پروانه سلحشوری: وزارت اطلاعات مسوول بازداشت۹۰ دانشجو است؛ وضعیت دانشجویان را پیگیری می‌کنم
پروانه سلحشوری، نماینده مجلس در گفت‌وگو با روزنامه جامعه فردا روز ۱۵ دی ماه گفت وزارت اطلاعات ۹۰ دانشجو را طی چند روز گذشته در سراسر کشور بازداشت کرده است. این نماینده مجلس گفته است: «طبق لیستی که به من داده‌اند حدود ۹۰ دانشجو در سراسر کشور بازداشت شده‌اند که این رقم ممکن است بیشتر هم باشد و یا با آزاد شدن برخی کمتر شود، اما در حال حاضر از بازداشت ۹۰ نفر مطمئن هستیم.» خانم سلحشوری همچنین «وزارت اطلاعات» را نهاد متولی بازداشت‌کننده دانشجویان معرفی کرده است.
این نماینده مجلس همچنین در حرف‌هایش اشاره کرده که تاکنون نمایندگان مجلس جلسه‌ای برای پیگیری وضعیت دانشجویان بازداشت شده نداشته‌اند و قرار است نمایندگان پس از گدشت هشت روز از اعتراضات از «فردا »پیگیر بازداشت‌های باشند.
آگاهی نداشتن از وضعیت آنها، محل نگهداری‌شان و علت بازداشت و پاسخگو نبودن وزارت اطلاعات به عنوان متولی بازداشت‌ها باعث نگرانی شدید شده است. نمایندگان مجلس، وزیر علوم و معاونانش تاکنون در گفت‌وگوهای رسمی از وضعیت سلامت بازداشت‌شدگان اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند. پس از گذشت هشت روز از شروع اعتراضات نمایندگان مجلس تازه از تشکیل جلساتی برای پیگیری وضعیت دانشجویان و دانش‌آموزان می‌گویند.
محمود صادقی، نماینده مجلس در توییتر خود در اعتراض با تشدید بازداشت دانشجویان در روزهای اخیر نوشته است: «بنابر اطلاعات موثق، بعضی از دانشجویان بازداشت‌شده اصلا در اعتراضات حضور نداشته‌اند!»
فاطمه سعیدی، نماینده مجلس در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا بازداشت دانشجویان و سکوت مراجع رسمی را نگران‌کننده عنوان کرده است: «اخبار بازداشت دانشجویان در پی ناآرامی‌های اخیر با توجه به اینکه مراجع رسمی هنوز موضع‌گیری خاصی نداشته‌اند نگران‌کننده است.» این نماینده مجلس گفت قرار است کمیته پیگیری وضعیت دانشجویان و دانش‌اموزان بازداشتی در مجلس تشکیل شود. این نماینده مجلس گفته است نمایندگان تلاش می‌کنند تا با برقراری تماس با نیروهای امنیتی و انتظامی جزییات بیشتری از وضعیت به‌وجود آمده را به دست آوریم.
از سوی دیگر غلامرضا غفاری، معاون فرهنگی وزیر علوم روز ۱۵ دی ماه درباره اینکه از سلامت دانشجویان بازداشتی اطلاع دارد یا خیر، گفت هیچ آماری هم از تعداد دختران و پسران بازداشتی ندارد. او گفت: «در این رابطه گزارشی دریافت نکردیم.» او همچنین گفت از اینکه چه تعداد دختر دانشجو و چه تعداد پسر دانشجو نیز بازداشت شده‌اند اطلاعی ندارد.
معاون فرهنگی وزیر علوم در جایی از صحبتش غیرمستقیم می‌گوید وزارت علوم پیگیر آزادی کسانی بوده که دوستانشان از بازداشت آنها اطلاع داده‌اند و اطلاع آنها در همین حد است. غلامرضا غفاری گفت: «آنهایی که دوستانشان اطلاع دادند که بازداشت شدند ما پیگیری کردیم که بیشترشان آزاد شدند.»
معاون وزیر علوم بیشتر از آزادی دانشجویانی گفته که در محوطه دانشگاه در روزهای نخست اعتراضات بازداشت شده‌اند اما در روزهای اخیر بسیاری از دانشجویان در بیرون محوطه دانشگاه و در منازل خود از سوی نیروهای امنیتی بازداشت شده‌اند. برخی از آنها به زندان اوین منتقل شده‌اند اما برخی دیگر حتی مکان انتقالشان مشخص نیست. همچنین مقامات قضایی و وزارت اطلاعات تاکنون عنوان نکرده‌اند بازداشت این دانشجویان به چه اتهامی صورت گرفته است.
