فیزیکدان ایرانی امید کوکبی پس از سالها محرومیت از مراقبت پزشکی در زندان به سرطان مبتلا شد
(۳۰ فروردین ۱۳۹۵)—زندانی عقیدتی امید کوکبی، فیزیکدان جوانی که ظرف پنج سال گذشته در ایران به دلیل عدم همکاری درتحقیقات نظامی برای جمهوری اسلامی ایران زندانی بوده، پس از اینکه سالها مقامات زندان با درمان پزشکی وی به علت مشکلات کلیوی مخالفت کردند، به سرطان کلیه مبتلا شده است.
کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران امروز از مقامات قوه قضاییه خواست که کوکبی باید فورا و بدون قید و شرط آزاد شود.
هادی قائمی، مدیر اجرایی کمپین گفت: “به مخاطره انداختن جان امید کوکبی معادل شکنجه است.” وی افزود: “اعتراض بین‌المللی به رفتار وحشیانه با این دانشمند نخبه باید آنقدر بلند باشد تا تهران آن را بشنود.”
کوکبی از سنگ کلیه و دیگر بیماریهای جدی در طول دوره حبس خود رنج برده، که هیچ یک از آنها به صورت اساسی درمان نشده است، موضوعی که زندانیان سیاسی در ایران تجربیات مشترک زیادی در آن دارند. این توجه ناکافی پزشکی باعث شده که وضعیتی که اینک جان دانشمند ۳۴ ساله را تهدید می‌کند بوجود بیاید.
یک منبع آگاه به وضعیت پرونده امید کوکبی با اظهار اینکه با تشخیص به موقع از پیشرفت بیماری او می توانست جلوگیری شود به کمپین گفت: «اگر اولین بار در آبان نود که سنگ دفع کرد پس از خونریزی و درد ناشی از دفع به بیرون اعزام می شد طبیعتا و طبق روال معمول مورد سونوگرافی قرار می گرفت. حتی یک عکس سونو(گرافی) وجود تومور را نشان می دهد. امید بارها بابت درد کلیه یا درد شکم به بهداری زندان مراجعه کرده بود.»
او افزود: «در مورد عکس سونو(گرافی) که به خاطر سنگ کلیه گرفته شده به طور کاملا اتفاقی متوجه وجود این تومور بزرگ شدند. ایشان مدتی منتظر انتقال به بیمارستانی با بخش اورولوژی بود که مورد موافقت قرار نمی گرفت. پزشکان زندان نیز بدون حتی معاینه فقط مسکن برای او تجویز می کرده اند. این بار دوم مراجعه ایشان به بیمارستان است. حدود یک هفته پیش سرطان امید مشخص شد و تمامی کلیه راست درگیر تومور سرطانی شده است.»
سعید خلیلی، وکیل امید کوکبی، روز شنبه ۲۸ فروردین ماه در گفتگو با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) اعلام کرد موکلش در زندان اوین به سرطان کلیه مبتلا شده و «نیازمند جراحی فوری نفروکتومی یا برداشت کامل کلیه به همراه تومور بدخیم» است.
به گفته وکیل این زندانی «تعلل در درمان باعث آسیب های جبران ناپذیری برای این زندانی جوان می شود.»
امید کوکبی، نخبۀ ایرانی ۳۰ ساله، فارغ التحصیل دانشگاه شریف ودانشجوی مقطع فوق دکتری فیزیک اتمی در دانشگاه تگزاس آمریکا در تاریخ ۳۰ ژانویه ۲۰۱۱ در فرودگاه امام خمینی هنگام ترک کشور بازداشت شد.
وی پس از بازداشت مدت ها در انفرادی بود و خانواده و وکیلش امکان تماس با او را نداشتند. او پس از ۱۵ ماه بازداشت موقت در دادگاهی به ریاست قاضی صلواتی در روز یکشنبه ۱۴ مه ۲۰۱۲ به اتهام ارتباط با دول متخاصم (آمریکا) به ده سال حبس محکوم شد. وکیل او در سال ۱۳۹۳ تقاضای اعادی دادرسی برای نقض حکم ده سال حبس را داد با این حال مجددا شعبه ۵۴ دادگاه تجدید نظر حکم ۱۰ سال حبس او را تایید کرد.
امید کوکبی، خود در یک نامه سرگشاده که در سال ۲۰۱۳ میلادی در زندان اوین نوشت و در بیرون منتشر شد اعلام کرد که دستگیری وی پس از این صورت گرفت که پیشنهاد همکاری با ماموران امنیتی روی یک پروژه تحقیقاتی نظامی را رد کرده بود.
