هفته «عفاف وحجاب» و نگرانی مسئولان از مانتوهای جدید زنان؛ حرکت از «بدحجابی» به «بی‌حجابی»؟
با فرا رسیدن فصل تابستان، یک بار دیگر موضوع پوشش زنان و حجاب، به یکی از دغدغه‌های مسوولین تبدیل شده است و این بار رواج یافتن نوع خاصی از مانتوهایی که بر پشت آن آن کلمات انگلیسی نقش بسته است، واکنش نهادهای محافظه کار و تندرو را موجب شده است که خواستار جمع آوری این مانتو شده اند و چنین انتخاب‌هایی از سوی زنان را «ناشی از غفلت متولیات و مسوولان فرهنگی کشور» دانسته اند.
روز دوشنبه بیست‌ویکم تیرماه، که از سوی شورای فرهنگ عمومی کشور در تقویم رسمی ایران با عنوان روز ملی «حجاب و عفاف» مشخص شده است، در ۱۰ نقطه تهران و ۴۰۰ نقطه از سراسر ایران تجمعاتی با عنوان «اجتماع مدافعان حریم خانواده» برگزار شد. در این تجمعات پلاکاردهایی با مضامینی در خصوص ترویج حجاب و آن چه «پوشش برتر» نامیده می‌شود، در دست تجمع کنندگان دیده می‌شد.
چنین تجمعاتی غالبا از سوی نهادهای مرتبط با نیروی بسیج و یا سازمان‌های تبلیغاتی حکومتی برنامه‌ریزی و اجرا و حمایت می‌شود. بسیاری از مقامات ایران از رهبر جمهموری اسلامی گرفته تا امامان جمعه و مقامات انتظامی آنچه را که از آن با عنوان «بدحجابی» یاد می‌کنند محصولِ تبلیغات و نفوذ فرهنگی «دشمن» و پروژه «جنگ نرم» می‌دانند.
هفته اول تیرماه، معاون اجتماعی قوه قضاییه ایران در سخنرانی خود به مناسبت هفته قوه قضاییه با قرار دادن پدیده «بدحجابی» در ردیف آسیب‌های اجتماعی گفت: «اکنون از بدحجابی در حال رفتن به سمت بی‌حجابی هستیم». محمدباقر الفت با طرح این ادعا که «در سال‌های اول انقلاب مردم تلاش می‌کردند از بدرفتاری‌ها فاصله بگیرند و حجاب را به صورت خودجوش پذیرفته بودند» ابراز تاسف کرد که این روند در سال‌های پس از انقلاب «پیگیری نشد».
مانتوهای نوشته‌دار، مُد جوانانه یا «حیازدایی» از جامعه؟
همزمان با آغاز هفته «عفاف و حجاب» که از ۱۹ تا ۲۵ تیرماه را در برمی‌گیرد، واکنش‌ها نسبت به پوشش تازه‌ای که اخیرا دختران جوان، عمدتا در تهران به عنوان مانتو انتخاب کرده‌اند هم بالا گرفته است. مانتوهایی که پشت آنها با حروف بزرگ انگلیسی، عبارات و جمله‌های طنزآمیز نوشته شده و در ماه‌های اخیر بر تن دختران جوان در خیابان‌های پایتخت ایران دیده می‌شود. این مانتوها تا آنجا توجه شهروندان را به خود جلب کرد که حتا کاربران شبکه‌های اجتماعی از جمله در توییتر فارسی، با ساختن هشتگ #مانتوـنوشته‌دار نسبت به آن واکنش نشان دادند و حتی با آن شوخی کردند.