فاطمه سعیدی روز ۱۱ دی ماه در توییتر خود نیز نوشته بود: «ضمن پایبندی به اصلاحات تدریجی و محترم شمردن حق نقد بدون توسل به افراطی‌گری و خشونت، پیگیری وضعیت دانشجویان بازداشت شده را از طریق وزارت علوم، مراجع امنیتی و قضایی وظیفه خود می‌دانم.»
در حال حاضر اسامی ۴۳ دانشجو بازداشت‌شده از دانشگاه‌های مختلف رسانه‌ای شده است. اکثر آنها در خانه‌های خود بازداشت شده‌اند. برخی از آنها به بندهای مختلف زندان اوین منتقل شده‌اند و برخی دیگر هنوز از مکان انتقال آنها خبری در دست نیست.
جعفری دولت آبادی، دادستان تهران روز ۱۳ دی ماه در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا گفت که از ملاقات سرزده خود از زندان اوین خبر داد جعفری دولت‌ابادی گفت: «وضعیت افراد دستگیر شده با ملاقات چهره به چهره بررسی شد. برخی متهمان با اعلام تنبه و ندامت اظهار کردند که تحت تاثیر تبلیغات در فضای مجازی و فراخوان‌های غیر قانونی قرار گرفته بودند.»
غلامحسین اسماعیلی، رییس دادگستری استان تهران هم در همان روز ۱۳ دی ماه گفت: «بازداشت اغتشاش‌گران و آشوب‌طلبان در جریان اتفاقات اخیر، مراحل اولیه تحقیقات را می‌گذراند و با تکمیل تحقیقات اطلاع‌رسانی مناسبی صورت می‌گیرد.» طبق خبرها بیش از ۱۰۰۰ نفر در طی هشت روز در سراسر کشور بازداشت شده‌اند و طبق خبرهای رسمی ۲۲ نفر کشته شدند.
یک دانشجوی دانشگاه تهران در گفت‌وگویی با کمپین در تاریخ ۱۴ دی ماه گفته بود تا کنون بیش از چهل دانشجو بازداشت شده‌اند و ماموران وزارت اطلاعات در تماس با خانواده، آنان را تهدید کرده‌اند بازداشت فرزندانشان را رسانه‌ای نکنند: «من و چند تا از دوستان فعال با خانواده‌هایی که می‌شناختیم تماس گرفتیم که وضعیت را بگویند و یا گفتگو کنند ولی همه گفتند وزارت اطلاعات شدیدا منع کرده و گفته خبری شدن آزادیشان را به تاخیر می‌اندازد، در واقع یک جور تهدید ضمنی کرده‌اند.»
این دانشجوی همچینن گفته بود دانشجویان بازداشت شده ارتباطی با اعتراضات اخیر در دانشگاه‌های ایران نداشته‌اند و وزارت اطلاعات برای پیشگیری از اعتراضات دانشجویی در حمایت از اعتراضات مردمی، فعالان صنفی و دانشجویی را بازداشت کرده است: «هرچند اغلب این دانشجویان دغدغه‌های صنفی و دغدغه طبقات پایین جامعه را داشتند ولی ربطی به شروع این اعتراضات نداشتند، احتمالا بیشتر از این ترسیدند که این اعتراضات با حمایت دانشجوها و حرکات دانشجویی همراه بشود چون بعد از اعتراضات مردم کوی دانشگاه هم شلوغ شد.»
۲۷ تشکل شورای صنفی از دانشگاه‌های مختلف ایران در واکنش به بازداشت گسترده دانشجویان، روز سیزدهم دی ماه در نامهای به وزیر علوم با اعلام اعتراض خواستار آزادی بی قید و شرط آنان شده‌اند. در نامه شوراهای صنفی آمده است که این بازداشت‌ها در واکنش به اعتراضات «کاملا مسالمت آمیز و به دور از هر گونه تنش و درگیری» دانشجویان صورت گرفته است. دانشجویان استدلال کرده‌اند بنا به ماده ۱۲ منشور حقوق دانشجویی اجتماعات و اعتراضات مسالمت آمیز در دانشگاه‌ها آزاد و بلامانع است و بر حق آزادی بیان، حق انتقاد و مطالبه گری طبق منشور حقوق دانشجویی تاکید کرده‌اند.
در نامه شوراهای صنفی دانشگاه‌های کشور که خطاب به منصور غلامی وزیر علوم و تحقیقات و فناوری ایران نوشته شده است، اتهامات منتسب به دانشجویان «واهی و خلاف واقع» اعلام شده و این تشکل‌ها خواستار آزادی بی قید و شرط دانشجویان و عدم تکرار چنین اتفاقاتی در آینده شده‌اند، شوراهای صنفی در این نامه اسامی حدود سی تن از بازداشت شدگان را نیز اعلام کرده‌اند که طی روزهای پس از آن آمار بازداشت شدگان به بیش از چهل تن رسیده است.
