سهراب مختاری: خانوادههای قربانیان قتلهای زنجیرهای همچنان تحت فشارند
سهراب مختاری، فرزند محمد مختاری که آذر ماه ۱۳۷۷ شمسی در جریان ترور سیاسی مخالفان جمهوری اسلامی توسط وزارت اطلاعات به قتل رسید در مصاحبه با کمپین حقوق بشر در ایران گفت که با گذشت ۱۹ سال، خانواده او و دیگر قربانیان این ترورهای سیاسی همچنان تحت فشار هستند و اجازه برگزاری مراسم سالگرد هم ندارند.
آقای مختاری به کمپین گفت که وزارت اطلاعات که متهم اصلی پرونده قتلهای سیاسی بوده حالا نهادی است که بیشترین فشارها را متوجه خانوادهها میکند.
روز جمعه هفدهم آذرماه ۱۳۹۶ کانون نویسندگان ایران اعلام کرد ماموران امنیتی با «گروگان گرفتن تعدادی از اعضای این کانون» و بستن درهای ورودی گورستان امامزاده طاهر کرج، مانع برگزاری مراسم نوزدهمین سالگرد ترور سیاسی محمد مختاری و محمدجعفر پوینده، دو نویسنده و از قربانیان ترورهای سیاسی دهه هفتاد شدند.
سهراب مختاری، فرزند محمد مختاری، نویسنده و مترجم، در مصاحبه با کمپین گفت: «بعد از سال اول که اخرین مراسم در اتحادیه ناشران برگزار شد دیگر اجازه برگزاری مراسم ندادند. بعد از ان سال، خانواده ها مرتب مراجعه کردهاند که سالگرد و مراسمی برگزار کنند ولی هیچ وقت اجازه ندادهاند. یعنی هنگام سالگرد همیشه این فشار وجود دارد. کانون نویسندگان هم که هرسال در این سالها اطلاعیه داده که امامزاده طاهر و سر مزار می روند اما نیروهای امنیتی جلوگیری کرده اند. سال گذشته که دکتر زرافشان و پسرش را دستگیر کردند. امسال هم عده ای از اعضای کانون نویسندگان را دستگیر کرده و بعد از مراسم آزاد کردند. تعداد ماموران خیلی زیاد بوده و ماموران امنیتی، گل ها را از سر قبر پدرم و آقای پوینده جمع کردهاند. عده ای از اعضای کانون را دستگیر کرده و گفتهاند مردم را برگردانید و بگویید مراسم برگزار نمیشود و غیرقانونی است. گفتهاند خلاف امنیت جامعه است و اجازه ندارید مراسم برگزار کنید.»
آقای مختاری به کمپین گفت: «این فشارها همیشه وجود داشته و هیچ گاه نگاه امنیتی به مراسم سالگرد رفع نشده و هربار به صورت امنیتی برخورد میکنند. فکر میکنند که اگر یک عدهای در قبرستان جمع شوند تا یاد عزیزانشان را گرامی بدارند امنیت کشور به خطر میافتد. اما واقعیت این است که اینکه یک عده نویسنده و اهل قلم و داستان نویس و شاعر میروند سر خاک که احترام بگذارند به همکارانشان که به آن شقاوت به قتل رسیدهاند، به هیچ عنوان امنیت هیچ کسی را به خطر نمیاندازد.»
محمد مختاری به تداوم فشارها بر خانوادههای مقتولان قتلهای سیاسی اشاره کرد و به کمپین گفت: «در همه سالهای گذشته فشار روی خانوادهها و وکلا وجود داشته. میدانید که یکی از وکلای پرونده را ۵ سال زندانی کردند. خانم عبادی و دیگر وکلای ما تحت فشارهای زیاد قرار گرفتند و آنچه امروز اتفاق میافتد ادامه همان نگاهی است که در گذشته هم بوده است. برای اینکه این پرونده به یکسری حقایقی گره خورده در نهادهای امنیتی ایران که به نظر آنها نباید افشا شود. بخشی از آن که برای همه روشن است که این قتلها توسط خود نهاد امنیتی انجام شد ولی امسال روی پرستو فشارها بیش از پیش بود.»
سهراب مختاری به کمپین گفت: «خیلی دردناک است احضار پرستو توسط توسط دادگاه انقلاب یعنی نهادی صورت گرفته که پدر من و آقای پوینده را هم پیش از آنکه بکشند به این دادگاه احضار کرده بودند و شاکی آنها هم وزارت اطلاعات بود. امروز شاکی پرستو هم همین وزارت خانه است که خود متهم این قتل ها بوده. خیلی دردناک است بعد از ۱۹ سال به جای رفع موانع امنیتی و اینکه بگذارند مراسمی در خور آنها برگزار شود پرستو را احضار می کنند.»
