چگونه با گزارشگر ویژه حقوق بشر مکاتبه کنیم؟ (پیشنهاداتی برای ارتباط موثرترو تاثیر گذاری بیشتر)
در نظر داشتن مواردی که در بالا آمد کمک می کند که نامه هایی که برای پیگیری به دفتر گزارشگر ویزه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران ارسال می شود صرف نظر از کارکردهای رسانه ای آن بتواند در مجرای درست قابل پیگیری باشد. توجه کنیم که ذکر جزییات و ارسال سند و مدرک، ونیز شفاف و دقیق نوشتن، گزارشگر ویژه را قادر می سازد در زمان اندکی که در اختیار دارد موارد بیشتری را پیگیری کند.
از زمانی که دکتر احمد شهید گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران در ۱۲ مردادماه با انتشار بیانیه ای گفت که کار خود را برای تحقیق و بررسی و گزارش نویسی در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران آغاز می کند، نامه های متعددی از سوی فعالان حقوق بشر، زندانیان سیاسی و افرادی که دراین حوزه فعالیت می کنند به دفتر وی ارسال شده و در رسانه ها نیز منتشر شده است.
آقای احمد شهیددربیانیه خود تصریح کرده بود که بر اساس آنچه در احکام سازمان ملل متحد آمده جامعه مدنی ایران و مدافعان حقوق بشر اطلاعات خود را در زمینه موارد نقض حقوق بشر به دفتر وی ارائه دهند. وی باید در اجلاس مجمع عمومی که ماه آینده در شهر نیویورک برگزار خواهد ش گزارش اولیه خود را ارائه کند. نحوه مکاتبات با دفتر دکتر شهید از طریق ارسال ایمیل به آدرس های زیر است :
[email protected]
[email protected]
اما برای اینکه نامه هایی که نوشته می شود بتواند مورد استفاده آقای شهید و تیم همکارش قرار بگیرد و به علاوه بتوانند از آن – پس از تحقیق و مطمئن شدن از جزییات موارد مطرح شده- در گزارش خود به آنها بپردازد، فعالان حقوق بشر و افرادی که به هر ترتیبی می خواهند موضوعی را با وی در میان بگذارند باید یک سری اطلاعات و موارد جزیی را در نامه های خود بیاورند تا پیگیری موضوع توسط آقای شهید وتیم همکارش سهلتر شود. در ادامه کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران پیشنهاداتی را در خصوص نحوه ارتباط و تنظیم نامه یا گزارش به دکتر شهید مطرح می کند که در زیر می آید:
چند نکته کلی:
۱- زمینه مکاتبه و موضوع آن به صراحت درج شود واز کلی گویی پرهیز شود. مثلا وقتی از فشار روی زندانی سیاسی صحبت می شود مشخص شود فشارروحی است یا جسمی و به چه ترتیبی اعمال شده است و زمان و مشخصات جزیی آن (تاحدی که در دسترس است چیست)
۲- موارد نقض حقوق بشر به تفکیک ذکر شود. مثلا اگر درمورد یک شخص موضوعاتی همچون بازداشت خودسرانه، دادرسسی غیرعادلانه، بدرفتاری وشکنجه در زندان و مواردی از این دست رخ داده، این موضوعات تفکیک شود و درمورد هریک جزییات مربوطه مطرح شود.
چنانکه موضوع گزارش در مورد نقض حقوق بشر افراد می باشد، در مورد هر یک از افراد نقض حقوق بشر اطلاعات زیر به صورت دقیق و تا آنجایی که در دسترس است در گزارش درج شود:
اطلاعات عمومی
- اسم/ جنسیت/ تاریخ تولد یا سن/ شغل/ تاریخ بازداشت/طول مدت بازداشت/نیروهای مسوول در حین بازداشت/ محل بازداشت/ مقاماتی که دستور بازداشت را صادر کرده اند/ دلیل بازداشت آنچنانکه مقامات ارائه کرده اند/ اتهامات: اگر تفهیم اتهام شده/ شرایط بازداشت: چه در حین بازداشت و چه در زمان نگهداری در بازداشت/ اقدامات و پیگیری هایی که در داخل کشور ممکن است در قبال بازداشت انجام شده و اگر بی اثر بوده اند چرا؟/ اگرچنین اقداماتی انجام نشده چرا؟ / ودر نهایت اسم واطلاعات شخصی که مکاتبه را انجام می دهد.
