کوتاهی اطلاعات سپاه در نگهداری از کاووس سیدامامی؛ حاشیه‌سازی با فیلم موسوم به «خودکشی»
یک منبع اگاه به پرونده مرگ کاووس سید امامی استاد دانشگاه و مدیر عامل «حیات وحش میراث پارسیان» در زندان اوین به کمپین حقوق بشر در ایران گفت برخلاف ادعای دو نماینده مجلس، خانواده آقای امامی روز دوشنبه ۲۳ بهمن‌ماه درخواست کالبد شکافی داده‌اند. این منبع همچنین گفت در فیلم صحنه خودکشی مرحوم امامی دیده نمی‌شود: « «این فیلم دو سه ساعت است و صحنه خودکشی در فیلم را ما ندیدیم.» این منبع با امیدواری بر اینکه بتوان شاهد روند عادلانه در کالبدشکافی و پروسه تحقیقات بود، گفت: «اکنون مساله مهم علت بازداشت و نحوه بازجویی و نگهداری از آقای امامی است که باید روشن شود.»
دو روز پس از رسانهای شدن خبر مرگ کاووس سید امامی استاد دانشگاه در زندان اوین و ادعای سخنگوی قوه قضاییه و ماموران سپاه مبنی بر خودکشی او، نمایندگان مجلس فیلمی از مرحوم امامی را در سلولش دیده‌اند. برخی از نمایندگان مجلس در گفت‌وگو با رسانه‌ها از دیدن دقایقی از فیلم صحبت کرده‌اند که کاووس امامی «اقداماتی» انجام می‌داده که احتمالا «قصد خودکشی» داشته و یا از بیرون اوردن لباسش گفته‌اند با این حال در این اظهارات مشخص نیست آیا آنها فیلم کامل خودکشی را دیده و یا چند دقیقه از حضور مرحوم امامی در سلولش را. همچنین هیچ‌کدام از نمایندگان اظهار نکرده‌اند که او در کدام سلول زندان اوین نگهداری می‌شده است. با این حال نمایندگانی مانند علی مطهری، محمدرضا تابش توضیحات ماموران سپاه را کافی ندانسته و خواستار پیگیری قاطع قوه قضاییه و دولت شده‌اند.
از سوی دیگر علاالدین بروجردی و سیدحسین نقوی حسینی نمایندگان مجلس با اتکا به همین فیلم پخش شده مدعی شده‌اند خانواده مرحوم کاووسی به دلیل قانع شدن برای خودکشی از درخواست «کالبد شکافی» او صرفنظر کرده‌اند. با این حال فرزند مرحوم کاووسی روز شنبه ۲۱ بهمن ماه با اعلام این خبر در توییتر و ایستاگرامش نوشته بود که مرگ او باور کردنی نیست.
اما آمنه شیرافکن روزنامه‌نگار در توییتر خود با اظهار اینکه با وکیل کاووس سید امامی صحبت کرده، نوشته است: «والا الان با وکیل آقای #کاووس_سیدامامی صحبت کردم، در فیلم هیچ نشانه مشخصی دال بر خودکشی نیست اما جالبه که سخنگوی کمیسیون امنیت مجلس به فارس گفته «آقای #کاووس_سیدامامی پیراهن خود را به‌صورت حلقه آماده و خودکشی می‌کند. در فیلم همه‌چیز شفاف و گویا است.»
در توییت این روزنامه‌نگار بدون اینکه نام وکیل آورده شود، نوشته شده وکیل مرحوم کاووسی گفته «در فیلم هیچ نشانه مشخصی دال بر خودکشی نیست» این جمله نشان می‌دهد که احتمالا فیلم کامل خودکشی به نمایندگان نشان داده نشده است.
در مقابل سخنگوی قوه قضاییه و خبرگزاری‌های تندرو مانند فارس مدعی شده‌اند که مرحوم امامی و دیگر فعالان بازداشت‌شده محیط زیست اطلاعات محرمانه کشور را خارج می‌کرده‌اند. خبرگزاری فارس نوشته کاووس سید امامی به دلیل شوک‌شدن و بهت‌زده شدن حجم بالای اطلاعات بازجویانش دست به خودکشی زده است.