وی در حال حاضر در حال تحمل ده سال زندان به اتهام ” ارتباط با دول متخاصم” است.
سی و یک برنده جایزه نوبل نیز در تاریخ ۴ مهرماه ۱۳۹۳ در نامه ای سرگشاده ای به علی خامنه ای، رهبر ایران خواستار آزادی «فوری و بدون قید و شرط» امید کوکبی به دلیل بیماری هایش شدند و در سال ۲۰۱۴ انجمن فیزیک آمریکا جایزه آندره ساخاروف خود را به امید کوکبی “برای شهامتش در امتناع از استفاده از دانش فیزیک خود برای فعالیت در پروژه هایی که برای بشریت مضر شناخته شده است” اعطا کرد.
کمیته دانشمندان دغدغه‌مند نیز در نامه سرگشاده ای در تاریخ ۱۰ بهمن ۱۳۹۲ خطاب به رییس جمهور حسن روحانی خواستار آزادی بی قید و شرط امید کوکبی شد.
سعید خلیلی، وکیل آقای کوکبی در تاریخ ۲۸ فروردین به ایلنا گفته بود: «موکلم پیش از این نیز در مدت ۵ سال و ۳ ماهی که در حبس بود، چندین بار با دفع سنگ کلیه و خونریزی داخلی ناشی از آن دست و پنجه نرم کرده است.»
وی افزود: «صرف نظر از کفایت ادله و مستندات ارائه شده در لوایح دفاعیه و نیز رای دیوان در اثبات بی گناهی او، اکنون علاوه بر اینکه طبق قانون بیش از دو سال است که شرایط و استحاق برخورداری از آزادی مشروط را دارد و آقای جواد لاریجانی هم در اسفند ماه ۱۳۹۳ در گفتگویی با شبکه دوم تلویزیون جمهوری اسلامی و عده عفو و آزادی وی را داده بود، با کمال تعجب نمی دانیم چه دست هایی تاکنون مانع تحقق این همه راه ها برای آزادی ایشان شده اند.»
سعید خلیلی افزود: «ادامه حبس ایشان علاوه بر مخاطرات جانی فاقد مجوز قانونی است، بنابراین به دلایل انسانی و اسلامی و اثبات عطوفت اسلامی و هم برای جلوگیری از خطرات احتمالی برای این سرمایه علمی و پیامدهای سوء آن از مقامات محترم جمهوری اسلامی بویژه مسوولان محترم قوه قضاییه می خواهیم به وضعیت این جوان زندانی عنایت ویژه داشته و هر چه سریع تر تمهیدات آزادی وی را فراهم کنند.»
در ماده ۵۰۲ آیین دادرسی کیفری آمده است: «هر گاه محکوم‌علیه به بیماری جسمی یا روانی مبتلا باشد و اجرای مجازات موجب تشدید بیماری یا تاخیر در بهبودی وی شود، قاضی اجرای احکام کیفری با کسب نظر پزشک قانونی تا زمان بهبودی، اجرای مجازات را به تعویق می اندازد.»
در نامه ای به آیت‌الله خامنه ای در تاریخ اول مهرماه ۱۳۹۴، مادر امید کوکبی نوشت: «متاسفانه فرزندم بعد از گذراندن ۵ سال، دچار مشکلات و بیماریهای متعدد شده اند که خانواده را بسیار نگران کرده است. او با درد فراوان و بدون هیچ درمانی تابحال در طول این دوره ۴ بار سنگ کلیه دفع کرده، مشکلات شدید معده داشته و تاکنون ۴ عدد از دندانهایش را از دست داده وخصوصاً اینکه به خاطر فشارهای زیاد زندان دچار تپش قلب و مشکلات قلبی شده است و علیرغم تجویز و تاکید پزشک زندان مبنی بر ضرورت درمان درخارج زندان، همچنان از درمان محروم مانده است، از شما خواستارم با آزادی پسرم، بخشی از این درد بزرگ را التیام بخشید.»
محمد جواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه در تاریخ ۲۶ اسفند ماه ۱۳۹۳ در گفتگو با خبرگزاری ایسنا در مورد امید کوکبی گفت: «ما دوست داریم که این فرد مورد عفو قرار گیرد.» وی همچنین افزود که در مورد امید کوکبی «با مسولان امنیتی و قضایی صبحت های مختلفی» داشته است.