برای پیگیری مواردی که توسط جامعه مدنی و یا فعالان حقوق بشرو خانواده های قربانیان نقض حقوق بشر توسط نامه به آقای احمدشهید مطرح می شود شاید این اطلاعات چارچوب کلی و تصویری از سوالات مهمی که باید به آن پاسخ بدهیم رسیده باشید. اما در هر حوزه ای که نقض حقوق بشر اتفاق افتاده است علاوه بر اطلاعات عمومی می توان جزییات بیشتری را ترسیم کرد. پس اگر درحال تهیه نامه ای هستید اطلاعات دست اول خود را با دقت طبقه بندی و در نامه مطرح کنید تا تصویر روشن وقابل اتکایی از موضوعی که به آن می پردازید ارائه دهید. باید توجه کرد اگر می خواهیم نامه تاثیر جدی تری داشته باشد هر چقدر به این جزییات توجه شود، پیگیری موضوع توسط تیم آقای احمدشهید تسهیل خواهد شد.
طی مدتی که احمدشهید برای تهیه گزارش در اختیار دارد او قطعا نامه ها و اسناد زیادی دریافت خواهد کرد. هر چه قدر طبقه بندی و شرح موضوعاتی که مطرح می کنید دقیق تر باشد و جزییاتی که با ادبیات کاری سازمان ملل در حوزه حقوق بشر نزدیک تر باشد، استفاده از آن به مراتب با سرعت بیشتری امکان پذیر خواهد شد. اگر چه حوزه موارد نقض حقوق بشر گسترده است، ولی برای مشخص شدن اینکه در هر حوزه ای که به آن می پردازیم چه مواردی می تواند به صورت جزیی تر مطرح شود سه موضوع شکنجه، آزادی بیان و اعدام وحق حیات را در این متن در نظر گرفتیم و برخی سوالات مهمی که می تواند گزارشگر را در بررسی سریعتر و دقیق تر موضوع کمک کند آورده ایم.
برای مثال اگر می خواهیم نامه ای بنویسیم که موضوع آن شکنجه است و درمورد فردی صحبت می کنیم- ممکن اعضای خانواده باشد یا حتی اگر خودمورد شکنجه قرارگرفته ایم – می توانیم به سوالات زیر در نامه خود اشاره کنیم:
– نیرو یا نیروهایی که بازداشت اولیه ویا شکنجه را انجام داده اند برای مثال: پلیس، نیروهای اطلاعاتی، نیروهای امنیتی و یا نیروهای شبه نظامی و در نهایت مقامات زندان.
– آیا هیچ شخصی مانند وکیل، فامیل یا دوستان اجازه دیدار از قربانی در طی بازداشت داشته اند؟ اگر جواب مثبت است بعد از چند روز پس از بازداشت این اجازه را یافته اند؟
– نحوه شکنجه اعمال شده چه بوده است؟
– چه نوع صدماتی به دنبال شکنجه وارد شده است؟
– آیا قربانی هیچ وقت توسط یک دکتر – در هر مقطعی از آنچه بر وی اتفاق افتاده – معاینه شده و اگر بله در چه زمانی؟ آیا معاینه توسط دکتر دولتی یا دکتر زندان بوده است؟
– اگر معالجه ای صورت پذیرفته آیا معالجه مناسبی برای جراحاتی که به دنبال شکنجه وارد شده بوده است؟
– آیا معاینه پزشکی بر طبقی بوده که دکتر بتواند شواهدجراحات مربوط به شکنجه را متوجه شود آیا هیچ گزارش طبی در این زمینه صادر شده؟ و این گزارش چه مواردی را آشکار می کند؟
– اگر قربانی در طی بازداشت جان داده است، آیا کالبدشکافی یا معاینه پزشکی قانونی انجام شده و نتایج آن چه بوده است؟
در بالا مثلا در مورد اطلاعاتی که در یک نامه مرتبط با طرح شکنجه می تواند بیاید صحبت شد. اما مثلا چنانچه بازداشت به دلیل «ابراز عقیده و درنقض آزادی بیان» شخص بوده است، اطلاعات زیر – در صورت دردسترس بودن- می تواند در نامه مطرح شود:
- بازداشت/ تبعیض ویا تهدید و یا آزار و اذیت که متوجه شخص به دلیل ابراز عقاید و استفاده از آزادی بیان خود بوده را توضیح دهید.