دستگیرشدگان دسترسی به اطلاعات طبقه‌بندی شده نداشته‌اند/ مرگ «مشکوک»
محمدرضا تابش، رییس فراکسیون محیط زیست مجلس در تاریخ ۲۲ بهمن ماه با اظهار تاسف از عدم اطلاع‌رسانی دستگاه قضایی پس از ۲۰ روز از دستگیری فعالان محیط زیست و مرگ «شبهه برانگیز» مرحوم امامی به خبرگزاری ایسنا گفت: «دستگیری عده‌ای از فعالان تلاش‌گر زیست محیطی و عدم اطلاع‌رسانی متجاوز از ۲۰ روز پیرامون این موضوع، شبهه برانگیز و مرگ استاد خوشنام جامعه‌شناسی دکتر سیدامای در زندان، تاسف‌آور است و ابهامات در خصوص اتهامات وارده به دستگیرشدگان را افزایش می‌دهد.»
آقای تابش اظهار کرد دستگیرشدگان سیاسی نبوده‌اند و دسترسی به اطلاعات طبقه‌بندی شده نداشته‌اند.
این نماینده مجلس از قوه قضاییه «خواستار پاسخگویی صریح» شد و همچنین از دولت «تقاضای پیگیری عاجل و قاطع» کرد.
یک روز بعد، صبح دوشنبه ۲۳ بهمن ماه ماموران اطلاعات سپاه با دیداری که با نمایندگان مجلس داشته‌اند فیلمی از سیدکاووس امامی در سلولش در زندان را نشان داده‌اند که مدعی هستند این فیلم لحظاتی پیش از خودکشی او بوده است. به گفته نمایندگان، این دیدار به درخواست سپاه برای ارائه اطلاعات این خودکشی صورت گرفته است.
برحی از نمایندگان در گفت‌وگوهای خود پس از این دیدار با رسانه‌های داخلی گفته‌اند سوال این است که باتوجه به حضور دوربین مداربسته چرا مسوولان متوجه خودکشی او در بند نشده‌اند و توضیحات ماموران سپاه را هم کافی ندانسته‌اند.
علی مطهری نایب رییس مجلس گفت توضیحات ارائه شده از سوی سپاه «کافی» نبوده است. او با اشاره به پخش فیلمی از داخل مرحوم امامی از سوی ماموران سپاه اظهار کرد «در این فیلم لحظه خودکشی مشهود نیست.» مطهری گفت: «حدود هفت هشت دقیقه ایشان (سید امامی) مشغول اقداماتی است که نشان می‌دهد احتمالا قصد خودکشی دارد. در اینجا کوتاهی اپراتور روشن است که متوجه این اتفاق نشده در حالی که باید زودتر متوجه می‌شده و از این اتفاق جلوگیری می‌کرده است. به نظر می‌رسد در این زمینه کوتاهی شده و خودشان هم قبول دارند.»
علی مطهری با اظهار اینکه «تمام کسانی که از نزدیک سیدامامی را می‌شناختند نظر مثبتی درباره شخصیت وی داشته‌اند» گفت مجلس منتظر اطلاعات و توضیحات کامل‌تر و کافی درباره مرگ این استاد دانشگاه در زندان دارد.
محمدرضا تابش رییس فراکسیون محیط زیست مجلس پس از دیدار با ماموران سپاه گفت «این سوال مطرح است چرا مسوولان ذیربط در زندان علیرغم آن که آن‌جا به دوربین مداربسته مجهز بوده متوجه این حادثه نشده‌اند.» او همچنین گفت کارشناس اطلاعات سپاه در این دیدار مدعی بودند که سرویس‌های خارجی در موسسه مرحوم امامی نفوذ کرده بودند.
