سارو قهرمانی؛ پدر عزادار را برای شهادت علیه پسر کشتهشدهاش مقابل دوربین نشاندند
یک منبع مطلع به کمپین حقوق بشر در ایران گفت ماموران اطلاعاتی شهر سنندج در استان کردستان، پس از انتقال پدر سارو قهرمانی به اداره اطلاعات، او را با تهدید وادار کردهاند علیه فرزند کشته شدهاش شهادت بدهد و ویدئوی آن را در اختیار خبرگزاریهای دولتی قرار دادهاند.
کمیته پیگیری بازداشتهای دی ماه ۹۶ روز بیست و سوم دی ماه اعلام کرد پیکر سارو قهرمانی شهروند بازداشت شده سنندجی بعد از ۱۱ روز، صبح بیست و سوم دی توسط نیروهای امنیتی به پدر و مادر وی تحویل شد. یکی از روزنامهنگاران مسئول این کمیته همچنین نوشت پیکر سارو قهرمانی تنها با حضور پدر و مادر و در غیاب دیگر اعضای خانواده یا بستگان در قبرستانی در سنندج به خاک سپرده شده است.
این کمیته همچنین نوشت سارو قهرمانی یک بار در سن ۱۸ سالگی نیز به اتهامات سیاسی و امنیتی بازداشت شده و یک ونیم سال دوران محکومیت خود را پشت سر گذاشته است.
اما یک روز پس از انتشار خبر کشته شدن سارو قهرمانی در بازداشتگاه وزارت اطلاعات شهر سنندج، محمد قهرمانی پدر این جوان ۲۴ ساله در ویدیویی که از تلویزیون ایران پخش و از سوی خبرگزاریهای دولتی نیز منتشر شد، کشته شدن فرزندش در بازداشتگاه وزارت اطلاعات را تکذیب کرد و گفت سارو از اعضای مسلح حزب کومله بوده و در یک درگیری مسلحانه کشته شده است، گفتههای محمد قهرمانی مشابه و تایید اظهارات محمدابراهیم زارعی، فرماندار سنندج نیز بود که در مصاحبه با خبرگزاریهای دولتی گفته بود بازداشت سارو قهرمانی ارتباطی به اعتراضات اخیر ندارد و در یک درگیری مسلحانه و پس از فرار و تیراندازی به سوی ماموران، هدف گلوله قرار گرفته است.
اما یکی از نزدیکان خانواده آقای قهرمانی روز بیست و چهارم دی ماه به کمپین گفت ویدیو و مصاحبه پدر سارو قهرمانی در اداره اطلاعات سنندج پس از تهدید و تحت فشار قرار دادن او ضبط و منتشر شده است. این منبع به کمپین گفت: «بعد از این که خبر تحویل جنازه منتشر شد، ماموران وزارت اطلاعات آمدند و پدر سارو را با خودشان بردند و چند ساعت بعد آن ویدئو در صدا و سیما منتشر شد، من نمیدانم آنجا چه گفتند یا چه تهدیدی کردند اما آن ویدئو اعتراف اجباری یک پدر علیه پسرش است.»
این منبع که با سارو قهرمانی نسبت فامیلی نیز دارد به کمپین گفت ماموران وزارت اطلاعات پدر سارو را از مصاحبه و خبررسانی نیز منع کردهاند: «بعد از این که پدر سارو از اداره اطلاعات برگشت جواب تلفن هیچ کس را نداد، اول گفت با رسانههای خارجی صحبت نمیکنم و بعد گفت کلا با هیچ کس صحبت نمیکنم و شماره تلفن ما را به کسی ندهید.»
منبع مطلع به کمپین گفت سارو قهرمانی قبلا در سال ۱۳۹۰ بازداشت شده ولی اتهامات او ارتباطی به مبارزه مسلحانه و تفنگ نداشته و صرفا هواداری از یک حزب مسلح بوده است. این منبع با زیر سئوال بردن گفتههای مقامات دولتی و فرماندار سنندج گفت: «فرماندار سنندج گفته سارو قبلا با اسلحه بازداشت شده ولی بعد دو سال از زندان آزاد شده، همه میدانند در جمهوری اسلامی اتهام مسلحانه اقلا اعدام یا حبس ابد است، پس چطور سارو بعد از دو سال آزاد شده؟ دلیلش این است که اتهام سارو هواداری از حزب کومله بوده و نه عضویت و یا اسلحه داشتن و فرماندار برای ماستمالی کردن جنایت دروغ میگوید.»
