ممنوع الخروجی مادر، برادر و خواهر بهمن قبادی: «هیچ کجای دنیا مادر ۸۰ ساله را نگه نمیدارند»
بهمن قبادی، فیلمساز ایرانی که مادر، خواهر، برادرش به دلایل نامشخصی از سوی ماموران وزارت اطلاعات ممنوع الخروج شدهاند و مادر او برای پاسخ به پرسشهای به دادسرای زندان اوین احضار شده است، به کمپین حقوق بشر در ایران گفت آنها قرار بوده پس از سالها روز شنبه ۳۰ شهریور ماه به شهر آنکارای ترکیه برای ملاقات با بهمن سفر کنند اما در فرودگاه امام خمینی با توقیف پاسپورتهایشان از خروج منع شدهاند.
به گفته این فیلمساز، اکنون خانواده وکیلی گرفتهاند تا موضوع ممنوع الخروجی آنها را دنبال کند. به گفته آقای قبادی تنها پسر شش ساله برادرش ممنوع الخروج نشده است: «ماجرای تلختر این است که به بچه برادرم اجازه خروج میدهند، او یک ساعت روز اول همین طور تنها آن طرف ایستاده تا خانوادهاش به او بپیوندند.»
به گفته بهمن قبادی، مادر، خواهر و بچه برادر او مجددا روز یکشنبه ۳۱ شهریور ماه به فرودگاه میروند اما مجددا با توقیف پاسپورتهایشان به مدت هشت ساعت بازداشت میشوند و در نهایت برگه احضاری به ایران حمزهای مادر بهمن قبادی داده میشود تا برای «پیگیری و انجام امور گذرنامهای» خود را به دادسرای عمومی و انقلاب تهران معرفی کند.
آقای قبادی دلیل ممنوع الخروجی اعضای خانوادهاش را بازداشت سالها پیش برادرش در ارتباط با مازیار ابراهیمی و پرونده ترور دانشمندان هستهای میداند. بهمن قبادی میگوید: «من نمیدانم الانم من مقصرم، برادرم مقصر است، چه کسی این وسط مقصر است که یک مادر ۸۰ ساله را ممنوع الخروج میکنند. این سیستم چه ضعف و ترسی دارد. چرا باید نگران مادر من و خواهرم که ۱۰ سال است خانه دار است باشد.» بهروز قبادی، فیلمساز و مدیر تولید فیلمهای بهمن قبادی در تاریخ ۱۴ آبان ۹۱ بازداشت شد. بهمن قبادی در آن زمان در گفتوگویی با کمپین گمان میکرد علت بازداشت ناگهانی برادرش مربوط به خروج او از کشور و فیلمهایش باشد.
بهمن قبادی درباره این اتفاق به کمپین گفت: «قرار بود پس از سالها مادرم، برادرم، بچهاش و خواهرم به آنکار بیایند و یکدیگر را ببینیم. اما وقتی آنها به فرودگاه میروند پاسپورتهایشان از سوی ماموران توقیف میشود و به آنها اجازه سفر نمیدهند اما بعد چند ساعت پاسپورتهای آنها برگردانده میشود. مادرم مجددا بلیط برای خودش، خواهرم و بچه برادرم برای یکشنبه میگیرد و دوباره به فرودگاه میروند و این بار برادرم که احتمال میداده جلوگیری از سفر آنها به خاطر او هست بلیط نمیگیرد. اما در آنجا مجددا ماموران وزارت اطلاعات پاسپورتهای آنها را میگیرند و در اتاقی برای هشت سال بازداشت میشوند.»
این فیلم ساز درباره اتفاقاتی که در این هشت ساعت افتاده گفت: «درست متوجه نشدم، تلفنهای آنجا تحت کنترل است. فقط میدانم آنها را در اتاقی در فرودگاه به مدت هشت ساعت نگه داشتهاند. مادرم ۸۰ ساله است و تا به حال سه بار سکته مغزی خفیف داشته و نیاز دارد که مرتب داروهای را مصرف کند اما حتی در این هشت ساعت به علت بازجویی دسترسی به دارو نداشت. مادرم به آنها گفته چمدان چمدان پول از کشور بیرون میبرند اما جلوی آنها را نمیگیرید آنوقت جلوی من را که میخواهم بروم پسرم را ببینم میگیرید.»
بهمن قبادی علت ممنوع الخروجی اعضای خانوادهاش را به بازداشت سالها پیش بهروز، برادرش در ارتباط با پرونده مازیار ابراهیمی میداند و به کمپین گفت: «برادرم یکی از دوستان مازیار ابراهیمی بود. پس از بازداشت او چند تا از دوستان مازیار از جمله برادرم و یکی از دوستان فیلمسازم به نام رحمت الله معادی که در آن زمان در سنندج فیلم میساخت بازداشت شدند، البته معادی چند سال پس از آزادی به کانادا مهاجرت کرد. آن موقع برادرم هفت، هشت ماه در بازداشت بود. بعد از اینکه برادرم آزاد شد هیچ حرفی به ما نمیزد، اما افسرده و عصبانی شد و همیشه لبخند تلخی بر لبانش بود. اندازه ۱۰ سال صورتش پیر شده بود، کلا به آدم دیگری تبدیل شد و هنوز هم آن خشم و افسردگی را دارد. فکر میکنم اینها ترسیدهاند که برادرم نیز با خروجش ازک شور علیه آنها افشاگری کند و درباره دوران بازداشتش بگوید.»
