جزییاتی از دستگیری گروه سازنده ویدیوی «هپی» و ادامه بازداشت ساسان سلیمانی
کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران مطلع شده است که در جریان دستگیری شش تن از افرادی که در ساخت ویدیوی «هپی» مشارکت داشته اند، پلیس امنیت اخلاقی واقع در خیابان وزرای تهران، با تحریک دستگیرشدگان، آنها را تشویق کرده است که از ریحانه طراوتی و ساسان سلیمانی که پس از آزادی شش تن هم اکنون در زندان به سر می برند، شکایت کنند.
دوشنبه ۱۹ اردیبهشت (۱۹ ماه می)، شش تن از افرادی که در ساختن ویدیویی به نام «هپی» که موسیقی خواننده آمریکایی ویلیام فرل بر آن گذاشته شده بود، توسط پلیس اخلاقی تهران دستگیر و به ساختمان این واحد پلیس در خیابان وزراء تهران (خالداسلامبولی) انتقال داده شدند. این افراد روز چهار شنبه پس از نزدیک به چهل و هشت ساعت از همین ساختمان با تودیع وثیقه هایی بین ۳۰ تا ۵۰ میلیون تومان آزاد شدند. ساسان سلیمانی، هنرمندی که گفته می شود کارگردان این ویدیو بوده است، فردای آن روز یعنی سه شنبه جداگانه در منزلش دستگیر شد. برای او وثیقه ای پنجاه میلیون تومانی در نظر گرفته شده بود ولی حتی پس از تودیع وثیقه، مقامات قضایی به خانواده گفتند که هفته آینده برای پیگیری پرونده او مراجعه کنند و از پذیرفتن وثیقه و آزادی آقای سلیمانی خودداری کردند.
در بین دستگیر شدگان، ریحانه طراوتی، نداموتمنی، ساسان سلیمانی، افشین سهرابی، بردیا مرادی، رهام شامخی، و «سپیده» بوده اند. خانم طراوتی پیش از این یک ترم از تحصیل در دانشگاه هنر از تحصیل محروم شده بود و ساسان سلیمانی نیز به دلیل ساخت ویدیوکلیپ آهنگ «سوسن خانم» از گروه بروبکس، مدتی را در زندان اوین گذراند. ساسان سلیمانی سال گذشته در مصاحبه ای با مجله «زندگی ایده آل» گفت که پس از یک پروژه عکاسی از حسن روحانی، کاندیدای وقت ریاست جمهوری، پیشنهاد رنگ بنفش را به عنوان رنگ رسمی کمپین انتخاباتی او داده بود.
یک منبع مطلع به کمپین گفت : «در جریان بازجویی در ساعت های اولیه پس از بازداشت، بازجویان با ارعاب دستگیر شدگان آنها را وادار کردند که همه تقصیرها را به گردن ساسان سلیمانی به عنوان مغز متفکر و ریحانه طراوتی به عنوان کسی که فیلم را روی وب سایت یوتوب بارگزاری کرده بود بیاندازند.» درجریان بازداشت، یک تیم خبری از صداوسیما به تهیه گزارش از افراد بازداشت شده پرداخت. در جریان تهیه گزارش، هنگامی که برخی از افراد از اینکه حرف های بازجویان را تکرار کنند طفره رفتند، خبرنگار صداوسیما با عتاب و ناخشنودی از بازجو خواسته که با ارعاب دستگیرشدگان مطمئن شود که آنها از فریب خوردن خود صحبت کنند به گونه ای که رابطه خبرنگار صداوسیما با بازجو و ناراحتی او از برخی جواب ها، تعجب دستگیر شدگان را برانگیخت.»
به علاوه یکی از ماموران به بازداشت شدگان گفته است که دلیل بازداشت این بوده که «سرلخت و لخت مادرزاد» در ویدیو «درحال رقص» بوده اند. همچنین کمپین مطلع شده است که هنگام بازداشت تهدید با اسلحه انجام شده است: « آنها را با اسلحه تهدید کردند و هفت تیر رو گذاشتن روی سر یکی از بچه ها که اگر همکاری نکنی، میکشیمتون، چون به ما حق تیر دادند. می کشیم و جسدتون رو گم وگور می کنیم که کسی نتونه پیداتون کنه.»
منبع یاد شده به کمپین درخصوص القائات بازجویان برای به گردن انداختن مسوولیت فیلم به ساسان سلیمانی گفت: « ایده ساخت و تولید فیلم کاری با مشارکت گروهی تقریبا مساوی بین همه بچه ها بوده و بسیاری از ایده ها رو خود بچه ها می دادند و ساسان بیشتر فیلم برداری و تدوین می کرده. بنابراین ساسان عملا خیلی کم ایده میداده و بیشتر تدوین رو انجام داد.»