اما علاالدین بروجردی، نماینده مجلس مدعی شد خانواده مرحوم امامی خودکشی او را پذیرفته و درخواست کالبدشکافی نداده‌اند. او با اشاره به فیلم پخش شده از کاووس امامی لحظاتی در سلولش گفت: «در فیلم مذکور هم نشان می‌دهد که کاووس سید امامی پیرهان خود را در آورده و برای خودکشی آماده می‌شود.»
همچنین سیدحسین نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس با اظهار اینکه در فیلم «متوفی پیراهن خود را به صورت حلقه آماده می‌کند و خودکشی را صورت می‌دهد» مدعی شده خانواده او به همین دلیل که موضوع خودکشی او «شفاف و روشن» است درخواست کالبدشکافی نداده‌اند.
این نماینده مجلس در توضیحی گفته است: «وی (کاووس سید امامی) در فیلم تخت خود را به گونه‌ای با بالش و پتو اماده می‌کند که همه فکر کنند کسی روی تخت خوابیده است و ماموران وقتی اتاق وی را بررسی می‌کنند فکر می‌کنند وی در حال استراحت است.»
این نماینده مجلس گفته مرحوم کاووسی در شرایط خوبی در زندان نگهداری می‌شده است: «آقای سیدامامی به جهت اینکه استاد دانشگاه بودند از لحظا مکانی و رفاهی توجه ویژه‌ای به ایشان شده و اتاق مناسبی را در اختیارشان قرار داده بوند. بنابراین شرایط وی با بقیه زندانیان متفاوت بوده است.»
نقوی حسینی همچنین گفت در جلسه نمایندگان مجلس همه به اتفاق خودکشی کاوس سیدامامی را در زندان تایید کردند.
با این پروانه سلحشوری مرگ این استاد را «مرگ مشکوک» خوانده و گفته است: «از دستگاه قضایی بعنوان مسئول مستقیم مرگ پروفسور کاووس سیدامامی انتظار میرود تا هر چه سریعتر نسبت به بررسی ابعاد این «مرگ مشکوک» اقدام نماید.
همچنین محمدرضا بادامچی نماینده دیگر گفت: ضروری است براساس فصل سوم قانون اساسی، دستگاه محترم قضا درباره مرگ مبهم دکتر کاووس سیدامامی شفاف سازی کند. به عنوان نماینده مردم، موضوع را پیگیری می کنم.
رامین سید امامی فرزند کاووس سید امامی، استاد جامعه‌شناسی، عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق و مدیر عامل موسسه «حیات وحش میراث پارسیان» روز شنبه ۲۱ بهمن ماه در صفحه اینستاگرام و توییتر خود نوشت که پدرش به گفته ماموران چند روز پس از بازداشت در زندان خودکشی کرده است. او نوشته بود: «خبر مرگ پدرم، کاووس سید امامی، برایم باور کردنی نیست. کاووس در ۴ بهمن دستگیر شد و ناگهان از دادسرا مادرم، مریم ممبینی، را جمعه ۱۹ بهمن ۱۳۹۶ احضار می‌کنند و خبر مرگ همسرش را به او می‌دهند. می‌گویند خودکشی کرده.. هنور باور نمی‌کنم. نمی‌کنیم.»
کاووس سیدامامی، دکتری جامعه شناسی و عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق و مدیر عامل موسسه «حیات وحش میراث پارسیان» بود. طبق اطلاعات سایت دانشگاه امام صادق آقای سیدامامی لیسانس جامعه شناسی را از دانشگاه اوهایو آمریکا در سال ۱۳۵۴ و فوق لیسانس و دکتری جامعه شناسی خود را از دانشگاه ارگان آمریکا در سال ۱۳۷۰ اخذ کرد. او چندین کتاب و مقاله نوشته است.
