وکیل زینب سکانوند: قاضی به استدلالهای من درباره مرتکب نشدن قتل از سوی موکلم توجه نکرد؛ درخواست تجدید نظر در دیوان عالی بینتیجه ماند
ریتا توتونچیان وکیل زینب سکانوند زندانی متهم به قتل همسرش که صبح روز سهشنبه ۱۰ مهرماه ۹۷ در زندان مرکزی ارومیه اعدام شد، به کمپین حقوق بشر در ایران گفت او از اعدام موکلش صبح روز ۱۰ مهرماه بیاطلاع بوده و هنوز از اجرای حکم در شوک است: «متاسفانه من هیچ اطلاعی از اجرای حکم نداشتم. بسیار ناراحتم. تمام زحمات ما در این سالها و درخواستهای متعدد برای تجدیدنظر حکم در دیوان عالی کشور بینتیجه ماند.»
زینب سکانوند اعدام او در حالی اجرا شد که در زمان قتل ۱۷ سال داشته است.
ریتا توتونچیان با بیان اینکه او بر اساس نکاتی که در پرونده وجود داشته عامل اصلی قتل را زینب سکانوند نمیدانسته گفت: «من استدلالهایم را به قاضی پرونده درباره اینکه او مرتکب قتل نشده ارائه کردم با این حال متاسفانه توجهی به آن نشد. من دفاعیات جامعی هم داشتم و به نظرم زینب به چند دلیل نمیتوانست قاتل باشد اما متاسفانه قاضی به استدلالهای من در این مورد توجهی نکرد و حکم قصاص را صادر کرد.»
خانم توتونچیان در پاسخ به اینکه استدلالهایش چه بوده به کمپین گفت: «اکنون دیگر میلی به صحبت دربارهشان ندارم. مسایل داخل پرونده بود که در زمان خودش باید مورد توجه قرار میگرفت.»
این وکیل دادگستری همچنین به کمپین گفت: «متاسفانه از خانواده مقتول هم نتوانستیم رضایت بگیریم.»
زینب سکانوند در زمان اعدام ۲۴ ساله بوده و در زمان بازداشت و اعتراف به قتل همسرش ۱۷ سال داشته است. حکم اعدام او پنج سال پس از بازداشت اجرا شد در حالی که بارها پس از اولین اعتراف به قتل آن را تکذیب کرد.
زینب سکانوند در سن ۱۵ سالگی ازدواج کرد و دو سال بعد در سن ۱۷ سالگی در بهمن ماه ۹۰ (فوریه ۲۰۱۲) به اتهام قتل همسرش بازداشت شد. او در کلانتری به قتل همسرش از طریق ضربات جاقو اعتراف کرد. طبق گفتههای او همسرش ماهها او را تحت آزار جسمی و زبانی قرار داده و حتی حاضر به طلاق هم نبوده است.
سازمان عفو بینالملل در گزارشی که از او منتشر کرده نوشته زینب سکاوند پس از اعتراف به مدت ۲۰ روز در کلانتری باقی مانده و به گفته خودش به مدت ۲۰ روز تحت ضرب و شتم ماموران «مرد »کلانتری قرار گرفته است. او ۲۰ روز بعد به زندان مرکزی ارومیه منتقل شد.
سازمان عفو بینالملل روز ۹ مهرماه ۹۷ یک روز پیش از اعدام او با انتشار بیانیهای خبر از نگرانی اجرای حکم قریبالوقوع این زندانی را داد و از مقامات ایران خواسته بود تا اجرای این حکم را متوقف کنند. این سازمان دو سال پیش در مهرماه ۹۵ (اکتبر ۲۰۱۶) نیز با انتشار بیانیهای خواستار توقف اجرای حکم اعدام زینب سکانوند شده بود اما فقط دو سال اجرای حکم او به تعویق افتاد.
زینب سکانوند در سال (۲۰۱۵) در همان زندان مرکزی ارومیه با یکی از زندانیان مرد ازدواج کرد و پس از آن باردار شد. مقامات قضایی به او اطلاع دادند اجرای حکم اعدامش را تا پس از زایمان او به تعویق خواهند انداخت. او در تاریخ ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۵ برای وضع حمل به بیمارستان منتقل شد اما بچهاش را از دست داد. به گزارش سازمان عفو بینالملل او یک روز پس از زایمان ناموفقش به زندان بازگردانده شد و پس از آن از حق رسیدگی پزشکی و صحبت با روانشناس نیز محروم ماند.
بیشتر بخوانید دربیاره زینب سکاوند: بیانیه سازمان عفو بینالملل
جمهوری اسلامی ایران از معدود کشورهایی است که علیرغم تعهداتش به «میثاق بین المللی حقوق سیاسی و مدنی» و «کنوانسیون حقوق کودک»، همچنان به اعدام کودکان ادامه میدهد. ایران در سال ۱۳۷۲ پیمان نامه حقوق کودک را امضا کرده است که براساس ماده ۳۷ این پیمان نامه اعدام و سلب حیات و همینطور حبس ابد غیرقابل بخشش را برای کودکان (افراد زیر ۱۸ سال) ممنوع اعلام کرده است.
با این حال قوانین کیفری ایران با استناد به فقه و مذهب شیعه و بر خلاف کنوانسیون حقوق کودک، سن مسوولیت کیفری را پانزده سال تعریف کرده است. روند قوه قضاییه ایران در طی دهههای گذشته به این شکل بوده که کودکان مجرم محکوم به اعدام را معمولا چند سال پس از ۱۸ سالگی اعدام میکند.