گزارش شش ماهه نقض حقوق بشر در آذربایجان : ۳۲۶ بازداشت فعالان مدنی-سیاسی، ۴۵ حکم قضایی، ۱۶ حکم شلاق

به گفته منابع موثق محلی در دو استان آذربایجان شرقی و غربی طی شش ماه اول سال ۱۳۹۰ بیش از ۳۲۰ نفر از فعالین فرهنگی، سیاسی، حقوق بشر و حقوق زنان در این دو استان دستگیر شده اند که عمده دستگیری ها درجریان اعتراضات مردمی به خشک شدن دریاچه ارومیه صورت پذیرفته است. مشخصات ۳۲۶ نفر از افراد یاد شده در این گزارش آمده است.

لازم به ذکر است که این تعداد افرادی را در برمی گیرد که فعالان حقوق بشر در این دو استان توانسته اند شناسایی و مشخصات آنها را جمع آوری کنند و تعداد افراد دستگیر وآزاد شده در مدت یاد شده و یا افرادی که هم اکنون در زندان هستند و یا حکم قضایی گرفته اند ممکن است بیش از تعدادی باشد که در این گزارش می آید.

منابع یاد شده به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گفتند که بسیاری از این افراد بلافاصله بعد از بازداشت و یا طی چند روز پس از آن آزاد شدند. با این وجود از میان ۴۵ نفری که دادگاه برای آنها حکم قضایی و زندان در نظرگرفته است، ۱۶ تن حکم شلاق گرفته اند. برای ۱۶ نفر از این افراد جریمه نقدی بین یک میلیون تا ۳ میلیون ریال تعیین شده است.

۳نفر از دستگیر شده گان ۱۳ فروردین در تبریز(تجمع اعتراضی به خشک شدن دریاچه ی اورمیه) به شلاق و جریمه ی نقدی محکوم شده بودند که پس از اجرای حکم ۲۰ضربه شلاق آزاد شدند.این سه تن عبارتند از: سعید سیامی ، علی سلیمی و جلیل علمدارمیلا نی.

به گفته منابع یاد شده که این اطلاعات را در اختیار کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گذاشتند، طی شش ماه اول سال ۹۰، ده فقره اعدام در زندان های آذربایجان که به گفته مسوولین جرائم مرتبط با مواد مخدر داشته اند انجام پذیرفته است. برخی ازاعدام شدگان که نام آنها منتشر شده است عبارتند از: توحید معصومی دجین، خالد اسماعیلی و مسعود قوی پنجه ، عارف رشید پور، اسفندیار منداحکی ، تیمور(تیمن) ایوبیان، صدیق نعمانی ، مهدی کهن و یونس آقایان(یونس آقایان از پیروان اهل حق و اقلیت های مذهبی ایران بود که اعدام شد).

منابع یاد شده همچینن گفتند که ۷ نفر از محکومین سال های قبل برای اجرای حکم به زندان فراخوانده شده و در حال حاضر در حال سپری کردن مدت محکومیت خود در زندان هستند که عبارتند از: فراز زهتاب (۳ماه باقیمانده از ۶ماه حبس تعزیری)-سیما دیدار (۵ماه باقیمانده از ۶ ماه حبس تعزیری)- علیرضا فرشی (۳ماه باقیمانده از ۶ماه حبس تعزیری) – یوسف مهر(۴ ماه حبس تعزیری)- ابولفضل وصالی(۶ماه حبس تعزیری) – موسی ساکت(۷ماه حبس تعزیری)- بهمن نصیر زاده (۸ماه باقیمانده از یک سال حبس)

بنابراطلاعات یاد شده، سیامک کوشی، دانشجوی رشته مکانیک دانشگاه آزاد تبریز و فعال دانشجویی پس از دستگیری در ۱۷ خرداد ماه از دانشگاه اخراج شد. همچنین امیر رضایی از فعالین دانشجویی دانشگاه اورمیه نیز مرداد ماه سال جاری از دانشگاه اخراج شد. منابع محلی یاد شده گفته اند که مهدی حمیدی شفیق(دانشجوی جامعه شناسی دانشگاه تبریز) و محمد عزیزی (دانشجوی ادبیات دانشگاه رشت) نیز از ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد محروم شدند.