انتشار ویدئوی شهادت یک پدر علیه فرزندش از صدا و سیما واکنشهای متفاوتی را در میان کاربران فضای مجازی در پی داشت. بسیاری از کاربران سیستم جمهوری اسلامی را برای جلو دوربین بردن یک پدر عزادار سرزنش کردند. فرشته قاضی، روزنامهنگار در توییترش نوشت با پدر و مادر سارو صحبت کرده و آنها تحت فشارهای شدید امنیتی هستند. این روزنامهنگار با «ویدئوی کذایی» خواندن اعترافات محمد قهرمانی، از کاربران خواست به احترام دل داغدیده خانواده قهرمانی، آن ویدئو را بازنشر و ریتوییت نکنند
منبع مطلع و از نزدیکان خانواده قهرمانی به کمپین گفت سارو قهرمانی با نظارت نیروهای وزارت اطلاعات و قبل از اعلام نظر پزشکی قانونی به خاک سپرده شده است. این منبع به کمپین گفت مادر سارو قهرمانی پیش از تهدید شدن از سوی وزارت اطلاعات، به بعضی از اعضای فامیل گفته که روی جسد پسرش آثار شکنجه و ضرب و شتم مشهود بوده است.
اما یکی از نکاتی که باعث انعکاس بیشتر موضوع سارو قهرمانی در رسانههای داخلی ایران شد، انتشار عکسی از سارو قهرمانی در کنار بهاره رهنما، یکی از هنرپیشههای معروف سینما و تلویزیون ایران بود، سارو قهرمانی مدتی به عنوان پیک موتوری در رستوران بهاره رهنما کار کرده و خبر کشته شدن و انتشار تصویر موجب شد او در این باره موضع بگیرد.
بهاره رهنما در توییترش با آرام و محجوب توصیف کردن سارو قهرمانی، «کشته شدن سارو قهرمانی در درگیریهای اخیر» را به خانواده او تسلیت گفت.
ساعتی پس از انتشار توییت این هنرپیشه ایرانی درباره سارو قهرمانی، بهاره رهنما در توییت دیگری نوشت فرمانداری شهر سنندج طی تماسی تلفنی از او خواسته از اطلاعات غلط دادن به مردم جلوگیری کند. این هنرپیشه نوشت فرمانداری سنندج در این تماس تلفنی اعلام کرده سارو قهرمانی به دلیل همکاری با یک گروهک تروریستی کشته شده است.
فرماندار سنندج علاوه بر مکالمه تلفنی با بهاره رهنما، در گفتگویی با خبرگزاری ایرنا نیز این اتهامات را تکرار کرد. محمدابراهیم زارعی روز بیست و چهارم دی ماه به سبک غلب مسئولان جمهوری اسلامی بدون نام بردن از سارو قهرمانی گفت خبر مرگ «این فرد» در ناآرامیها واقعیت ندارد، چون در ناآرامی های اخیر شهر سنندج با کمک و همکاری خوب مردم به هیچ فردی آسیبی نرسید.
فرماندار سنندج ادعا کرد «این فرد» از اعضای یک گروه تروریستی بوده که در سال ۱۳۹۱، به اتهام تلاش برای ترور یک شهروند در سنندج بازداشت شده و به مدت دو سال نیز در زندان بوده اما پس از آزادی مجددا با این گروه همکاری کرده و در یک درگیری مسلحانه کشته شده است.
فرماندار سنندج درباره تاریخ این درگیری مسلحانه چیزی نگفته است و در صحبتهای پدر سارو که تکرار ادعاهای فرماندار سنندج است، نیز اشارهای به تاریخ دقیق کشته شدن سارو قهرمانی نشده است.
به گزارشهای پراکنده رسانههای ایرانی، در جریان اعتراضات سراسری دی ماه ۹۶ حدود ۳۰ تن در اعتراضات کشته شدهاند، بیش از سه هزار نفر بازداشت شدهاند و حداقل سه تن از معترضان بازداشت شده نیز در بازداشتگاهها به دلیل شرایط بد بازداشتگاه یا شکنجههای احتمالی جان باختهاند. اگرچه به دلیل سکوت اجباری خانوادههای کشته شدگان پس از تهدیدات امنیتی و تلاش آشکار مقامات قضایی و دولتی برای پوشاندن حقیقت، احراز آمار دقیق هنوز امکلنپذیر نشده، مقامات قضایی تا کنون صرفا مرگ دو تن به نامهای وحید حیدری و سینا قنبری را در بازداشتگاههای جمهوری اسلامی تایید کردهاند، اما در هر دو مورد ادعا کردند آن ها ربطی به اعتراضات اخیر نداشتهاند یا معتاد بودهاند.
مادر سارو قهرمانی، پس از کشته شدن فرزندش با ساختن اکانتی در اینستاگرام به عنوان «سارو عشق مادر» شروع به انتشار عکسهای او از دوران مختلف زندگیاش کرده است، در اغلب این تصاویر یا هیچ توضیحی اضافه نشده، یا به عبارات کوتاهی مانند «سارو بیگناه»، یا «سارو رفیق مادر» اکتفا شود، امری که میتواند نشانه فشار و دستوری از طرف نیروهای امنیتی یا پدر سارو قهرمانی برای سکوت و عدم ارائه توضیح بیشتر درباره کشته شدن فرزندش باشد.