کمپین همچنین مطلع شده است که در جریان بازداشت، بازداشت شدگان دختر، مجبور شده اند که برای بازرسی بدنی در حضور ماموران پلیس زن تمام لباس خود را در بیاورند و چندین بار «بشین پاشو» کنند. پس از آن متهمان به زیرزمین اداره پلیس برده شده و در مکانی که بوی ادرار و فاضلاب از آن به مشام می رسیده شب را با در اختیار داشتن دو پتوی کثیف که بوی ادرار می داد به صبح برسانند. به گفته یکی از شاهدان عینی، جای گزش حشرات بر روی بدن برخی از دستگیرشدگان دیده می شد.
منبع مطلع همچنین به کمپین گفت که دستگیری برخی از این شش تن، همراه با اعمال خشونت بوده است. به نحوی که یکی از دستگیر شدگان به علت درگیری با پلیسهایی که در محل برای بازداشت او حضور داشتند، دچار کبودی روی دست و پای خود شد: « وقتی بچه ها رو دستگیر می کردند، عملیات غافلگیری چنان بوده که بعضی از اعضای کلیپ “هپی” از شدت شوک وارده دچار درد قلب و تنگی نفس شدند. یکی از بچه ها هم مشکل آسم داشته که به همین علت شوک وارده خیلی حالش بد می شود.»
مامورین هنگام جستجو از منزل اقدام به فیلمبرداری از مراحل جستجو و ضبط وسائل کرده و پاسپورت و شناسنامه و برخی از اشیاء شخصی مانند کتاب، رایانه شخصی و حتی تابلوهای نقاشی را از منزل یکی از دستگیر شدگان با خود برده اند.
در ساعت پس از بازداشت، بازداشت شدگان بارها مورد تحقیر کلامی و تهدید به ضرب و شتم فیزیکی واقع شدند. برای مثال یکی از ماموران پلیس به یکی از پسران دستگیر شده گفته «میدم بزننت مثل سگ صدا بدی». در شب اول بازداشت، دختران دستگیر شده چندین ساعت از دسترسی به دستشویی محروم بودند و علیرغم ناراحتی یکی از دستگیرشدگان و نیاز مبرم برای استفاده از دستشویی با بی توجهی مامورین مواجه شدند.
بازجویان دستگیرشدگان را به «ترویج فساد» متهم کردند و از آنها پرسیده اند که «سفارش ساخت ویدیو را از کجا گرفتید؟»
روز سه شنبه پیش (۳۰اردیبهشت)، یکی از مقامات ارشد پلیس، به داخل بند، جایی که دستگیر شدگان حضور داشتند آمده و با اعتراض دختران در خصوص آلودگی سلولها و «رفتارغیرانسانی نگهبان های زن» مواجه می شود. او از مامور کشیک شب قبل توضیح خواسته و شکایت دستگیرشدگان را به اطلاع ماموران پلیس می رساند. اگر چه یکی از ماموران زن که به خصوص رفتار نامناسبی با دختران دستگیر شده داشت، با ناراحتی از اینکه آنها نسبت به وضعیت نگهداری خود به مقامات بالاتر شکایت کرده اند، آنها را تهدید می کند که اگر بار دیگر دستگیر شوند، این بار بسیار بدتر و خشن تر با آنها برخورد می کند.
پس از حضور مقام مسوول، نگهبان های جدیدی کار نگهداری از بازداشت شدگان را به عهده می گیرند و همچنین مکان آنها را تمیز کرده و پتوی تمیز در اختیار آنها قرار می دهند. در روز آخر (چهارشنبه)، وقتی خانواده دستگیر شدگان برای تودیع وثیقه مراجعه می کنند، چندین مقام ارشد اداره پلیس امنیت اخلاقی، با احترام با خانواده ها گفت وگو و با چای و میوه از آنها پذیرایی کرده اند. به گفته منبع یاد شده «در تمام این مدت با خانواده ها به صورت محترمانه ای صحبت شد. آنها حتی قول دادند که برای افرادی که دانشجو هستند سعی می کنند که مشکلی برای ادامه تحصیلشان پیش نیاید و نیز قول مساعدت دادند که بازداشت شدگان در اسرع وقت بتوانند وسائلی از آنها که توقیف شده بود را دریافت کنند.» اگر چه تا چند روز پس از آزادی، هنوز برخی اقلام مانند پاسپورت و شناسنامه برخی از دستگیر شدگان همچنان در توقیف است. برخی از افراد تلفن همراه خود را هنگام آزادی باز پس گرفتند.