قبادی ادامه داد: «بهروز پس از اینکه مازیار درباره پروندهاش با شجاعت افشاگری کرد، به من گفت که قبل از آزادی او را تهدید کرده بودند که باید سکوت کند. بهروز گفت یکی دو سال بعد از آزادیشان او را به وزارت اطلاعات در تهران فراخواندند و مبلغ هشت یا ۱۰ میلیون به عنوان خسارت هفت هشت ماه زندانی شدن به او داده و مجبورش کردند که برگهای را برای دریافت این پول امضا کند. اما برادرم در تمام این سالها از ترسش اینها را نگفته بود.»
در ماههای اخیر بازداشت تعدادی از شهروند ایرانی به اتهام دست داشتن در پرونده ترور دانشمندان هستهای ایران در سال ۹۱، به یکی از بحرانهای دستگاههای اطلاعاتی ایران تبدیل شده است. مازیار ابراهیمی یکی از این افراد مدتی پیش در مقابل دوربین تلویزیون بی بی سی فارسی به افشاگری از شکنجههای دوران بازداشت خود پرداخت. او که اکنون در خارج از ایران زندگی میکند در مقابل دوربین تلویزیون از شکنجههای طولانی مدت و اعترافات اجباری خود و شهروندان بیگناه دیگری گفت که از سوی ماموران وزارت اطلاعات به عنوان متهمان پرونده ترور دانشمندان هستهای بازداشت و نهایتا پس از چندین سال آزاد شدند. پس از افشاگری مازیار ابراهیمی برخی از نمایندگان مجلس خواستار پاسخگویی وزارت اطلاعات و دلجویی از بازداشتشدگان شدند.
این فیلمساز مطرح اهل کردستان ایران که سالها پیش مجبور به ترک ایران شد به کمپین گفت: «من از نیویورک به آنکار آمدم تا خانوادهام را پس از سالها ببینم. از سه ماه پیش هم وقت پزشکی برای مادرم در آنکار گرفتم که او را معاینه کند. مادرم سه بار سکته خفیف مغزی داشته است. اما یکهو همه آنها ممنوع الخروج شدهاند.»
بهمن قبادی به کمپین گفت: «مادر من یک زن ۸۰ ساله بیمار است. هیچ کجای دنیا مادر ۸۰ ساله را نگه نمیدارند. به مادر من توهین شده، شخصیتش خورد شده، من را که در این سالها سکوت کرده بودم مجبور کردند حرف بزنم. جمهوری اسلامی ایران مریض است و همه را دارد مریض میکند و فرار میدهد.»
این فیلمساز ادامه داد: «به نظر من جمهوری اسلامی باعث شده من و امثال من سالها نتوانیم وارد ایران شویم و مادرمان را ببینیم. قرار بود بعد این همه سال من مادرم را در کشور دیگری ببنیم که آن هم اینطور شد.»
ناهید قبادی، خواهر بهمن قبادی فیلمساز است، بهروز قبادی مدیر تولید اکثر فیلمهای بهمن بوده که در ایران ساخته شده است و خود او نیز حدود ۱۰ سال پیش فیلم بلندی به نام «آن دو» را ساخت که هیچ اجازه پخش پیدا نکرد و همچنان در توقیف است. او در این فیلم برای اولین بار از بازی نوید محمدزاده استفاده کرد که اکنون یکی از چهرههای شناختهشده در جهان شده است.
بهمن قبادی پیش از این در گفتوگویی در سال ۹۱ با کمپین خبر از بازداشت برادرش در تاریخ ۱۴ آبان ۹۱ دلده بود و گفته بود: «او بیگناه است. او برادرم است. کاری نکرده جز اینکه در برخی از فیلم هایم به من کمک کرده است. مثل فیلم زمانی برای مستی اسب ها و لاک پشت ها هم پرواز میکنند و فیلم نیمه ماه مدیرتولید فیلم ها بود. خواستم با این مصاحبه اعلام کنم که نگران برادرم هستم. خانواده نگران است و نمی توانیم از کسی خبر بگیریم که ببینیم در چه شرایطی است.»
در آن زمان همچنین احمد سعید شیخی وکیل بهروز قبادی در مصاحبه کوتاهی با کمپین گفته بود:« ظاهرا برادر بهمن قبادی توسط وزارت اطلاعات دستگیر شده است.» این وکیل درباره اینکه به چه اتهامی او دستگیر شده است، گفت:« فقط می دانم عنوان اتهامش امنیتی است اما نگفته اند که دقیقا به چه اتهام امنیتی دستگیر شده است.» او همچنین گفت اطلاعی از وضعیت جسمی و سلامت بهروز قبادی ندارد.
بهمن قبادی از فیلمسازان شناختهشده ایرانی است که آثاری چون «کسی از گربههای ایرانی خبر نداره»، «لاکپشتها هم پرواز میکنند»، «زمانی برای مستی اسبها» و «فصل کرگدن» را در کارنامه خود دارد که درباره زندگی مردم کردستان ایران و عراق است. در خارج از ایران نیز فیلم «فصل کرگدن« را ساخت که در استانبول فیلمبرداری ان انجام گرفت. ساخته دیگر او «پرچم بدون کشور» در سال ۱۳۹۵ است که مستندی داستانی درباره کردهاست.