اعتراضات سراسری در ایران؛ نگرانی از شدت گرفتن سرکوبها بر جامعه پزشکی
سهشنبه ۱۰ آبان ۱۴۰۱ – با گذشت بیش از شش هفته از شروع اعتراضات گسترده مردم گزارشها حاکی از سرکوب شدید جامعه پزشکی ایران به دست نیروهای امنیتی و نظامی دارد. کشته شدن دستکم یک پزشک و دستگیری خودسرانه حداقل شش پزشک در تهران و مشهد گواه آشکاری از میزان این سرکوب است. تعدادی از این افراد در جریان تجمعات اعتراضی مسالمتآمیز گروهی از پزشکان در شهرهای ایران از جمله تهران و مشهد بازداشت شدند و تعدادی دیگر نیز در محل کار به شکل خودسرانه دستگیر شدند.
هادی قائمی مدیر کمپین حقوق بشر در ایران، با اشاره به سرکوب شدید جامعه پزشکی در ایران گفت: «پزشکانی که در تجمعات اعتراضی علیه حکومت، مقابل ساختمانهای نظام پزشکی در کشور شرکت کردهاند و آن گروه از پزشکانی که تلاش میکنند تا معترضان مجروح را مداوا کنند، سزاوار همبستگی بینالمللی هستند».
به گفته هادی قائمی «اعضای جامعه پزشکی نباید برای گرفتن اجازه فعالیت و ارائه خدمات پزشکی در یک محیط امن از حاکمیت جان خود را به خطر بیاندازند اما این دقیقا همان چیزی است که اکنون در حال وقوع است».
هادی قائمی تاکید کرد «جامعه پزشکی بینالمللی باید همصدا و در پیوند با گروههای حقوق بشری خواهان آزادی فوری همه پزشکان دستگیر شده شوند و از مقامات جمهوری اسلامی ایران بخواهد که به پزشکان اجازه دهد تا بیآنکه تهدید به مرگ و یا دستگیری خودسرانه شوند بتوانند از جان انسانها مراقبت کنند.
بر اساس گزارشها بسیاری از مردم ایران که در جریان اعتراضات مجروح شده اند، به دلیل ترس از دستگیری به دست نیروهای امنیتی از رفتن به بیمارستان برای معالجه هراس دارند.
در چهارم مهرماه، اعضای شورای نظام پزشکی تهران با صدور بیانیهای ضمن محکوم کردن گشتزنی نیروهای امنیتی در ساختمانهای پزشکی در جستجوی معترضان، نوشتند: «به عنوان اعضای شورای پزشکی تهران، ورود نیروهای نظامی، انتظامی، امنیتی و ناشناس به دانشگاههای علوم پزشکی و بیمارستانها را محکوم میکنیم و خواستار توقف آن هستیم». این بیانیه همچنین خواستار حمایت از بازداشت شدگان و خانوادههای آنها شده است.
کشته شدن یک جراح عمومی و بازداشت رئیس نظام پزشکی مشهد
تجمع اعتراضی گروهی از پزشکان مقابل ساختمان نظام پزشکی تهران روز ۴ آبان انجام شد و این اعتراضات به شدت از سوی نیروهای امنیتی سرکوب شد. بر اساس برخی گزارشها، پریسا بهمنی، جراح عمومی، در جریان این تجمع اعتراضی به ضرب گلوله ماموران امنیتی کشته شد. به فاصله کوتاهی از انتشار گسترده این خبر، روز یکشنبه علی صالحی دادستان تهران ضمن تکذیب گزارشها درباره کشته شدن پریسا بهمنی با سلاح گرم، گفت: «درگذشت ایشان روز قبل از چهارم آبان بوده و در زمان و مکان وقوع حادثه نیز هیچ نوع درگیری و اغتشاشی وجود نداشته و در معاینات و بررسیهای پزشکی نیز هیچ گونه آثار تیرخوردگی و اصابت گلوله در بدن مرحومه یافت نشد». پیش از این اظهارات هم، رضا لاریپور مسئول روابط عمومی نظام پزشکی ایران گفته بود «خانم دکتر بهمنی که عضو نظام پزشکی زنجان بوده در یک تصادف جان باخته است».
دکتر هاشم موذنزاده، متخصص جراح عمومی، شب سوم آبان ۱۴۰۱ یعنی شب قبل از برگزاری تجمع پزشکان در تهران به دست نیروهای سازمان اطلاعات سپاه دستگیر شد و از آن تاریخ تاکنون هیچ اطلاعی از او در دست نیست. دکتر هاشم موذنزاده از فعالان مدنی شناخته شده در جامعه پزشکان ایران است.