- فعالیت های در حوزه احزاب و گروه های سیاسی و اتحادیه های کارگری و هر انجمن و یا اشخاصی که به دلیل ابراز عقیده و آزادی بیان هدف قرار گرفته اند.
-اقداماتی که بر علیه رسانه ها یا دخالت در عملکرد مستقل انها برعلیه ناشران و دیگر دست اندر کاران رسانه ایی از جمله کتاب، مجله، روزنامه، فیلم تئاتر و کارهای هنری صورت گرفته است.
- فعالیت های مدافعین حقوق بشر از جمله وکلا و فعالان اجتماعی که هدف قرارگرفته اند.
-موانعی که مدافعین حقوق زنان با آن روبرو بوده اند چه در قانون و در چه عمل که موجب می شود زنان نتوانند عقاید خود را ابراز کرده و یا شنیده شوند یا در روندهای تصمیم گیری شرکت کنند یا در جامعه از حقوق مساوی برخوردار باشند.
و اما اگر نامه ای که می نویسید در خصوص «اعدام و حق حیات» است می توانید به موضوعات تکمیلی زیر در نامه خود اشاره کنید:
- اطلاعات در مورد اتفاقی که افتاده: تاریخ/ محل/ تشریح حادثه/
- درمواردی که به نقض حق حیات از طریق اعدام انجام شده مربوط می شود اطلاعات در مورد کمبودهای دادرسی عادلانه ذکر شود
– درمواردی که نگرانی از نقض حق حیات به طور فوری مطرح است، دلایل اینکه چرا زندگی شخص در خطرفوری می باشد مطرح کنید.
– کشته شدن افراد در خیابان و یا زندان و یا هر شکل دیگری که وجود دارد را به صورت جزییات مطرح کنید.
موارد یاد شده در بالا تنها سه حوزه یادشده را در نظر می گیرد. اگر نامه ای که ارسال می کنید در برگیرنده موضوعات دیگری است، سعی کنید جزییاتی که بتواند تصویر دقیقی از جزییات موضوع ارائه کند را در نامه خود بگنجانید.
در نظر داشتن مواردی که در بالا آمد کمک می کند که نامه هایی که برای پیگیری به دفتر گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران ارسال می شود صرف نظر از کارکردهای رسانه ای آن بتواند در مجرای درست قابل پیگیری باشد. توجه کنیم که ذکر جزییات و ارسال سند و مدرک، ونیز شفاف و دقیق نوشتن، گزارشگر ویژه را قادر می سازد در زمان اندکی که در اختیار دارد موارد بیشتری را پیگیری کند. به هرحال مانند هر نهاد دیگری منابع انسانی سازمان ملل و به تبع آن گزارشگرویژه حقوق بشر محدود است و به همین جهت است که در بیانیه اولیه خود از فعالان جامعه مدنی و حقوق بشر خواسته است که آنچه در این زمینه می توانند ارائه کنند را با وی در میان بگذارند. مستندسازی دقیق از موارد نقض حقوق بشر و استفاده از منابع معتبر و حتی منابع داخلی و درنهایت برقراری امکانی که درصورت مورد بررسی قرار گرفتن نامه شما تیم گزارشگر ویژه بتواند با شما تماس بگیرد همه و همه در کنار آنچه در بالا آمد می تواند گزارشگر ویژه را در هر چه موثرتر کردن کار خود یاری رساند.