منصور غلامی، وزیر علوم روز ۱۲ دی ماه با اظهار بی‌اطلاعی از آمار دانشجویان بازداشت‌شده گفته بود: «اطلاع دقیقی از این موضوع ندارم. دیروز یک تعدادی بازداشت شده بودند که با دخالت بنده و رییس دانشگاه تهران آزاد شدند. اگر از سطح خیابان‌ها کسی بازداشت شده باشد تا آمارش به ما نرسد، در جریان نیستیم. آن مسایلی که در جریان بودیم را پیگیری کردیم.»
آمار نامشخص دانش‌آموزان بازداشتی و وضعیت آنها
احمدعلم الهدی، امام جمعه مشهد در خطب نماز جمعه روز ۱۵ دی ماه دانش‌آموزان شرکت‌کننده در اعتراضات را «نادان» دانست و گفت: «یک مشت بچه ۱۵ و ۱۶ ساله نادان هم هستند.» او با اتهام‌زنی به معترضان در ردیف محارب و مرتد گفت: «قصه از محارب و مرتد رد شده است. این‌ها صهیونیست بودند.»
آمار دقیقی از دانش‌آموزان بازداشت‌شده پس از هشت روز اعتراضات در دست نیست. طبق گزارش‌های اعلام شده از داخل کشور دو دانش آموز به نامهای «آرمین صادقی» و «شایان» در اعتراضات رو ۱۱ دی ماه کشته شدند. مشخص نیست این دو دانش‌آموز به چه شکل جان داده‌اند و تاکنون فقط هویت یکی از انها، سن و محل زندگیش رسانه‌ای شده است.
وزیر آموزش و پرورش روز ۱۲ دی ماه در توییتر خود فقط با ذکر نام آنها نوشت که در اعتراضات« دو دانش‌آموز و امید آینده ایران، آرمین و شایان عزیز» جان خود را از دست داده‌اند.
روزنامه ایران کمی بعدتر از گفته‌های وزیر آموزش و پرورش اعلام کرد یکی از دانش‌آموزان کشته شده آرمین صادقی ۱۳ ساله از خمینی شهر است. پس از آن کاربران توییتر و روزنامه‌های داخل عکسی را منتسب به «آرمین صادقی» را منتشر کردند که رو به دوربین لبخند می‌زند.
همچنین روزنامه‌های داخل کشور از بازداشت نوجوانی ۱۵ ساله به نام افشین خبر داده‌اند. مادر افشین ۱۵ ساله در گفتگو با روزنامه شرق گفته است: «اصلا نمی‌دانیم کجاست، فقط تماس گرفته و گفته که بازداشت است و به‌زودی آزاد می‌شود. افشین شاگرد درس‌خوانی است و چون دو ورز در این هفته مدارس تعطیل بود، روزها به کتابخانه می‌رفت و درس می‌خواند. خانه ما در خیابان ایتالیا واقع شده و احتمالا در این رفت‌و‌آمد او را هم بازداشت کرده‌اند». او ادامه می‌دهد: «خانه ما در خیابان ایتالیاست و این بزرگ‌ترین گناه ماست، هر اتفاقی که می‌افتد تاوانش را ما می‌دهیم و حالا من نمی‌دانم بچه‌ام کجاست…»
حسین ذوالفقاری، معاون امنیتی وزیر کشور روز ۱۱ دی ماه گفته بود ۹۰ درصد بازداشت‌شدگان اعتراضات اخیر جوان و نوجوان بوده و زیر ۲۵ سال هستند. او همچنین گفته بود اکثرا آنها فاقد سابقه بازداشت هستند.
تعداد بازداشتی‌ها جوان چنان زیاد بوده که مصطفی محبی، مدیر کل زندان‌های استان تهران گفته بود: «تیم‌هایی در زندان مستقر شده‌اند و در حال پالایش افراد بازداشت شده در حوادث روزهای اخیر هستند تا افراد بی‌گناه هر چه زودتر آزاد شوند.»
همچنین روزنامه دنیای اقتصاد به نقل از منابع آگاه گفته بود که دانش‌آموزان بازداشتی و افراد زیر ۲۰ سال بازداشت تا روز پنجشنبه ۱۴ دی ماه آزاد خواهند شد. اما روز ۱۵ دی ماه همچنان وضعیت بازداشتی ها نامشخص است و خبری از آزادی جوانان زیر ۲۰ سال منتشر نشده است.