پرستو فروهر، طراح، هنرمند و فرزند مرحوم داریوش و پروانه فروهر که روز یکشنبه، ۲۰ آبان ماه برای برگزاری مراسم نوزدهمین سال روز قتل سیاسی والدیناش به ایران سفر کرد به کمپین گفته بود که به دو اتهام تبلیغ علیه نظام و توهین به مقدسات براساس شکایت وزارت اطلاعات دولت حسن روحانی به شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب احضار شده است.
سهراب مختاری، فرزند محمد مختاری به کمپین گفت که بعد از روی کار امدن دولت حسن روحانی هیچ تغییری در روند برخورد و فشارها بر خانوادههای مقتولان قتلهای سیاسی ایجاد نشده است. او گفت: «هیچ تغییری صورت نگرفته است. نه دادخواهی صورت گرفته و نه پروندهای که مختومه کرده بودند تغییری کرده. همان برخوردی که از قبل بوده وجود دارد و میبینیم که جلوی برگزاری مراسم سالگرد را میگیرند و می بینیم که جلوی جلسات کانون نویسندگان را میگیرند. ولی البته پس از سالها این اجازه داده شد که آثار پدر من در ایران منتشر شود و فشاری که سالهای قبل در این زمینه وجود داشت وجود ندارد. انتشارات بوتیمار و انتشارات توس که ناشر قبلی پدرم بود آثار او را دوباره منتشر کردهاند.»
محمد مختاری و محمدجعفر پوینده، نویسنده و مترجم، آذر ماه ۱۳۷۷ شمسی در جریان ترور سیاسی مخالفان جمهوری اسلامی توسط وزارت اطلاعات به قتل رسیدند. در این ترورها که به قتلهای زنجیرهای معروف شد، نویسندگان و فعالان سیاسی دیگری نیز به قتل رسیدند. اگر چه قوه قضاییه جمهوری اسلامی فقط رسیدگی به پرونده قتل چهار تن از قربانیان قتلهای زنجیرهای یعنی داریوش و پروانه فروهر، محمد مختاری و محمدجعفر پوینده را پذیرفت اما در جریان افشای این قتلها آشکار شد که چهرههای سیاسی و فرهنگی دیگری نیز در این سلسله ترورها به قتل رسیدهاند. دادگاه عاملان قتلهای زنجیرهای که از سران وزارت اطلاعات وقت جمهوری اسلامی محسوب میشدند، پشت درهای بسته انجام شد و با خودکشی مشکوک «سعید امامی» یکی از عاملان اصلی در زندان، پرونده علیرغم ابهامات فراوان، مختومه اعلام شد.
کانون نویسندگان ایران در بیانیهاش رفتار ماموران را «شکل روشنی از اعمال خشونت و پامال کردن حقوق اولیه شهروندان» خواند و نوشت نیروهای امنیتی به دلیل هراس از جامعه پرمسئله از هر گونه مراسم و تجمع حتی در گورستان نیز هراس دارند. ماموران امنیتی روز دهم آذر ماه ۱۳۹۶ نیز از برگزاری مراسم یادبود علی اشرف درویشیان، نویسنده و عضو این کانون جلوگیری کردند.
سیما صاحبی، همسر محمدجعفر پوینده در فیس بوک شخصی خود نوشته است: «جمعه ۱۷ آذر در امامزاده طاهر، جایی که در سالگرد کشتارشان، درها به روی جمعیت، توسط ماموران امنیتی بسته شد . اعضای کانون را تک تک ، به گروگان گرفتند و مردمی که برای بزرگداشت نویسندگان جمع شده بودند متفرق کردند. هنوز از نام محمد مختاری و محمد جعفر پوینده تنش شان به لرزه در می آید. چه این نویسندگان، جان شریف شان را در راه آزادی بیان و اندیشه، بدون هیچ حد و حصر و استثنا، داده اند و نام و اندیشهشان هماره زنده است و زنده خواهد ماند هر چند که حاکمان جهل، فکر کردند با کشتن جسمشان، خواهند توانست اندیشههایشان را نیز از تاریخ فرهنگی سیاسی ایران پاک کنند. و امروز میبینیم که بعد از گذشت نوزده سال، ترس و واهمه این قاتلان، هنوز پا برجاست چه جز با سرکوب و رعب و وحشت نمی توانند جلوی جمعیتی که برای بزرگداشتشان هر ساله جمع می شوند بگیرند.»