواجه با اتهام سنگین «فساد فی‌الارض» هستند. با این حال از چزییات دادگاه آنها اطلاعی در دست نیست. به گفته یک منبع مطلع، از آغاز این هفته هرکدام از هشت فعال محیط زیست تک‌تک به دادگاه شعبه ۱۵ انقلاب فراخوانده می‌شوند.
جلسات دفاع در حالی برگزار می‌شود که برخی از خانواده از در اختیار داشتن وکیل معتمد خود منع شده‌اند، متهمان زمان کافی برای ارتباط با وکلای خود نداشته‌اند، از حضور در جلسات دادگاه منع شده‌اند و یا از حق دفاع کامل و آزاد برخوردار نبوده‌اند. این درحالی است که بسیاری از اتهاماتی که در کیفرخواست مطرح شده است، مبتنی بر اعترافاتی است که در زمان بازداشت و تحت فشار جسمی و روحی از برخی از متهمین اخذ شده است.
کتایون رجبی خواهر سام رجبی از فعالان میحط زیست بازداشت شده در توییتر خود درباره دادگاه نیلوفر بیانی نوشته است: «جلسه اول دادگاه رسیدگی نیلوفر بیانی امروز صبح به صورت غیر علنی و در خفا برگزار شد، تا حدی که به خانواده‌اش که به ساختمان دادگاه مراجعه کرده بودند گفته شد که امروز جلسه‌ای وجود ندارد؛ و تنها بعد از اتمام جلسه و در ساعات پایانی روز بود که خبر رسید جلسه دادگاه او تشکیل شده بوده است.»
خانم بیانی پس از آنکه در جلسه دوم دادگاه، تحت فشار قرار گرفتن‌اش برای اعترافات اجباری را از سوی بازجویان فاش کرد در جلسات سوم و چهارم از حضور در عملکردی غیرقانونی محروم شد و مانند بقیه فعالان محیط زیست از زندان به دادگاه منتقل نشده بود.
پیش از این چهار جلسه دادگاه در تاریخ ۱۰ ، ۲۲، ۲۳ و ۲۴ بهمن برای قرائت کیفرخواست در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی صلواتی برگزار شد. که در جلسات سوم و چهارم نیلوفر بیانی به شکل غیرقانونی از زندان به دادگاه منتقل نشد.
از این هشت نفر، شش نفر آنها دارای وکلای تایید شده از سوی قوه قضاییه هستند و تنها دو نفرشان دارای وکیل انتخابی با تایید و قبول قاضی ابوالقاسم صلواتی هستند. منبع مطلعی به کمپین گفت خانواده این هشت فعال محیط زیست هیچ اطلاعی از جزییات چهار جلسات دادگاه پیشین آنها و دادگاه جداگانه نیلوفر بیانی و مراد طاهباز ندارند: «به خانوادهها حتی اجازه داده نمی‌شود که وارد ساختمان دادگاه شوند. وکلایشان نیز به خانوادهها فقط می‌گویند صبر کنید همه چیز به خوبی تمام می‌شود. از آنجایی که ملاقات خانوادهها با فرزندانشان در زندان نیز با حضور یک بازجو صورت می‌گیرد آنها نمی‌توانند راحت حرف بزنند. کلا خانوادهها در بی‌خبری به سر می‌برند.»
از میان این هشت نفر، سام رجبی از داشتن وکیل‌اش در چهار جلسه ابتدایی دادگاه که مربوط به قرائت کیفرخواست ۱۵۰ صفحه‌ای شد، محروم بود. او محمدحسین آقاسی را به عنوان وکیل خود انتخاب کرده بود که با مخالفت قاضی صلواتی مواجه شد.
خواهر سام رجبی در تاریخ ۲۲ بهمن ماه و پس از تشکیل جلسه دوم دادگاه برادرش در نامه‌ای به محمود صادقی، نماینده مجلس خواستار پاسخگویی به عملکرد قوه قضاییه شد که مانع حضور وکیل انتخابی برادرش در دادگاه شده است. خانم کتایون رجبی در این نامه نوشته بود: «آیا ممانعت از حضور وکیل براساس ماده ۴۸ قانون آیین دادرسی خلاف قانون نیست؟» او همچنین در نامه خود اشاره کرده بود آنها به عنوان خانواده متهم از تشکیل اولین جلسه دادگاه او بی‌اطلاع بوده‌اند.
کتایون رجبی در این نامه از محمود صادقی خواسته بود: «آقای صادقی، من به عنوان یک ایرانی از شما می‌خواهم حالا که دادگاه پشت درهای بسته برگزار می شود و برادرم از انتخاب وکیل خودش محروم شده است به عنوان نماینده مجلس از ما حمایت کنید.»
اگرچه خانواده‌های این فعالان محیط زیست از عدم امکان ارتباط وکیل با فرزندانشان و همچنین بی‌خبری آنها از جریان دادگاه می‌گویند اما خبرگزاری دولتی ایرنا روز ششم اسفند به نقل از «منبع آگاه» مدعی شد که هیچگونه ممانعتی در ملاقات وکلا با موکلانشان در این پرونده وجود ندارد و همه وکلا با فعالان محیط زیست در زندان ملاقات داشته‌اند.
این منبع آگاه همچنین با اشاره به اینکه یکی از وکلا به قاضی صلواتی درباره عدم اجازه امکان برقراری ارتباط با موکلش در داخل دادگاه گلایه کرده، گفت: «جلسه دادگاه، مکان ملاقات و گفت‌وگوی متهم و وکیل نیست.» با این حال این منبع آگاه مشخص نکرده که چطور و چرا نباید وکیل در جلسه دادگاه با موکلش صحبت و با او هم‌‌نظری داشته باشد.
خبرگزاری ایرنا از فعالان محیط زیست به عنوان «متهمان پرونده جاسوسی از مراکز نظامی» یاد کرده است. سام رجبی، هومن جوکار، نیلوفر بیانی، مراد طاهباز، طاهر قدیریان، امیرحسین خالقی و سپیده کاشانی، فعالان محیط زیست و از کارکنان موسسه «حیات وحش میراث پارسیان» در روزهای چهارم و پنجم بهمن ۱۳۹۶ از سوی حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شدند. طبق خبرهای اعلام شده، چهار نفر از هشت بازداشت شده متهم به اتهام «افساد فی الارض»، سه نفر متهم به جاسوسی از طریق «ارتباط با دول متخاصم آمریکا» و یک نفر متهم به «اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی» است. تا کنون قوه قضاییه در خصوص ارایه هر گونه شاهد و مدرکی برای اثبات مجرمیت افراد یاد شده ناتوان بوده است.
