دولت ایران به استفاده از شهروندان دوتابعیتی به عنوان گروگان سیاسی پایان دهد
۴ اردیبهشت ۹۸- اظهارات امروز جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران مبنی «اختیار داشتن» برای تبادل زندانیان دو تابعیتی که در ایران زندانی هستند با آمریکا، تصریح خیره کننده این حقیقت است که این افراد به عنوان گروگان سیاسی در کشور نگهداری میشوند.
هادی قائمی مدیر کمپین حقوق بشر در ایران گفت: «اگر تا کنون شکی وجود داشت که دوتابعیتیهای زندانی در ایران به عنوان مهره سیاسی استفاده میشود، اظهارات آقای ظریف تصریح میکند که دولت او چنین افرادی را به گروگان گرفته است. وزیر خارجه ایران به نوعی صحبت کرد که انگار از مبادله تجاری صحبت میکند در حالی که درباره افرادی صحبت میکرد که زندگیشان به دلیل آنچه بر آنها گذشته است صدمه جدی خورده است.»
در چهارم اردیبهشت ۹۸، ۲۴ آوریل ۲۰۱۹، جواد ظریف که در موسسه «جامعه آسیایی» صحبت میکرد گفت که او پیشنهاد تبادل زندانی ایرانی-آمریکایی که در ایران نگهداری میشوند، با ایرانیانی که در زندانهای آمریکا هستند را با دولت آمریکا در میان گذاشته اما جوابی از سوی آنها دریافت نکرده است.
او در این جلسه که تنها با دعوت شخصی امکان حضور در آن وجود داشته است تصریح کرد: «من این پیشنهاد را روی میز میگذارم… آنها را تبادل کنید… من آماده هستم این کار را انجام دهم و قدرت آن را دارم که این کار را انجام دهم.»
پیش از این، هرگاه جواد ظریف یا حسنروحانی با سوالاتی در خصوص زندانیان سیاسی مواجه شدهاند کرارا اظهار کردهاند که قوهقضاییه کشور «مستقل» است و آنها توانایی دخالت در چنین روندهایی را ندارند.
هادی قائمی در این زمینه گفت: «سخنان امروز ظریف به وضوح سیاسی بودن قوه قضاییه ایران و کلیه روندهای حقوقی کشور را آشکار میکند.»
تا به حال، حداقل یازده شهروند ایرانی یا دارای دو تابعیت در ایران زندانی شدهاند، از جمله شهروند ایرانی-آمریکایی سیامک نمازی که از از سال ۱۳۹۴ در زندان به سر میبرد، و همچنین محقق آمریکایی-چینی دانشگاه پرینستون هو وانگ و سرباز سابق نیروی دریایی آمریکا به نام مایکل وایت.
شهروندان دوتابعیتی اروپایی نیز مانند همچنین شهروند ایرانی-اتریشی، کامران قادری، شهروند ایرانی-بریتانیایی نازنین زاغری راتکلیف و شهروند سوئدی-ایرانی احمدرضا جلالی هم اکنون در زندان هستند.
در اسفند ۱۳۹۶، به خانوادهی شهروند دو تابعیتی ایرانی-کانادایی کاووس سیدامامی گفته شد که آقای سیدامامی هنگامی که در زندان اوین برای بازجویی بازداشت بود، دست به خودکشی زد.
بر اساس گزارش خانوادهی سیدامامی به کمپین حقوق بشر ایران، آنها مجبور شدند جسد آقای سیدامامی را بدون انجام کالبد شکافی مستقل به خاک بسپارند. همچنین همسر آقای سیدامامی مریم مبینی که خود نیز شهروند دوتابعیتی است، بعد از مرگ شوهرش ممنوعالخروج شد.
تمام این زندانیان توسط وزارت اطلاعات و یا سازمان اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت و زندانی شدهاند و برای ماهها در سلولهای انفرادی نگهداری شدند و مدتها از دسترسی به وکیل و مشاوره حقوقی بیبهره بودهاند.
جواد ظریف در حالی از تحویل دادن زندانیان دوملیتی به آمریکا سخن گفته است که تا کنون مقامات دولتی وقوهقضاییه بارها از اینکه شهروند دوملیتی را به رسمیت نمیشناسد سخن گفتهاند.
به گفته همسر نازنین زاغری در مرداد ۱۳۹، یک قاضی ایرانی به نازنین زاغری-راتکلیف، کارمند سابق بنیاد توماس رویترز و ساکن لندن، گفت که او آزاد نخواهد شد تا زمانی که بریتانیا بدهی قدیمی خود به ایران را پرداخت کند.
کمپین مطلع شده است که موضوع تبادل زندانی با برخی از خانوادههای دوملیتیها در ایران نیز مطرح شده است.
هم کنون تعداد کثیری از فعالین سیاسی، مدنی، وکیل، کارگری، روزنامهنگار، اقلیتهای قومی و مذهبی و سایر شهروندانی را که داری دو ملیت نیستند را در زندان نگهداشته است.