اما واکنش مینو اصلانی، رئیس بسیج جامعه زنان ایران از این جنس نبود. رئیس بسیج زنان، روز دوشنبه در گفت‌وگو با خبرگزاری میزان، با اشاره به رواج یافتن مانتوهایی که «عبارات موهن انگلیسی در آن درج شده است، گفت:« رواج یافتن اینگونه محصولات و کالاهای مغایر با عفت عمومی ناشی از غفلت متولیان و مسئولان فرهنگی کشور است». مینو اصلانی با «حیازُدا» توصیف کردنِ مانتوهایی که اخیرا در بازار رواج یافته گفت: «بر پشت این مانتوها جملات و عبارات زشت و موهن درج شده است که ضروری است به‌سرعت از بازار جمع‌آوری شوند و جلوی فروش آن گرفته شود». یک شهروند تهرانی با ذکراینکه نامش فاش نشود درباره این مانتوها به کمپین گفت: «چیز موهنی در این مانتوها نیست، اتفاقا جنس و دوخت خیلی ارزان‌قیمتی دارد و طوری است که طبقه دانشجو یا جوانانی که درآمد کمی دارند می‌توانند با پول کم تا حدی متفاوت بشوند چون در تهران مسابقه برندپوشی است اما همه پولش را ندارند که در این مسابقه شرکت کنند.» پشت این لباس‌ها، عبارت انگلیسیِ «آرامش خود را حفظ کنید» که اغلب در تبلیغات از آن استفاده می‌شود با عبارت‌های طنزآمیزی مثل «من ملکه هستم» یا «من بیمه ابوالفضل هستم» همراه شده است.
پیش از مینو اصلانی هم، زهره طبیب‌زاده نوری، نماینده مردم تهران در مجلس نهم در واکنش به مانتوهای جدید دختران که به مانتوهای «کویین» هم معروف شده گفت:« پوشاکی که امروز به نام “کویین” در تن عده ای از دختران و پسران می بینیم، نمادی از رفتارهای زشت در غرب است که به اشتباه و البته غرض ورزی جریانی در پشت صحنه وارد ایران شده است».
این نماینده مجلس با ذکر این که «در لباس‌های کویین، علایم اختصاصی خانم‌ها در پوشاک آقایان به چشم می‌خورد و علائم اختصاصی آقایان نیز بر روی پوشاک بانوان خودنمایی می کند»، ترویج نمادهای غربی برای زنان و مردان مسلمان ایرانی را «یک برنامه کاملا حساب‌شده فرهنگی و ناشی از بی در و پیکر بودن سیاست‌های فرهنگی موجود در دولت دانست».
یک وکیل دادگستری: حجاب اجباری، سرنوشت ابدی زنان در ایران نیست
کمتر از یک هفته مانده به هفته‌ای که با عنوان «حجاب و عفاف» نام‌گذاری شده، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، از مراجع تقلید شیعیان که در شهر قم ساکن است فتوایی درباره «”اجازه ترک حجاب در صورت ضرورت» صادرکرد که بحث‌ها و واکنش‌های بسیاری برانگیخت. آقای مکارم شیرازی در فتوای خود گفته بود: «با توجه به آنکه اگر دختران مسلمان و متدین دروس عالی را نخوانند تنها افراد بی‌بندوبار و لامذهب پست‌های مهم را اشغال می‌کنند، به افراد متدین اجازه داده می‌شود که حجاب را درخصوص مواردی که ضرورت دارد، رعایت نکنند ولی در غیر موارد، حتما مراعات نمایند». اگرچه این مرجع تقلید چند روز بعد و با اوج‌گیری واکنش‌ها تاکید کرد «شک نیست که حجاب بانوان در اسلام،از ضروریات این دین مبین است».
