شش ماه گذشت: سکوت مقامات درباره عضویت سپنتا نیکنام در شورای شهر یزد
کوروش نیکنام نماینده سابق زرتشتیان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه ۱۶ فروردین ماه شش ماه از ممنوعیت حضور سپنتا نیکنام در شورای شهر یزد به دلیل داشتن مذهب زرتشتی می‌گذرد اما هنوز اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام تصمیم خود را برای بودن یا نبودن قطعی او ابلاغ نکرده‌اند، به کمپین حقوق بشر در ایران گفت: «به گمانم می‌خواهند این موضوع مشمول گذشت زمان و اندک اندک فراموش شود.» در تاریخ ۲۴ دی ماه ۹۶ مصوبه عضویت اقلیت‌های دینی در شوراهای شهر و روستا که مورد اختلاف نمایندگان مجلس و شورای نگهبان بود برای نظر نهایی به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شد.
نماینده سابق زرشتیان در مجلس شورای اسلامی گفت: «از دو ماه پیش که پرونده سپنتا نیکنام به مجمع تشخیص مصلحت برای نظر نهایی سپرده شد تاکنون هیچ‌کس پاسخی به سپنتا نداده‌اند و همچنان او منتظر پاسخ است و در بلاتکلیفی به سر می‌برد.»
آقای نیکنام به کمپین گفت: «ما زرتشتیان برای آب و خاک ایران زحمت کشیدیم و انتظار چنین پاسخ‌ها و رفتارهای را نداریم.»
سپنتا نیکنام روز ۱۴ فروردین ماه در توییتر خود نوشته است: «روز ۱۶ مهرماه سال گذشته درخواست مرخصی کردم. ۲۲ مهرماه اولین جلسه‌ای از شورای شهر یزد بوده که من در آن حضور نداشتم. چند روز پیشتر تا پایان زمان قانونی شش ماه عدم حضور باقی نمانده. واقعا عزمی برای حل مشکل هست؟ بودن یا نبودن: مساله جیست؟»
آقای نیکنام پس از رای دیوان عدالت اداری کشور مبنی بر تعلیق موقت او از پست‌اش، در تاریخ ۱۶ مهرماه از شورای شهر یزد مرخصی گرفت و دیگر در جلسات شرکت نکرد تا تصمیم‌گیری درباره حضور یا عدم حضور او اعلام شود. پس از نظرات مخالف نمایندگان مجلس و شورای نگهبان، نهایتا این تصمیم به مجمع تشخیص مصلحت نظام واگذار شد.
محمد صدر: موافق حضور سپنتا نیکنام در شورای شهر هستیم
محمد صدر دبیر کمیسیون سیاسی مجمع تشخیص مصلحت در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد در تاریخ ۱۵ فروردین ماه گفت «صحبت‌هایی» درباره پرونده آقای نیکنام در کمیسیون سیاسی مجمع تشخیص مصلحت نظام صحبت‌هایی شده و «نتیجه نهایی در جلسه اصلی مجمع تصمیم‌گیری» گرفته می‌شود.
او در پاسخ اینکه چرا طی دو ماه این موضوع مطرح نشده، گفت: «عدم مطرح نشدن این موضوع دلیل ویژه‌ای ندارد.» البته آقای صدر گفت «اعضای کمیسیون سیاسی مجمع موافق ادامه حضور آقای نیکنام در شورای شهر یزد هستند.»
سپنتا نیکنام، شهروند زرتشتی ساکن شهر یزد و رییس انجمن زرشتیان یزد در پنجمین دوره انتخابات شورای شهر و روستا در سال ۹۶ کاندید شد و با نزدیک به ۲۲ هزار رای، نفر هفتم منتخب در شورای شهر یزد شد. با این حال کاندیدای دیگر و رقیب سپنتا نیکنام به نام علی اصغر باقری که نتوانست در انتخابات رای بیاورد به استناد ابلاغیه احمد جنتی و این که یک غیرمسلمان شورای شهر یزد را اشغال کرده به دیوان عدالت اداری شکایت کرد.
مخالفت‌های بر سر بودن یک زرتشتی در شورای شهر و روستا
احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان در بحبوحه کارزار انتخابات شورای شهر و روستا، ابلاغیه‌ای بر اساس نظرات امام خمینی در کتاب «صحفیه نور» صادر کرد که روز ۲۹ فروردین ماه از سوی رسانه‌ها منتشر شد. در این ابلاغیه نوشته شده بود: «با عنایت به اطلاعات واصله از برخی مناطق کشور که اکثریت مردم آن‌ها مسلمان و پیرو مذهب رسمی کشور هستند و افراد غیرمسلمان در این مناطق خود را داوطلب عضویت در شوراهای اسلامی شهر و روستا نموده‌اند و با توجه به اینکه تصمیمات شوراها درخصوص مسلمین بدون لزوم رسیدگی آن در شورای نگهبان لازم‌الاتباع خواهد بود، تبصره ۱ ماده ۲۶ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب ۱۳۷۵ نسبت به چنین مناطقی با نص فرمایشات بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی علیه‌الرحمه در تاریخ ۱۳۵۸/۷/۱۲ مذکور در صحیفه نور (جلد ۶، چاپ ۱۳۷۱، صفحه ۳۱) مغایر است و لذا خلاف موازین شرع شناخته شد.»