بعد از مرگ زهرا کاظمی خبرنگار ایرانی-کانادایی در ایران در سال ۱۳۸۲، این دومین شهروند ایرانی-کانادایی است که در زندان‌های ایران و پشت درهای بسته جان خود را از دست می‌دهد. در مورد زهرا کاظمی علیرغم پیگیری مقامات کانادایی و وکلای او در ایران هیچ‌گاه فردی برای این مرگ پاسخگو نگهداشته نشد. هم اکنون حدود ۱۱ شهروند با تابعیت دوگانه و یا مقیم کشور دیگر در زندان اوین به سر می‌برند.
سید مصطفی تاج‌زاده، فعال سیاسی در توییتر خود از حسن روحانی درخواست کرد تا برای شناسایی واقعی علت مرگ کمیته‌ای برای پیگیری تشکیل دهد: پس از مرگ مشکوک خانم #زیباکاظمی در زندان،سعید مرتضوی کوشید موضوع را عادی جلوه دهد.آ قای خاتمی زیر بار نرفت و دستور داد وزرای مسئول با تشکیل کمیته ای به مساله رسیدگی و نتیجه را به ملت گزارش دهند.آقای روحانی نیز باید همین کار را بکند،تا واقعیت فوت دکتر #سیدامامی برای مردم روشن شود.
غلامحسین محسنی اژه‌ای: من هم شنیده‌ام خودکشی کرده!
غلامحسین محسنی اژه‌ای سخنگوی قوه قضاییه، دو روز پس از رسانهای شدن خبر مرگ کاوورس امامی، روز دوشنبه ۲۳ بهمن ماه با اظهار اینکه «من هم شنیده‌ام خودکشی کرده‌اند» مدعی شد که هنوز از جزییات این خوکشی در زندان اوین که زیرنظر دستگاه قضایی است بی‌اطلاع است.
او با تایید بازداشت فعالان محیط زیست گفت آنها به به اتهام دادن «اطلاعات طبقه‌بندی شده» از «مراکز حساس به سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه از جمله رژیم صهیونیستی و آمریکا» بازداشت شده‌اند. اما سخنگوی قوه قضاییه توضیح بیشتری درباره اینکه این فعالان محیط زیست به چه اطلاعات خاصی دسترسی داشته‌اند، نداد.
سخنگوی قوه قضاییه با اشاره غیرمستقیم به کاووس سید امامی خطاب به خبرنگاران گفت: «فرد مورد نظر شما جزو همان بازداشت‌شدگان بوده است اما اینکه برای چه کسانی و به چه میزانی اتهامشان اثبات می‌شود باید تا پایان بررسی‌ها و دادگاه صبر کرد.»
محسنی اژه‌ای در پاسخ به اینکه چرا خودکشی سیدکاووس سیدامامی و دو نفر دیگر در زمان اعتراضات اتفاق افتاده، گفت از زندان‌ها «مراقبت می‌شود اما این موضوع اخیر نیز در حال بررسی است که ببینیم چگونه اتفاق افتاده است.»
ادعای خبرگزاری فارس
خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران روز ۲۲ بهمن ماه در خبری باعنوان «جزییاتی از خودکشی یک متهم به جاسوسی در زندان» نوشت مرحوم امامی در سلولش خود را به دار آویخته است. این خبرگزاری نوشته در بازجویی‌ها او به انتقال حجم زیادی از اطلاعات محرمانه به سرویس جاسوسی خارجی اعتراف کرده است.»
با این حال خبرگزاری فارس توضیحی درباره «حجم زیاد اطلاعات محرمانه» نداده است. در ادامه این خبر آمده است: «همچنین مشخص شد این فرد در مواجهه با بازجویان پرونده از بالا بودن حجم اطلاعات بازجویان در پرونده‌اش شوک‌زده و بهت‌زده شده و در لحظاتی دور از چشم زندانبانان دست به خودکشی زده است.»
خبرگزاری فارس همچنین رسانه‌های که خواستار افشای نحو این مرگ شده و آن را خودکشی ندانسته‌اند نوشت: «جریانات ضدانقلاب تلاش بسیار کردند تا خودکشی سیدامامی را به عنوان جنایت قلمداد کنند.»
