اعتصاب غذای نازنین زاغری و جلوگیری از آزادی مشروط علیرغم واجد شرایط بودن
ریچارد راتکلیف همسر نازنین زاغری، زندانی دوتابعیتی ایرانی- بریتانیایی در سومین روز اعتصاب غذای او در زندان و خودش به کمپین حقوق بشر در ایران گفت: «نازنین از تاریخ ۲۵ خرداد در اعتراض به ادامه حبس غیرقانونیاش دست به اعتصاب غذا (تر) زد و من نیز در همان روز برای اینکه او تنها نباشد و به مردم معنای یک اعتصاب واقعی را نشان دهم دست به اعتصاب غذا زدم.» او درباره اینکه این اعتصاب تا چه زمانی ادامه پیدا خواهد کرد، گفت: «نمیدانم. اما تا زمانی که نازنین اعتصابش را در زندان ادامه دهد من هم همراه او خواهم بود.» این زوج در داخل و بیرون زندان دست به اعتصاب غذای تر زدهاند و به این معنای تنها مایعات مینوشند.
آقای راتکلیف گفت:«نازنین قبلا هشدار داده بود که اگر وضعیتش تا قبل از تولد پنج سالگی فرزندش روشن نشود دست به اعتصاب غذا خواهد زد. چون این بازداشت غیرقانونی نمیتواند همین طور ادامه پیدا کند. او چارهای جز اعتصاب نداشته است.»
همسر نازنین زاغری درباره اعتصاب خودش گفت: «اعتصاب غذای یک زندانی در زندان را نمیتوان دید، اما مردم میتوانند اعتصاب غذای یک نفر خارج از زندان را ببینند. اعتصاب غذا در مقابل سفارت ایران را سخت بتوان انکار کرد و نادیده گرفت. این بازداشت غیرقانونی باید یک جا پایان بگیرد.»
ریچارد راتکلیف با اظهار اینکه طبق قانون ایران، نازنین زاغری از مدتی پیش شامل حال آزادی مشروط است اما علیرغم تقاضای وکیل او پاسخی به این آزادی داده نشده است گفت: «ما آزادی نازنین را میخواهیم، او واجد شرایط آزادی مشروط است اما جلوی آن تاکنون گرفته شده است»
کمپین تلاش برای آزادی نازنین در مرداد ۹۷ با انتشار بیانیهای اعلام کرد قاضی در ملاقات با نازنین زاغری در تاریخ ۲۰ تیر ۹۷ اعلام کرده تا زمانی که دولت بریتانیا بدهی خود را به ایران پرداختکند او شامل حال آزادی مشروط، مرخصی یا بخشودگی نخواهد شد.»
رسانههای بریتانیایی در آبان ۹۶ برای اولین بار مطرح کردند که بازداشت نازنین زاغری و ادامه آن مربوط به بدهی۴۰۰ میلیون پوندی دولت بریتانیا به ایران است که از دهه ۱۹۷۰ تاکنون از پرداخت آن سرباز زده است. اگرچه سخنگوی وزارت امور خارجه ایران بعدتر این خبر را چندین بار تکذیب کرد اما قاضی نازنین زاغری در ملاقاتی با خانم زاغری در تیر ۹۷ پذیرش درخواست آزادی مشروط او را منوط به پرداخت بدهی بریتانیا به ایران دانسته است.
خانم زاغری، مادر یک کودک ۵ ساله که از زمان بازداشت او تاکنون در تهران نزد پدر بزرگ و مادربزرگش نگهداری میشود به دلایل سیاسی به گروگان گرفته شده است. ریچارد راتکلیف درباره روند مذاکرات نمایندگان دو کشور برای حل موضوع آزادی نازنین به کمپین گفت: «تا جایی که من اطلاع دارم هیچ پیشرفتی این گفتوگوها نداشته است.»
طبق قانون جدید مجازات اسلامی مصوبه سال ۱۳۹۴، زندانیانی با بیش از ۱۰ سال حبس به شرط گذراندن نصف دوران محکومیت خود، و دیگر محکومان به شرط گذراندن یک سوم دوران محکومیت خود میتوانند از قانون آزادی مشروط استفاده کنند. خانم زاغری که از فروردین ۹۵ در بازداشت به سر میبرد محکوم به پنج سال حبس شده که در حال حاضر بیش از نیمی از آن را گذرانده است. طبق این قانون، حسن اخلاق و رفتار زندانی در دوران زندان، اطمینان از عدم ارتکاب جرم و جبران ضرر متضرر از جرم برای اعطای آزادی مشروط به یک زندانی لحاظ میشود.
نازنین زاغری در تاریخ ۱۵ فروردین ۹۵ در حالی که قصد خروج از کشور به همراه دختر خردسالش را داشت در فرودگاه از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه بازداشت شد. او مدتی به دلیل غیرروشن به بازداشتگاهی در کرمان نگهداری میشد و پس از آن به یکی از سلولهای انفرادی بند دو– الف سپاه پاسداران در زندان اوین منتقل شد. خانم زاغری به اتهاماتی در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی صلواتی به پنج سال حبس محکوم شد.
این حکم در دادگاه تجدیدنظر هم عینا تایید شد. با این حال دستگاه قضایی ایران دو سال پس از بازداشت او، در اردیبهشت ۹۷ اعلام کرد برای خانم زاغری پرونده دیگری با اتهام «تبلیغ علیه نظام» گشوده شده است. اتهامی که مستندات آن هرگز اعلام نشد و مجدد صحبتی نیز از دادگاه آن نشد. خانم زاغری در حالی به این اتهام متهم شده که از فررودین ۹۵ در بازداشت است.
او از زمان بازداشت تاکنون فقط یک بار در شهریور ۹۷ به مدت سه روز به مرخصی آمد. این زندانی پس از بازگشت به زندان به دلیل غم دوری از دختر خردسالش دچار تشنج عصبی شد. خانم زاغری پیش از این یک بار دیگر در تاریخ ۲۶ دی ماه ۹۷ در اعتراض به عدم رسیدگی پزشکی به بیماریش به مدت سه روز دست به اعتصاب غذا زد. او به اعتصاب خود با قولهای مسوولان زندان برای پیگیری وضعیت پزشکی و انتقال او به بیمارستان پایان داد. در این اعتصاب نرگس محمدی، فعال حقوق بشر و زندانی بیمار دیگر نیز شرکت کرده بود.