اما فتوای صادرشده درباره حجاب زنان مسلمان همچنان در نوع خود «تاریخی» و از نظر محمد اولیایی‌فرد، وکیل دادگستری «نشانه‌ای مهم» به شمار می‌رود. محمد اولیایی‌فرد به کمپین بین‌المللی حقوق بشر گفت:« هرچند طبق قانون اساسی باید قوانین براساس موازین اسلامی باشد اما این امکان وجود دارد تا از موازین اسلامی به گونه ای تفسیر گردد که موجبات تصویب قوانین مناسب برای حفظ حقوق فردی و اجتماعی افراد در جامعه و نیز رعایت حقوق شهروندی آنها از جمله لغو حجاب اجباری را فراهم آورد . بنابراین این فتوا می‌تواند گام موثری برای لغو حجاب اجباری که از احکام ثانویه شریعت اسلام است باشد». او همچنین با تاکید بر سیاسی بودنِ مسئله حجاب در ایران گفت:«به گفته بنیانگذار جمهوری اسلامی “حفظ نظام از اوجب واجبات است” پس همانطور که جنگ ۸ ساله و موضوع هسته‌ای به‌عنوان خط قرمز نظام در مرحله‌ای جدید برای حفظ نظام منجر به قطعنامه و برجام می‌شود، حجاب اجباری هم می‌تواند برای حفظ نظام در آینده و بنا به ضرورت به حجاب اختیاری تغییر کند».
مانتوهای جدید؛ حرکتی سازماندهی شده؟
با وجود اجباری شدن حجاب در ایران پس از انقلاب سال ۱۳۵۹، زنان ایران در ده‌های اخیربا تغییر شکل حجاب اجباری و ایجاد مُد و شکل‌های ویژه و خلاقانه از پوششی که به اجبار بر سر دارند تغییراتی در مفهوم مورد نظر حکومت از حجاب به وجود آورده‌اند که چندان خوشایندِ مقامات حکومتی به نظر نمی‌رسد.
رهبر ایران نیز بارها نگرانی خود را درباره آنچه پروژه نفوذ فرهنگی در ایران و تغییر سبک زندگی شهروندان می‌خواند اعلام کرده است.
مینو اصلانی، رئیس بسیج جامعه زنان کشور با تاکید بر ضرورت جمع آوری این نوع مانتوهای موهن از بازار و جلوگیری از فروش آنها، گفت: «بدون تردید این قبیل تحرکات ضدارزشی سازماندهی شده است و این امر را می‌توان از فراوانی توزیع و قیمت نازل این نوع مانتوهای موهن فهمید.»
مینو اصلانی در گفت و گو با خبرنگار گروه سیاسی خبرگزاری میزان، با اشاره به رواج یافتن مانتوهایی که عبارات موهن انگلیسی در آن درج شده است، اظهار کرد: «رواج یافتن اینگونه محصولات و کالاهای مغایر با عفت عمومی ناشی از غفلت متولیان و مسئولان فرهنگی کشور است؛ مسئولانی که حاضر به پاسخگویی در خصوص فراوانی توزیع این قبیل کالاهای ضدارزشی و وهن آلود در جامعه اسلامی‌مان نیستند.»
اصلانی با اشاره به وسعت و حجم بالای تهاجم فرهنگی و غفلت مسئولان ذی ربط در این حوزه، تصریح کرد: «مانتوهایی که اخیرا در بازار رواج یافته است بسیار حیازدا است و منافی عفت عمومی جامعه محسوب می شود؛ بر پشت این مانتوها جملات و عبارات زشت و موهن درج شده است که ضروری است به سرعت از بازار جمع آوری شوند و جلوی فروش آن گرفته شود.»
رئیس بسیج جامعه زنان کشور، بیان داشت: «به نظر می رسد سودجویان و افرادی که برای تهاجم فرهنگی برنامه ریزی و دسیسه چینی می کنند بسیار هوشمند تر از مسئولان و متولیان فرهنگی کشور هستند و گویی مسئولان ما در خواب غفلت به سر می‌برند.»
اصلانی با تاکید بر ضرورت جمع آوری این نوع مانتوهای موهن از بازار و جلوگیری از فروش آنها، گفت: «بدون تردید این قبیل تحرکات ضدارزشی سازماندهی شده است و این امر را می‌توان از فراوانی توزیع و قیمت نازل این نوع مانتوهای موهن فهمید.»
وی خاطرنشان کرد: «قطعا جمع آوری این نوع مانتوها از بازار و جلوگیری از فروش آنها خواست جوانان ماست چرا که این قبیل کالاها برای آن ها کسرشان محسوب می‌شود.»