اما علیرغم این ابلاغیه سپنتا نیکنام با رای بالای مردم شهر یزد انتخاب شد اما پس از آن علی اصغر باقری با استناد به این ابلاغیه از او شکایت کرد. شعبه ۴۵ دیوان عدالت اداری نیز در تاریخ ۱۳ شهریور ۹۶ حکم تعلیق موقت سپنتا نیکنام از عضویت در شورای شهر یزد را صادر کرد.
پس از انتقادهای فراوان به حکم دیوان عدالت اداری، کمیته سه نفره حقوقی هیات نظارت بر انتخابات شورای اسلامی شهر و روستا در استان یزد تشکیل جلسه داد و مجددا صلاحیت نیکنام تایید شد. با این حال اعضای شورای نگهبان طی مصاحبه‌های اظهار کردند به نظر آن حذف آقای نیکنام به دلیل مذهبش قطعی است.
محمد یزدی، عضو شورای نگهبان و عباسعلی کدخدایی و سخنگوی شورا با حمایت از ابلاغیه احمد جنتی، رای و نظر شورای نگهبان را غیرقابل برگشت عنوان کرده و اصرار بر حذف سپنتا نیکنام داشتند. محمد یزدی در گفت‌وگویی درباره سپنتا نیکنام اعلام کرد اگر جایی اکثریت قریب به اتفاق‌شان مسلمان باشند، غیرمسلمان نمی‌تواند برای آن‌ها تصمیم بگیرد. قانون انتخابات صراحت دارد که اشخاص می‌توانند برای عضویت در شورای شهر کاندیدا شوند، اگر فردی در شهری انتخاب شد که اکثر قریب به اتفاق آن مسلمان هستند و وی در اقلیت بود، او در شورای شهر نمی‌تواند برای شهری که اکثرا مسلمان هستند تصمیم بگیرد.
با این حال سپنتا نیکنام پیش از این در انتخابات شورای شهر و روستا سال ۹۲ با رای بیش از ۲۱ هزار مردم شهر یزد انتخاب شد و برای چهار سال نماینده مردم در شورای شهر بود. مشخص نیست چرا قانون چهار سال گذشته بر او صادق نبوده است. از سوی دیگر شهر یزد، تنها نقطه در ایران است که از دیرباز اکثریت زرتشتیان را در خود جای داده است.
در مقابل نمایندگان مجلس و رییس مجلس شورای اسلامی و رییس شورای شهر یزد حذف یک زرتشتی که با رای مردم انتخاب شده را غیرقانونی دانسته و آن را به صلاح نظام ندانستند.
علی لاریجانی، رییس مجلس نیز روز هفتم آبان ماه با انتقاد از حذف سپنتا نیکنام گفت: «سه ماه نمی‌گذارند یک هموطن زرتشتی به شورا برود. این مجلس به این شکل مجلس را از حیز انتفاع می‌اندازد.»
غلامعلی سفید، رییس شورای شهر یزد نیز گفت حذف نیکنام به دلیل مذهبش «با روح قانون اساسی در تضاد است.» او در اعتراض به نظر شورای نگهبان گفت: «اگر قرار باشد فقهای شورای نگهبان در هر زمانی بتوانند قوانین را خلاف شرع اعلام کنند، اصلا نیازی به نهادی مثل مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست.» رییس شورای شهر یزد در صحبت‌های دیگری در تاریخ ۱۳ مهرماه نیز در دفاع از نیکنام گفته بود: «فردی عضو شورا بوده، چهار سال کار کرده و آن موقع هیچ بی‌دینی و خلاف شرع نبوده یکدفعه همه چیز تغییر کرده. مگر می‌شود ضوابط و قواعد تصمیم‌گیری یکدفعه تغییر کند.» او در ادامه گفته است: «بنده با عقل خودم و دین خودم می‌دانم این حکم با دین‌داری و آزادی و عقل سازگار نیست.»
محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت نیز روز ۹ آبان ماه دو ماه پس از تعلیق سپنتا نیکنام عضو زرتشتی شورای شهر گفت: «ما دنبال یک سری اقدامات اثربخش هستیم که هم این موضوع حل شود و هم مسایل دیگری ایجاد نشود. محمدباقر نوبخت به رییس جمهور هم اشاره کرد و گفت: «رییس جمهور هم در جلسه قبلی هیات دولت به وزیر کشور دستور رسیدگی به این موضوع را داده است و امیدواریم این مشکل حل شود.»
با بالا گرفتن مخالفت‌های نمایندگان مجلس، روشن شدن تکلیف سپنتا نیکنام به مجمع تشخیص مصلحت واگذار شد.
آقای نیکنام پیش از این در چهارمین دوره انتخابات شهر و روستای ایران در سال ۹۲ نیز با بیش از ۲۰ هزار رای انتخاب و برای چهار سال نماینده مردم شهر یزد در شورای شهر بود و هیچ مشکلی نیز از به دلیل مذهبش پیدا نکرد.