منابع موثق محلی به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گفتند که «بسیاری از فعالین آذربایجان در حین دستگیری و نیز پس از آن مورد شکنجه قرار گرفته ا ند. از جمله فرانک فرید فعال حقوق زنان ، شاعر و نویسنده که در جریان تظاهرات ۱۲ شهریور در تبریز دستگیر شده بود هنگام دستگیری مورد ضرب و شتم ماموران قرار گرفت در حین انتقال به بازداشتگاه نیز از ناحیه ی سر و صورت ضربات متعددی بر او وارد شد و در بازداشتگاه اطلاعات نیز این روند ادامه یافت به نحوی که این فعال حوزه زنان از ناحیه گوش و دست آسیب جدی دیده است.»

این منابع افزودند که «بازداشت شدگان مراسم افطاری ۲ شهریور نیز در حین دستگیری مورد ضرب و شتم و هتاکی ماموران امنیتی قرار گرفته و پس از آن نیز در دادسرای تبریز و در حضور خانواده هایشان و نیز در زندان تبریز مورد ضرب و جرح قرارگرفتند « به طوریکه از نواحی دست ، دنده ، دندان و… شکستگی هایی گزارش شده است».

توضیحاتی در مورد جدول بازداشت های شش ماهه نخست درآذربایجان شرقی و غربی

* فعالان حقوق بشر محلی به کمپین گفتند که این اسامی فوق فقط مربوط به دستگیر شدگانی است که اسامی آنها در سایت ها و خبرگزاریها منتشر شده است وگرنه به عنوان مثال در جریان تظاهرات خیابانی در تبریز و اورمیه(اعتراض به خشک شدن دریاچه اورمیه) تعداد بیشماری دستگیر شده بودند.

* درجدول زیر برخی از اسامی به بازداشت هایی در جریان  مسابقات تیم تراکتورسازی تبریز می پردازد. فعالان مدنی آذربایجان می گویند درجریان بازی های این تیم معمول تعدادی از هوادران آن تیم دستگیر میشوند که در این گزارش از آنان فقط با نام هوادار تیم تراکتورسازی یاد شده است: «این افراد در عادی ترین حالت حداقل ۱روز در پاسگاه در بازاداشت به سر میبرند و با تعهد و بعضن با وثیقه آزاد میشوند.البته پرونده ی تعدادی از این افراد به دادگاه ارجاع داده میشود اما چون در ۶ماهه ی نخست سال ۱۳۹۰ حکم هیچ یک از این افراد اجرا نشده بود لذا در این گزارش ذکر نشده است.»

*زمان سپری شده در بازداشت موقت و یا زندان انفرادی برای افراد مذکور در این گزارش فقط تا پایان شهریور محاسبه و نوشته شده است. بنابراین تعداد زیادی از این افراد همچنان زندانی هستند و یا مدتها بعد آزاد شده اند به عنوان مثال سعید نعیمی با گذشت ۸ ماه از دستگیریش همچنان زندانی است یا دستگیر شده گان ۲شهریور تبریز ۳ماه پس از بازداشت با وثیقه آزاد شدند که در این گزارش فقط ۲۹روز سپری شده تا پایان شهریور نوشته شده است .

* جاهای خالی در این جدول به منزله  عدم اطلاع موثق از مکان نگهداری و یا آزادی آنان است.

* دستگیر شده گان ۱۳فروردین در تبریز در جریان تجمع اعتراضی به خشک شدن دریاچه ی اورمیه بازداشت شده بودند که ازتعدادی از آنان فقط با نام فعال زیست محیطی نامبرده شده است اما کسانی که سوابق فعالیت های دیگر اجتماعی یا سیاسی نیز داشته اند با توجه به نوع فعالیت شان نام برده شده است.