یک منبع مطلع به کمپین حقوق بشر در ایران گفت: «ربودن دکتر موذنزاده شب قبل از برگزاری تجمعی که اصلا معلوم نبوده شکل بگیرد یا نه، هیچ دلیلی جز انتقام گرفتن نهادهای امنیتی از شخصیتهای شناخته و فعالان مدنی همچون آقای موذنزاده ندارد». به گفته این منبع آگاه «هرچند که ما میدانیم نهاد بازداشتکننده آقای موذنزاده، اطلاعات سپاه بوده اما تاکنون هیچ نهاد و ارگان رسمی پاسخگوی وضعیت این پزشک نبوده و امنیت ایشان در خطر جدی است».
پس از انتشار خبر دستگیری دکتر هاشم موذنزاده، هیات اجرایی گروه پزشکان و قانون در بیانیهای خواستار آزادی فوری و بیقید شرط دکتر هاشم موذن زاده شدند.
در پی سرکوب وحشیانه علیه تجمع پزشکان، ماموران به موید علویان رئیس سازمان نظامپزشکی تهران مشت زدند و او را مجروح کردند. بعد از حمله ماموران به پزشکان معترض نیز، موید علویان و دکتر محمد رازی قائم مقام رئیس هیئت مدیره نظام پزشکی تهران بزرگ از سمتهای خود استعفا کردند. محمد رازی روز ۵ آبان در مصاحبهای گفته بود در تجمع پزشکان روبروی ساختمان نظام پزشکی تهران «چندنفر بازداشت شدهاند، اما شرایط طوری است که از تعداد دقیق خبر ندارم».
روز یکشنبه ۸ آبان ماه دکتر علیرضا صداقت، رییس سازمان نظام پزشکی مشهد به همراه همسرش دکتر بیتا میرزایی معاون فنی و پشتیبانی این سازمان و تعدادی از همکاران آنها به دست نیروهای امنیتی افرادی بازداشت شدهاند. دکترریحانه مختاریان نیز که از سخنرانان تجمع جامعه پزشکی در شهر مشهد بود در محل کارش به دست نیروهای امنیتی بازداشت شد. در پی بازداشت این افراد، رئیس انجمن بیهوشی و مراقبتهای ویژه خراسان در بیانیهای ضمن محکوم کردن اقدامات ناشایست مقامات امنیتی در برخورد با پزشکان، خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط همه پزشکان دستگیر شده و عذرخواهی مقامات بلندپایه استان از دکتر علیرضا صداقت، ریاست سازمان نظام پزشکی مشهد و سایر همکاران و جامعه پزشکی شده است.
جمعی از پزشکان و اعضای کادر درمان شهر مشهد، روز پنجشنبه ۲۸ مهرماه، با تجمع در ساختمان نظام پزشکی این شهر شعارهای ضد حکومتی، از جمله «مرگ بر دیکتاتور»، «آزادی، آزادی، آزادی» و «زن، زندگی، آزادی» سر دادند.
اعضای جامعه پزشکی مشهد بیانیهای شامل ۹ ماده صادر کردند که در این جلسه خوانده شد. در این بیانیه آمده است: «ما اعضای جامعه پزشکی مشهد هرگونه خشونت در همه سطوح جامعه، خشونت آشکار و پنهان را محکوم کرده و خواهان توقف آن هستیم» و «خواهان جلوگیری از آسیبهای بدنی، روانی، جسمانی، روحی وارده به جامعه خصوصا به کودکان و نوجوانان هستیم.»
در همین حال، خبر رسیده که پروفسور داریوش فرهود، پدر علم ژنتیک ایران، صبح روز یکشنبه ۸ آبان به دست نیروهای لباس شخصیها ربوده شد. پروفسور داریوش فرهود ۸۴ ساله است. یک روز پس از انتشار این خبر، ایسنا در گزارش کوتاهی نوشت که پروفسور داریوش فرهود به محل کار خود بازگشته است.
در همین روز، دکتر محمد رئیسزاده، رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران، معاونت انتظامی سازمان تحت نظرش را به عنوان مسئول کمیته پیگیری وضعیت بازداشتشدگان جامعه پزشکی، اعلام کرد. سازمان نظام پزشکی ایران بعد از کانون وکلا، قدیمیترین و بزرگترین نهاد صنفی در ایران است.
گفتنی است، با شروع اعتراضات سراسری، گزارشهایی درباره دستگیری رامین نشسته، پزشک اهل سقز که به مجروحان در اعتراضات کمک کرده بود منتشر شد.