یک استرالیایی در بند سپاه و دیگری در بند عمومی زنان در اوین و ادامه سکوت قوه‌قضاییه
ایران ظرف یک سال گذشته سه شهروند استرالیایی را دستگیر کرده‌است
سه‌شنبه، ۲۶ شهریور–به گزارش کمپین حقوق بشر در ایران، استاد دانشگاه استرالیایی کایلی مور-گیلبرت نزدیک به یک سال است که در بند ۲ الف زندان اوین تحت کنترل سپاه پاسداران به سر می‌برد.
هادی قائمی، مدیر اجرایی کمپین حقوق بشر در ایران در این باره گفت: «درباره بند امنیتی سپاه، اطلاعات بسیار کمی در دسترس است، جز اینکه ارتباط زندانیانی که در آنجا نگهداری می‌شوند با دنیای خارج قطع شده و دسترسی آنها به وکیل بسیار محدود است.»
وی افزود: «قوه قضاییه ایران باید دسترسی به وکیل و روند دادرسی عادلانه را برای این زندانیان تضمین کند.»
بر اساس تحقیقات کمپین حقوق بشر در ایران، خانم مور-گیلبرت یک بار در طول مدت حبس خود تهدید کرده است که برای دستیابی به وکیل، اقدام به اعتصاب غذا خواهد کرد. کمپین از اینکه آیا اعتصاب غذا انجام شده است یا اینکه قبل از اعتصاب چنین دسترسی فراهم شده است اطلاعی ندارد.
بررسی‌های کمپین همچنین نشان می‌دهد که مرحله بازجویی در پرونده مور-گیلبرت به پایان رسیده است، اما مشخص نیست که چرا وی هنوز به بند عمومی زندان منتقل نشده است. کمپین مطلع شده است که خانواده خانم گیلبرت از مجاری دیپلماتیک پیگیر این پرونده بوده‌اند.
از سوی دیگر، توریست استرالیایی جولی کینگ طی دو هفته گذشته به یک بند عمومی در بند زنان زندان اوین منتقل شده است. جولی کینگ تابستان امسال به همراه وبلاگ نویس استرالیایی مارک فیرکین دستگیر شد، اما اطلاعاتی درباره مکان و شرایط نگهداری فیرکین در اوین در دسترس نیست.
هرچند خانم مور-گیلبرت در پاییز سال ۱۳۹۷ بازداشت شد، اما خانواده وی بازداشت او را تا اواخر تابستان ۱۳۹۸ رسانه‌ای نکردند. هیچ مقام ایرانی تاکنون صریحا درباره پرونده او و جزییات مربوط به آن اظهار نظر نکرده است، در حالی که وضعیت سلامتی وی مبهم است.
خانواده او در بیانیه‌ای در تاریخ ۲۳ شهریور که توسط وزارت امور خارجه و تجارت استرالیا منتشر شد، نوشت: «ما با دولت استرالیا از نزدیک در ارتباط بوده‌ایم. معتقدیم که بهترین راه برای اطمینان از بازگشت امن کایلی، استفاده از راهکارهای دیپلماتیک است.»
مقامات و ماموران امنیتی ایران اغلب از خانواده‌های بازداشتیان پرونده‌های حساس سیاسی می‌خواهند تا پرونده‌های خود را مخفی نگه دارند. با این وعده دروغین که انجام این کار باعث تسریع روند آزادی عزیزان آنها می‌شود، خانواده‌ها نیز گاهی از رسانه‌ای کردن پرونده‌ها خودداری می‌کنند. این امر به ماموران اطلاعاتی این امکان را می‌دهد که به راحتی بازداشت‌شدگان را تحت بازجویی قرار دهند، ضمن آنکه با وجود اطلاع‌رسانی و شفافیت محدود، حق بازداشتیان در خصوص روند دادرسی عادلانه از آنها سلب می‌شود.
ماریس پین، وزیر خارجه استرالیا در تاریخ ۲۳ شهریور گفت: «من بارها و بارها با همتای ایرانی خود ، [جواد ظریف] درباره این پرونده ارتباط داشته‌ام، از جمله از طریق جلسات حضوری که آخرین آن یک هفته پیش بود.»
مقامات ایرانی از اظهار نظر در مورد این پرونده خودداری کرده‌اند. عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه در یک کنفرانس مطبوعاتی در تاریخ ۲۵ شهریورماه گفت: «من در مورد سه مورد اطلاعی ندارم. یک مورد بود که در سال گذشته رخ داده بود به جرم جاسوسی برای یکی از کشورهای متخاصم، ولی من در خصوص دو مورد دیگر اطلاعی ندارم.»
خانم مور-گیلبرت پژوهشگر تحصیل‌کرده کمبریج در رشته مطالعات خاورمیانه است که در دانشگاه ملبورن در زمینه مطالعات اسلامی تدریس می‌کرد. مشخصات وی در وبسایت این دانشگاه خاطرنشان می‌کند که تحقیقات وی بر کشورهای خلیج فارس، حاکمیت استبداد، و نقش فناوری‌های جدید رسانه‌ای در فعالیت‌های سیاسی تمرکز دارد.
اتهاماتی که موجب دستگیری او شده هنوز در دسترس نیست.
در پرونده‌ای مشابه، ژیائو وانگ شهروند آمریکایی و محقق دانشگاه پرینستون از زمستان سال ۱۳۹۶ در حال گذراندن حکم ۱۰ساله خود در زندان اوین است. در تابستان سال ۱۳۹۸سازمان ملل متحد اعلام کرد که «بازداشت خودسرانه وانگ به مدت تقریبا سه سال مصداق نقض آشکار حقوق اساسی انسان است که در قوانین بین‌المللی تضمین شده است.»
براساس تحقیقات کمپین، ایران در حال حاضر حداقل ۱۵ تبعه خارجی یا دوتابعیتی را در حبس نگه داشته است.
مقامات ایرانی اغلب در این پرونده‌ها مطالبات سیاسی خود را مطرح کرده‌اند. به عنوان مثال، در زمستان سال ۱۳۹۷، یک قاضی به زندانی انگلیسی ایرانی‌تبار نازنین زاغری-راتکلیف گفته بود که وی به عنوان ابزار چانه‌زنی از سوی دولت ایران نگه داشته شده است تا به وسیله آن دولت انگلیس را به پرداخت بدهی‌های تاریخی خود به ایران مجبور کند.
